Przejdź do zawartości

Hieronim Mikołaj Radziwiłł

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hieronim Mikołaj Radziwiłł
Hieronim Mikołaj Melchior
ilustracja
Herb
Radziwiłł I (Trąby)
książę
Rodzina

Radziwiłłowie

Data i miejsce urodzenia

6 stycznia 1885
Cannes

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 1945
Alczewskoje

Ojciec

Dominik Ignacy Radziwiłł

Matka

Dolores Maria de Agramonte

Żona

1. Renata Habsburżanka,
2. Jadwiga Aniela Radziwiłłówna

Dzieci

z Renatą Habsburżanką:
Maria Teresa,
Dominik Rajner,
Karol Hieronim,
Wojciech Olbracht,
Eleonora Maria,
Leon Hieronim

Rodzeństwo

Konstancja Joanna,
Izabela Róża

Hieronim Mikołaj Melchior Radziwiłł herbu Trąby (ur. 6 stycznia 1885 w Cannes, zm. 6 kwietnia 1945 w Alczewskojem) – polski polityk monarchistyczny, ziemianin i agronom, działacz ruchu oporu w czasie II wojny światowej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wywodził się z polsko-litewskiej arystokracji rodowej, książąt Radziwiłłów. Urodził się jako najstarszy syn z trojga dzieci Dominika Ignacego (1852–1938) i Dolores Marii de Agramonte (1854–1920). Miał dwie siostry Konstancję Joannę (1886–1966) i Izabelę Różę (1888–1968)[1]. W 1904 ukończył gimnazjum w Feldkirch. Następnie rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, aby przenieść się na agronomię w Studium Rolniczym (1905–1910). Po zakończeniu nauki objął zarząd nad gospodarstwem rolnym w Balicach. Rozwijał ekonomię rolno-hodowlaną i leśną[2]. Inwestował w rynek produkcji ceramicznej, będąc udziałowcem m.in. Towarzystwa Akcyjnego „Marywil”[3]. Przystąpił do Stronnictwa Narodowych Monarchistów, gdzie został członkiem Rady Naczelnej. Pozostawał jednak na uboczu działalności politycznej, pełniąc wyłącznie funkcje reprezentacyjne[4]. Pełnię zarządu nad majątkiem Balice uzyskał dopiero wraz ze śmiercią ojca (28 lipca 1938)[5].

W trakcie II wojny światowej związał się z konspiracyjną organizacją ziemiaństwa „Uprawa”. Tam organizował środki finansowe, żywność i pomoc rzeczową dla Armii Krajowej. W lutym 1945 wraz z synem Leonem został aresztowany przez NKWD. Następnie wywieziony do łagru w Alczewskojem koło Ługańska. Zmarł wkrótce po dotarciu na miejsce, gdzie został pochowany.

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

16 stycznia 1909 w Żywcu poślubił Renatę Marię Habsburżankę (1888–1935), arcyksiężniczkę Austrii, córkę Karola Stefana (1860–1933) i Marii Teresy (1862–1933), księżniczki Toskanii[6]. Z małżeństwa pochodzi sześcioro dzieci[1]:

  • Maria Teresa (1910–1973);
  • Dominik Rajner (1911–1976) ⚭ 1. Eugenia Glücksburg (1910–1989), księżniczka Grecji i Danii, córka Jerzego (1869–1959) i Marii Bonaparte (1882–1962)[7], 2. Lida Lacey Bloodgood (ur. 1926), córka Johna i Lidy z d. Fleitmann (1894–1982);
  • Karol Hieronim Celestyn (1912–2005) ⚭ 1. Teresa Soto-Alderete (ur. 1920), 2. Maria Ludwika de Alvear (1913–1989), córka Eugeniusza i Marii Ludwiki z d. Quirno;
  • Wojciech Olbracht Hieronim (1914–1932) zmarły na gruźlicę;
  • Eleonora Maria Aniela (ur. 1918) ⚭ 1. Benedykt Władysław Tyszkiewicz (1905–1956), syn Benedykta Jana (1875–1948) i Róży z d. Branickiej (1881–1953)[7], 2. Roger de Froidecourt (ur. 1931);
  • Leon Hieronim Stanisław (1922–1973).

Ponownie ożenił się 28 stycznia 1937 w Warszawie z daleką kuzynką Jadwigą Anielą Radziwiłłówną (1905–1974), córką Janusza Karola (1877–1922) i Izabeli z d. Wodzickiej (1877–1930)[1]. Drugie małżeństwo pozostało bezdzietne.

Przodkowie

[edytuj | edytuj kod]
Prapradziadkowie Leon Michał Radziwiłł

(1722–1751)

∞ 1744

Anna Ludwika Mycielska

(1729–1771)

Jan Mikołaj Chodkiewicz

(1738–1781)

∞1766

Ludwika Maria Rzewuska

(1744–1816)

?

(?–?)

∞?

?

(?–?)

Justynian Niemirowicz-Szczytt

(1740–1824)

∞ 1775

Kazimiera Woyno

(1759–1783)

?

(?–?)

∞ ?

?

(?–?)

?

(?–?)

∞ ?

?

(?–?)

?

(?–?)

∞ ?

?

(?–?)

?

(?–?)

∞ ?

?

(?–?)

Pradziadkowie Maciej Radziwiłł

(1749–1800)

∞ 1787

Elżbieta Chodkiewicz

(1770–1804)

Mikołaj Siestrzanek-Karnicki

(1772–1826)

∞ 1803

Dorota Niemirowicz-Szczytt

(1780–1813)

?

(?–?)

∞ ?

?

(?–?)

?

(?–?)

∞ ?

?

(?–?)

Dziadkowie Konstanty Mikołaj Radziwiłł

(1793–1863)

∞ 1840

Adela Siestrzanek-Karnicka

(1811–1883)

Franciszek de Agramonte

(1815–?)

∞ 1850

Maria Dolores de Zayas Zamudio

(1829–1899)

Rodzice Dominik Ignacy Radziwiłł

(1852–1938)

∞ 1881

Dolores Maria de Agramonte

(1854–1920)

Hieronim Mikołaj Radziwiłł (1885–1945)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Sławomir Górzyński i inni, Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa: „DiG”, 1996, tabl. V, ISBN 83-85490-62-0.
  2. Roszkowski ↓, s. 191.
  3. Tomasz Staniszewski, „Marywil” – historia wykładana płytkami, „Rocznik Historii Papierów Wartościowych”, T. 1, 2013, s. 26–27, ISSN 2299-8551.
  4. Teresa Zielińska, Radziwiłłowie herbu Trąby – dzieje rodu, [w:] Sławomir Górzyński i inni, Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa: „DiG”, 1996, s. 30, ISBN 83-85490-62-0.
  5. Maria Kwaśnik, Balice – nasze dziedzictwo: Przeszłość i teraźniejszość, wyd. 3. uzup. i popr., Kraków: IZ, 2022, s. 87–90, ISBN 978-83-7607-342-2.
  6. Timothy Snyder, Czerwony Książę: Upadek dynastii Habsburgów i droga do nowoczesnej Europy, Maciej Antosiewicz (tłum.), Warszawa: „Świat Książki”, 2010, s. 28–37, ISBN 978-83-247-1217-5.
  7. a b Wacław Lednicki, Pamiętniki, t. 2, Londyn: B. Świderski, 1967, s. 86–87.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]