Jan Żywek
| |
 sierżant
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 czerwca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 czerwca 1945 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1915 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
Jan Żywek ps. „Duda” (ur. 24 czerwca 1896 w Bronisławiu, zm. 25 czerwca 1945 w Dachau) – sierżant Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 24 czerwca 1896 w Bronisławiu, w Kieleckiem, w rodzinie Pawła[1][2][3][4][5].
Od 1915, w czasie I wojny światowej, walczył w szeregach 5 pułku piechoty Legionów Polskich, w trakcie wojny z bolszewikami w szeregach III batalionu 5 pułku piechoty Legionów jako kapral[1]. Wziął udział we wszystkich walkach pułku[1]. Internowany w obozie w Szczypiornie, z którego uciekł wozem do przewożenia kartofli. Uczestniczył w rozbrajaniu Austriaków w Krakowie, obronie Lwowa, zdobyciu Wilna, ofensywie na Dyneburg i wyprawie kijowskiej[1], trzykrotnie ranny[1]. Za zlikwidowanie w czerwcu 1920 placówki bolszewickiej przy moście pod Korosteniem i zdobycie karabinu maszynowego został odznaczony Orderem Virtuti Militari[1].
14 listopada 1920 na placu Zamkowym w Warszawie, jako najmłodszy kawaler Orderu Virtuti Militari wręczył Józefowi Piłsudskiemu buławę marszałkowską[6].
W Wojsku Polskim służył od 1 czerwca 1922 m.in. w 2. kompanii 9 Baonu KOP w Klecku i 24 Baonie KOP w Sejnach[7][8]. Na początku lat 20. XX wieku był odkomenderowany do Sulejówka, gdzie ochraniał Józefa Piłsudskiego, a w wolnych chwilach bawił się z córką marszałka Jadwigą „Jagódką”[9]. W styczniu i lutym 1937, już w stopniu sierżanta, był dowódcą plutonu szkolnego i kierownikiem trzytygodniowego kursu sanitarnego, zorganizowanego przy Baonie KOP „Sejny” dla żołnierzy Brygady KOP „Grodno”[10].
W czasie II wojny światowej był więźniem obozu koncentracyjnego Dachau. Zmarł 25 czerwca 1945 w Dachau już po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów. Został pochowany na miejscowym cmentarzu Waldfriedhof[11][12].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 600 – 22 lutego 1921[13][14][15][16][17]
- Krzyż Niepodległości – 23 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[18]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[1][19]
- Brązowy Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”[20]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[21]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[21]
- Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza[21]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Mackiewicz 1936 ↓, s. 26.
- ↑ Tu urodzony w m. Bronisław, w powiecie grójeckim. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-03]..
- ↑ Tu podano, że urodził się 24 czerwca 1894 w Kielcach, w rodzinie Pawła i Franciszki Dymitrowskiej. Z zawodu był ślusarzem. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-03]..
- ↑ Polskie miejsca ↓, tu podano, że urodził się w Warszawie.
- ↑ Straty ↓, tu także podano, że urodził się w Warszawie.
- ↑ Mackiewicz 1936 ↓, s. 26–27.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-03]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-03]..
- ↑ Mackiewicz 1936 ↓, s. 27.
- ↑ Ochał 2014 ↓, s. 257.
- ↑ Polskie miejsca ↓.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 16 stycznia 1926, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921, s. 402.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-03]..
- ↑ Bąbiński 1929 ↓, s. 83.
- ↑ Księga chwały 1992 ↓, s. 588.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-03]..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 31 października 1938, s. 33.
- ↑ a b c Na podstawie fotografii portretowej w infobox.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Romuald Mackiewicz. Wywiad z plutonowym Janem Żywkiem. „Wiarus”. 48–49, s. 26–27, 1936-12-05. Warszawa.
- Księga chwały piechoty. Bronisław Prugar-Ketling (red.). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992.
- Artur Ochał. Mjr dr Stanisław Mickaniewski – sejneński lekarz wojskowy, do końca wierny żołnierskiej przysiędze. „Rocznik Augustowsko-Suwalski”. XIV, 2014. Suwałki: Augustowsko‑Suwalskie Towarzystwo Naukowe. ISSN 1730-9875.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-07-09].
- Polskie miejsca pamięci i groby wojenne w Niemczech. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-07-09].
- Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Podoficerowie Korpusu Ochrony Pogranicza
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1896
- Więźniowie KL Dachau
- Zmarli w 1945
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze 5 Pułku Piechoty Legionów
- Żołnierze batalionu KOP „Kleck”
- Żołnierze batalionu KOP „Sejny”