Jan Jakub Gay
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
architekt |
Jan Jakub Gay (ur. 29 listopada 1801 w Kamionie albo 1 grudnia 1803 w Warszawie, zm. 2 października 1849 w Warszawie) – polski architekt, reprezentant historyzmu, dziad Henryka Juliana.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu nauki w Korpusie Kadetów w Kaliszu, w latach 1822–1825 służył w wojsku Królestwa Polskiego. Z polecenia Ministerstwa Skarbu wyjechał w 1830 na studia do Anglii, Holandii, Francji i Niemiec. Po powrocie do Polski zasłynął jako pierwszy w Warszawie architekt stosujący ozdoby architektoniczne z lanego żelaza i blachę cynkowaną do krycia dachów – jego kamienica i pałac przy ul. Grzybowskiej 19 była pionierskim wykorzystaniem elementów żelaznych, o 10 lat starsza niż słynna kamienica przy Krakowskim Przedmieściu 17 projektu Franciszka Marii Lanciego.
Był członkiem Instytutu Królewskiego Architektury w Londynie oraz Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu.
Żonaty z Anną z Heurichów miał z nią pięcioro dzieci. Zmarł we własnym domu w 1849 roku. Wśród osieroconych dzieci był siedmioletni Stanisław Gay, który 19 lutego 1863 w oddziale Ludwika Mierosławskiego zginął w bitwie pod Krzywosądzą na Kujawach.
Jakub Gay był luteraninem, pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 10, grób 29)[1].
Ważniejsze prace[edytuj | edytuj kod]
- Bank Polski przy pl. Bankowym w Warszawie (1828-1830)
- oficyna przy ul. Elektoralnej 2 (razem z Antonio Corazzim)
- Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Główny Urząd Miar, ul. Elektoralna 2a (1829-1830) (z Antonio Corazzim)
- Obelisk ku czci cara Aleksandra I na Cytadeli Warszawskiej (proj. 1829, rozebrany 1924)
- spichlerz nad Narwią w Nowym Dworze Mazowieckim (1844)
- Stara Papiernia w Konstancinie (1836-1838)
- Gościnny Dwór na Wielopolu (razem z Alfonsem Kropiwnickim) (1841)
- część gmachów Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności przy ul. Bednarskiej
- dom Nowakowskiego przy ul. Królewskiej
- stacja drogi żelaznej warszawsko-wiedeńskiej w Żyrardowie (1845)
- kaplica pw. Św. Tadeusza w Rudzie Malenieckiej (1848)
- jatki w posesji Zrazowskiego przy ul. Nowy Świat 64 (1849)
- domy A. Cohna przy zbiegu ul. Przechodniej i Ptasiej
- dom własny przy ul. Grzybowskiej 19, znany jako kamienica i pałac Gaya
- cerkiew św. Aleksandry w Stanisławowie
-
Główny Urząd Miar, ul. Elektoralna 2a -
Dom Zrazowskiego, Nowy Świat 64 -
Towarzystwo Dobroczynności, Bednarska 28/30 -
Papiernia w Jeziornie -
Spichlerz w Nowym Dworze Mazowieckim
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kwiatkowski M., Pałac i kamienica Gaya, [w:] "Spotkania z Zabytkami", nr 4/2007, ISSN 0137-222X
- Łoza S., Architekci i Budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Architektura przedwojennej Warszawy. warszawa1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. Jan Jakub Gay