Jânio Quadros

Jânio Quadros

Data i miejsce urodzenia	25 stycznia 1917 Campo Grande
Data i miejsce śmierci	16 lutego 1992 São Paulo
22. prezydent Brazylii
Okres	od 31 stycznia 1961 do 25 sierpnia 1961
Wiceprezydent	João Goulart
Poprzednik	Juscelino Kubitschek de Oliveira
Następca	Pascoal Ranieri Mazzilli
Odznaczenia

Jânio Silva Quadros (ur. 25 stycznia 1917 w Campo Grande, zm. 16 lutego 1992 w São Paulo) – brazylijski polityk, prezydent kraju w 1961 roku.

Prawnik, profesor j. portugalskiego i autor słowników, pełnił urząd burmistrza São Paulo w latach 1953–1953, 1955, a następnie gubernatora stanu São Paulo (1955–1959).

Quadros nie posiadał stałej bazy politycznej ale, jako burmistrz i gubernator, zdobył wielką popularność dzięki swej charyzmie i ekstrawaganckiemu stylowi. W 1960 zwyciężył w wyborach prezydenckich ogromną przewagą głosów.

Quadros ustanowił stosunki dyplomatyczne z ZSRR, ChRL i Kubą, starając się równocześnie uniezależnić politykę kraju od wielkich wpływów amerykańskich. Brazylię, kraj szybko rozwiający się gospodarczo, jak i dysponujący dużym potencjałem ludnościowym, postrzegał jako przyszłe, niezależne zarówno od obozu zachodniego jak i wschodniego, mocarstwo.

Planował też wprowadzenie szeregy reform wewnętrznych, mówiąc, iż jeżeli tego nie zrobi, wkrótce będziemy mieli własnego Fidela Castro. Zasłynął też zakazem uprawiania hazardu oraz noszenia przez kobiety bikini na plażach.

W związku z niezależną polityką zagraniczną utracił kluczowe poparcie w Kongresie, co uniemożliwiało forsowanie dalszych posunięć. 25 sierpnia 1961, po ponad pół roku sprawowania urzędu, ustąpił, licząc iż Kongres lub wojsko nie przyjmie rezygnacji w strachu, przed objęciem władzy przez lewicowego wiceprezydenta João Goularta i dzięki czemu po powrocie uzyska więcej uprawnień. Jednak po 12-dniowym okresie niepewności, siły zbrojne i Kongres zaakceptowały Goularta, ograniczając wszelako jego władzę wprowadzeniem systemu rządów parlamentarnych.

Rezygnacja Quadrosa zapoczątkowała kryzys, który w konsekwencji doprowadził do wojskowego zamachu stanu w 1964 i ponad dwóch dekad dyktatury.

W tym okresie Quadros nie mógł prowadzić działalności politycznej. W okresie demokratyzacji (1982) kandydował na gubernatora São Paulo, ale przegrał. Mimo to zdobył kolejną kadencję na stanowisku burmistrza (1986-1989), pokonując wcześniejszego faworyta, przyszłego prezydenta Fernando Henrique Cardoso. Zmarł w 1992.

Quadros pozostaje bardzo kontrowersyjną postacią w historii Brazylii. Podczas gdy wielu ocenia jego plany (reformy, stosunki zagraniczne) za słuszne i potrzebne, rezygnacja była jednym z najtragiczniejszych w skutkach błędów politycznych w historii kraju.

Odznaczenia

Brazylijskie

• Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi (1961) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Marynarskiej (1961) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (1961) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Lotniczej (1961) – ex officio

Zagraniczne

• Wielki Oficer Orderu Wojskowego Chrystusa (1952, Portugalia)
• Krzyż Wielki Orderu Wojskowego Chrystusa (1958, Portugalia)
• Wielki Oficer Orderu Infanta Henryka (1987, Portugalia)

Bibliografia

• One Man's Cup of Coffee (TIME, 30 czerwca 1961). time.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-04)].