III koncert fortepianowy Beethovena

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

III koncert fortepianowy c-moll op. 37 Ludwiga van Beethovena jest chronologicznie środkowym koncertem w dorobku kompozytora.

Powstanie[edytuj | edytuj kod]

Dzieło było tworzone w wielu fazach, głównie w latach 1800-1803, niektóre szkice pochodzą z lat wcześniejszych (1796-1798). Koncert jest uważany przez badaczy twórczości kompozytora za punkt zwrotny w formie tworzonych przez niego utworów (ze względu na zastosowanie innowacyjnych muzycznych pomysłów). Taki wniosek daje również porównanie koncertu z poprzednimi (I koncertem op. 15 oraz II koncertem op. 19), które uznawane są w formie za bardziej "mozartowskie". Potwierdzają to uwagi Beethovena w korespondencji z wydawcami jego dzieł: "polityka muzyczna zmusiła autora do trzymania najlepszych koncertów na inne czasy"[1].

Premiera[edytuj | edytuj kod]

Premiera miała miejsce w wiedeńskim Theater an der Wien 5 kwietnia 1803 roku. Oprócz koncertu zagrano oratorium "Chrystus na Górze Oliwnej" oraz I i II symfonię. Wydanie głosów nastąpiło w 1804 roku. Koncert w formie partytury opublikowano w 1835 roku, nakładem wydawnictwa Dunst, z dedykacją dla księcia Prus Ludwikowi Ferdynandowi.

Struktura[edytuj | edytuj kod]

Koncert składa się z trzech części:

Łączna długość utworu: około 35 minut (w tym pierwsza część ponad 16 minut).

Budowa[edytuj | edytuj kod]

Część pierwsza napisana jest w formie klasycznego, trzyczęściowego allegra sonatowego z dwoma tematami, codą, oraz wirtuozowską kadencją, pieczołowicie zapisaną przez kompozytora. Część druga utworu (Largo) odznacza się niepowtarzalną budową (jest jednym z najbardziej niezwykłych wolnych fragmentów w dojrzałej twórczości kompozytora), gdzie zastosowanie tonacji E-dur znacząco kontrastuje z tonacją c-moll oraz wprowadza zaskakującą zmianę nastroju. Finał ma charakter rondowy, choć zdradza znaczne pokrewieństwo z formą sonatową.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. List Beethovena do wydawcy, Breitkopfa i Härtla, z 22 kwietnia 1801 roku.