Hilma af Klint
![]() | |
Data urodzenia |
26 października 1862 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
21 października 1944 |
Dziedzina sztuki |
malarstwo |
Epoka |
Hilma af Klint (ur. 1862 – zm. 1944) – szwedzka artystka, prekursorka abstrakcjonizmu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Hilma af Klimt urodziła się w 1862 r. w Solna na zamku Karlberg jako czwarte dziecko admirała Victora af Klinta oraz Mathildy af Klint z domu Sonntag[1].
Wychowywała się w rodzinnym domu na Adelsö, po czym pomimo braku artystycznych tradycji w rodzinie zdecydowała się na studia w sztokholmskiej Akademii Sztuk Pięknych. Af Klint studiowała od 1882 r. jako jedna z pierwszych kobiet na tej uczelni i ukończyła studia z wyróżnieniem[2].
W następnych latach była malarką, mistyczką, badaczką zjawisk paranormalnych oraz medium i to te doświadczenia zainspirowały ją do namalowania w 1906 r. pierwszych obrazów abstrakcyjnych. Jak przyznawała, miała dużą pewność jak te pierwsze dzieła mają wyglądać, chociaż zupełnie nie rozumiała, co przedstawiają. Łącznie obrazów abstrakcyjnych stworzyła ponad 1200[2]. Przeciwstawiła się konwencji, radykalnie odcinając się od realizmu. Twórczość Hilmy af Klint nie opiera się na czystej abstrakcji koloru i kształtu, lecz na próbie zobrazowania niewidocznych wymiarów.
W stylu abstrakcyjnym malowała długo przed takimi artystami jak: Wassily Kandinsky, Piet Mondrian i Kazimierz Malewicz, którzy są nadal uważani za faktycznych pionierów abstrakcjonizmu z początku XX w[3].
Zmarła w wieku 82 lat na skutek obrażeń odniesionych w wypadku tramwaju. Nigdy nie wyszła za mąż, stworzone przez siebie obrazy oraz notatki zapisała siostrzeńcowi, z zastrzeżeniem, by obrazów nie wystawiać publicznie przez 20 lat od jej śmierci[2].
W 1970 r. spadkobiercy Klint bez powodzenia chcieli przekazać jej prace sztokholmskiemu Moderna Museet, to jednak odmówiło przyjęcia donacji. Uznanie i rozpoznawalność jej sztuka uzyskała w 1984 r., gdy Ake Fant przedstawił dorobek artystki na konferencji historyków sztuki krajów nordyckich w Helsinkach. W 1986 r. po raz pierwszy jej pracę umieszczono w składzie wystawy zbiorowej, a w kolejnych latach jej prace wchodziły w skład mniej znaczących wystaw. W 2012 r. nowojorskie Museum of Modern Art odmówiło włączenia jej dzieł do wystawy poświęconej pionierom abstrakcjonizmu, ale rok później Moderna Museet w Sztokholmie zorganizowała jej dużą monograficzną wystawę, która cieszyła się dużą popularnością. W 2017 r. sztuka af Klint zainspirowała piosenkarkę Jane Louis Weaver do nagrania płyty Modern Kosmology. Dwa lata później w nowojorskim Muzeum Guggenheima zorganizowana została ciesząca się rekordową frekwencją wystawa jej 170 prac[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Huncwot.com, Wybrana - Kwartalnik Przekrój, przekroj.pl [dostęp 2022-06-19] (pol.).
- ↑ a b c d Piotr Sarzyński , Hilma af Klint. To od niej zaczął się abstrakcjonizm, www.polityka.pl, 23 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-29] (pol.).
- ↑ Hilma af Klint. Matka abstrakcji » Niezła sztuka, Niezła sztuka, 25 października 2019 [dostęp 2022-06-19] (pol.).
- ISNI: 0000 0001 2320 0433
- VIAF: 22943228
- ULAN: 500125096
- LCCN: n91111400
- GND: 119072327
- LIBRIS: wt79c96f41gvrq3
- BnF: 12269432x
- SUDOC: 031488854
- NKC: jo2014804172
- BNE: XX5331465
- NTA: 301749167
- BIBSYS: 90518313
- CiNii: DA19751541
- Open Library: OL1498813A
- PLWABN: 9810573579305606
- NUKAT: n2016243818
- J9U: 987007457727705171
- CANTIC: a11813519
- LNB: 000306551
- CONOR: 251090019
- BLBNB: 001511547
- WorldCat: lccn-n91111400