Ivica Račan
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
24 lutego 1944 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 kwietnia 2007 |
Premier Chorwacji | |
Okres |
od 27 stycznia 2000 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
![]() |
Ivica Račan (ur. 24 lutego 1944 w Ebersbach/Sa., zm. 29 kwietnia 2007 w Zagrzebiu[1]) – chorwacki polityk i działacz partyjny, ostatni przewodniczący Związku Komunistów Chorwacji (SKH), założyciel i w latach 1990–2007 przewodniczący Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji (SDP), od 2000 do 2003 premier Chorwacji.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Niemczech, gdzie jego matka została wysłana do obozu pracy w czasie II wojny światowej[2]. W 1970 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Zagrzebiu. W latach 1967–1972 pracował w instytucie zajmującym się administracją publiczną, później był etatowym działaczem partii komunistycznej. Był członkiem prezydium komitetu centralnego SKH, dyrektorem szkoły politycznej Związku Komunistów Jugosławii (SKJ), a od 1986 do 1989 członkiem prezydium komitetu centralnego SKJ. W grudniu 1989 stanął na czele Związku Komunistów Chorwacji[3].
W styczniu 1990 kierował chorwacką delegacją na kongresie SKJ, wszedł w konflikt ze Slobodanem Miloševiciem, na skutek czego jego delegacja wraz z delegacją słoweńską opuściły zjazd. W tym samym roku przekształcił SKH w Partię na rzecz Demokratycznych Zmian, a następnie w Socjaldemokratyczną Partię Chorwacji[3].
W 1990 został wybrany do Zgromadzenia Chorwackiego, reelekcję uzyskiwał w wyborach w 1992, 1995, 2000 i 2003[1][3].
W 1998 zawiązał koalicję SDP z Chorwacką Partią Socjalliberalną. Kierowany przez niego sojusz zwyciężył w wyborach w 2000[3], odsuwając od władzy po raz pierwszy od uzyskania niepodległości Chorwacką Wspólnotę Demokratyczną. Od 27 stycznia 2000 do 23 grudnia 2003 sprawował urząd premiera, stojąc na czele dwóch kolejnych gabinetów[4]. W 2003 socjaldemokraci przegrali kolejne wybory, powracając w następstwie do opozycji.
11 kwietnia 2007 zrezygnował z kierowania SDP[3], zmarł kilkanaście dni później na skutek choroby nowotworowej[5][2].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Wielki Order Królowej Jeleny (2008, pośmiertnie)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ivica Račan, sabor.hr [zarchiwizowane 2010-12-03] (chorw.).
- ↑ a b Ivica Racan, 63, Former Croatian Premier [online], nytimes.com, 1 maja 2007 [dostęp 2016-09-13] (ang.).
- ↑ a b c d e Ivica Račan, sdp.hr [zarchiwizowane 2011-10-10] (chorw.).
- ↑ Prethodne Vlade [online], vlada.gov.hr [dostęp 2020-06-14] (chorw.).
- ↑ Croatia's former PM Racan dies of cancer [online], reuters.com, 29 kwietnia 2007 [dostęp 2016-09-13] (ang.).
- ↑ Odluka o posmrtnom odlikovanju Ivice Račana Veleredom kraljice Jelene s lentom i Danicom [online], narodne-novine.nn.hr, 16 kwietnia 2008 [dostęp 2025-03-18] (chorw.).
- Absolwenci Uniwersytetu w Zagrzebiu
- Członkowie Komitetu Centralnego Związku Komunistów Jugosławii
- Politycy Związku Komunistów Chorwacji
- Deputowani do Zgromadzenia Chorwackiego
- Odznaczeni Wielkim Orderem Królowej Jeleny
- Politycy Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji
- Premierzy Chorwacji
- Urodzeni w 1944
- Zmarli w 2007