Luiz Inácio Lula da Silva

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Luiz Inácio Lula da Silva
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 października 1945
Caetés

35. Prezydent Brazylii
Okres

od 1 stycznia 2003
do 1 stycznia 2011

Przynależność polityczna

Partia Pracujących

Poprzednik

Fernando Henrique Cardoso

Następca

Dilma Rousseff

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Obronnej (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Marynarki Wojennej (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Lotniczej (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Rio Branco (Brazylia) Krzyż Wielki (Grã-Cruz) Orderu Zasługi Sądownictwa Wojskowego (Brazylia) Medal Zasługi Mauá 1. stopnia (Brazylia) Wielki Łańcuch Medalu Konspiracji (Minas Gerais-Brazylia) Order Zasługi Pracy (Brazylia) Wielki Łańcuch Orderu Zasługi Sądownictwa Pracy (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Kulturalnej (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi Naukowej (Brazylia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Aperipê (Sergipe-Brazylia) Wielki Łańcuch Narodowego Orderu Kondora Andów (Boliwia) Order Słonia (Dania) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Równika (Gabon) Honorowy Towarzysz Orderu Gwiazdy Ghany Order of Excellence (Gujana) Łańcuch Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Wielki Łańcuch Orderu Boyacá (Kolumbia) Łańcuch Orderu Orła Azteckiego (Meksyk) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Zasługi Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru PRT Military Order of the Tower and of the Sword - Grand Cross BAR.png Wielki Łańcuch Orderu Wolności (Portugalia) Order Towarzyszy O. R. Tambo I klasy (Republika Południowej Afryki) Order Wolności (Ukraina) Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy Łańcuch Orderu Orła Zambii Order Amílcara Cabrala I klasy (Republika Zielonego Przylądka)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Lula da Silva podczas spotkania z Donaldem Tuskiem, 16 maja 2008
Luiz Inácio Lula da Silva i Nursułtan Nazarbajew, 17 czerwca 2009

Luiz Inácio Lula da Silva (wym. [luˈiz iˈnasju ˈlulɐ da ˈsiwvɐ], ur. 6 października 1945 w Caetés w stanie Pernambuco)[1] – brazylijski polityk, prezydent Brazylii w latach 2003–2011.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jako oficjalna data urodzenia podawany jest 6 października, ale według słów polityka, opierającego się na pamięci matki, faktycznie urodził się 27 października 1945 roku.

Pochodził z wielodzietnej rodziny robotników rolnych z Pernambuco, był ostatnim z siedmiorga dzieci. Wychowywał się bez ojca, który porzucił matkę. Po skończeniu czterech klas szkoły podstawowej zaczął (w wieku 11 lat) pracować jako robotnik niewykwalifikowany, m.in. pucybut, goniec, sprzedawca, pracownik pralni i tokarz. W latach 70. zaangażował się w działalność lewicowych związków zawodowych; aktywność ta wiązała się z ryzykiem ze względu na panujący w Brazylii reżim wojskowy[2]. W wypadku przy pracy stracił palec. Od 1972 był jednym z przywódców ruchu związkowego. Organizował masowe protesty i strajki, był więziony.

W 1980 jako przywódca związku zawodowego metalowców kierował nielegalnym strajkiem generalnym. Za organizację strajku został skazany na trzy lata więzienia, ale ostatecznie wyrok uchylono w sądzie apelacyjnym. W tym samym roku[2] wraz z grupą innych liderów związkowych oraz intelektualistów współtworzył lewicowe skrzydło Partii Pracujących (Partido dos Trabalhadores). Od 1982 używa przydomku „Lula” jako oficjalnego nazwiska. Brał udział w kolejnych kampaniach społecznych, które doprowadziły ostatecznie do ustąpienia władz wojskowych i zmiany konstytucji (m.in. wprowadzono powszechne wybory prezydenckie). Od 1986 zasiadał w parlamencie.

Od 1989 brał udział w czterech kolejnych wyborach prezydenckich jako kandydat Partii Pracujących. 27 października 2002 pokonał w wyborach prezydenckich José Serrę z Brazylijskiej Partii Socjaldemokratycznej, zdobywając 61% głosów. Urząd objął 1 stycznia 2003, został ponownie wybrany w wyborach 29 października 2006 (uzyskał 60% poparcia) i pozostał prezydentem do 1 stycznia 2011.

Jako prezydent wprowadził szeroko zakrojony program reform prospołecznych, które przy zachowaniu kapitalistycznego ustroju gospodarczego służyły wyrównywaniu nierówności społecznych[2]. Jego prospołeczne rządy przypadły na czas rozwoju gospodarczego i umożliwiły awans społeczny dużym grupom ludności. Lula opuszczał urząd prezydencki z poparciem społecznym na poziomie 80%. Jego następcą została Dilma Rousseff. Lula planował ubieganie się o urząd prezydencki w 2018 roku[3].

W 2014 r. wszczęto śledztwo w sprawie korupcji wśród najwyższych urzędników państwowych, polityków i przedstawicieli wielkiego biznesu. Dwa lata później Lula także stał się obiektem śledztwa, które już wcześniej doprowadziło do skazania ponad 80 osób[3]. 12 lipca 2017 r. został nieprawomocnie skazany za korupcję (przyjęcie łapówek wartych 1,2 mln dol.) na 9,5 roku więzienia. W chwili skazania był liderem sondaży przed wyborami prezydenckimi zaplanowanymi na 2018 rok[4]. 24 stycznia 2018 roku sąd drugiej instancji podtrzymał wyrok skazujący, zwiększając karę do 12 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności[5]. 8 kwietnia tego samego roku da Silva rozpoczął odsiadywanie wyroku[6] 8 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności[7] w więzieniu w Kurytybie[8].

Po tym jak pod koniec sierpnia 2018 r. sąd zakazał Luli startu w wyborach w związku z oskarżeniami o korupcję, 11 września ten oficjalnie wycofał się z wyborów prezydenckich i przekazał swoje poparcie Fernandowi Haddadowi, który był dotychczas jego kandydatem na wiceprezydenta[8]. Po tym jak Sąd Najwyższy Brazylii orzekł, że przepisy kodeksu karnego przewidujące skierowanie skazanego do więzienia przed wyczerpaniem wszystkich możliwości odwoławczych są niezgodne z Konstytucją, 8 listopada 2019 r. da Silva został zwolniony z więzienia[7].

8 marca 2021 roku sędzia Sądu Najwyższego Edson Fachin unieważnił wyroki skazujące Lule i orzekł, że wydział sądu w Kurytybie nie powinien był w ogóle prowadzić sprawy[9][10]. W kwietniu 2021 r. ta decyzja została potwierdzona przez większość Sądu Najwyższego Brazylii[11].

W maju 2021 oświadczył, że będzie startował w wyborach powszechnych w 2022 roku o trzecią kadencję przeciwko urzędującemu prezydentowi Jairowi Bolsonaro[12][13][14].

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Brazylijskie
Zagraniczne

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ „The New York Times” – Luiz Inácio Lula da Silva (ang.) [dostęp 2012-02-12].
  2. ↑ a b c Maciej Stasiński, Sylwetka: Inácio Lula da Silva. Grzech trybuna ludu, wyborcza.pl, 22 września 2016 [dostęp 2016-09-24].
  3. ↑ a b Maciej Stasiński, Brazylia sądzi władzę, wyborcza.pl, 22 września 2016 [dostęp 2016-09-24].
  4. ↑ Maciej Orłowski, Były prezydent Brazylii skazany za korupcję. Upadek jednego z najpopularniejszych polityków w tym kraju?, wyborcza.pl, 12 lipca 2017 [dostęp 2017-07-13].
  5. ↑ Em decisão unânime, tribunal condena Lula em segunda instância e aumenta pena de 9 para 12 anos, „G1” [dostęp 2018-01-24] (port. braz.).
  6. ↑ Samantha Pearson, Lobby o nazwie 'Biblia, wołowina i kule’, „wyborcza”, 23 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-25] (pol.).
  7. ↑ a b Były prezydent wyszedł na wolność. Sąd Najwyższy orzekł w sprawie wątpliwych przepisów, TVN24.pl [dostęp 2019-12-09].
  8. ↑ a b Lula wycofuje się z wyścigu o prezydenturę Brazylii, wyborcza.pl, 12 września 2018 [dostęp 2018-09-12].
  9. ↑ Brazil judge annuls Lula's convictions, opens door to 2022 run, Reuters, 8 marca 2021 [dostęp 2021-05-05].
  10. ↑ Janina Petelczyc, Bolsonaro ma z kim przegrać, Lula wraca do gry, KrytykaPolityczna.pl, 12 marca 2021 [dostęp 2021-03-14] (pol.).
  11. ↑ Brazil's Supreme Court confirms decision to annul Lula convictions, Reuters, 15 kwietnia 2021 [dostęp 2021-05-05].
  12. ↑ Lula reitera candidatura presidencial Bolsonaro em 2022. valorinveste.globo.com, 20 maja 2021. [dostęp 2022-01-02].
  13. ↑ Lula Is Back. But Which Lula?. americasquarterly.org, 7 lipca 2021. [dostęp 2022-01-02].
  14. ↑ Lula 2022? Brazil poised for sensational political comeback. theguardian.com, 30 lipca 2021. [dostęp 2022-01-02].
  15. ↑ „El Diario” – „Cóndor de los Andes” para Presidente de Brasil (hiszp.) [dostęp 2012-10-19].
  16. ↑ Ordensdetaljer (duń.). borger.dk. [dostęp 2015-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)].
  17. ↑ BBC Brasil, www.bbc.com [dostęp 2019-11-11].
  18. ↑ Office of the President • Republic of Guyana – President Lula conferred with Guyana’s highest national award (ang.) [dostęp 2013-10-25].
  19. ↑ Otras disposiciones. Boletín Oficial del Estado. 2003-07-12, čís. 166, s. 27392. Online
  20. ↑ Uribe oferece ao Brasil saída ao Pacífico por estrada amazônica – 14/12/2005 – UOL Últimas Notícias, noticias.uol.com.br [dostęp 2019-11-11].
  21. ↑ Lula será condecorado com Ordem da Águia Asteca no México – 03/08/2007 – UOL Últimas Notícias, noticias.uol.com.br [dostęp 2019-11-11].
  22. ↑ Lula realiza visita para entablar alianza comercialcon entre países del Mercosur y naciones andinos – AGO. 25, 2003 – Economía – Historicos – EL UNIVERSO, www.eluniverso.com [dostęp 2019-11-11].
  23. ↑ a b ENTIDADES ESTRANGEIRAS AGRACIADAS COM ORDENS PORTUGUESAS – Página Oficial das Ordens Honoríficas Portuguesas, www.ordens.presidencia.pt [dostęp 2019-11-11].
  24. ↑ {{{tytuł}}}, zakon.rada.gov.ua [dostęp 2019-11-11].
  25. ↑ {{{tytuł}}}, zakon1.rada.gov.ua [dostęp 2019-11-11].
  26. ↑ Nagroda Wałęsy dla związkowca i byłego prezydenta Brazylii (pol.) [dostęp 2011-09-30].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Prezydenci Brazylii
I (Stara) Republika
(1889–1930)
Era Vargasa
(1930–1946)
II Republika – Republika 1946
(1946–1964)
Dyktatura wojskowa
(1964–1985)
III (Nowa) Republika
(od 1985)

Coat of arms of Brazil.svg

  1. ↑ a b nie objął urzędu
  2. ↑ zmarł przed objęciem urzędu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luiz_Inácio_Lula_da_Silva&oldid=66775165”