Jan Albrecht (ksiądz)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Albrecht
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 czerwca 1872
Tomaszów Mazowiecki

Data i miejsce śmierci

6 lipca 1929
Warszawa

Senator II kadencji (II RP)
Okres

od 1928
do 1929

Przynależność polityczna

Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji

Odznaczenia
Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)
Grób ks. Jana Albrechta na Starych Powązkach w Warszawie

Jan Albrecht, ps. „A.”, „Ks. J.A.”, „X.A”, „X.J.A” (ur. 23 czerwca 1872 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 6 lipca 1929 w Warszawie) – polski ksiądz, polityk chadecki, senator I i II kadencji w latach 1922–1929, działacz społeczny i publicysta[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Franciszka i Pelagii z domu Lipkowskiej. W 1889 został absolwentem gimnazjum w Piotrkowie, później uczęszczał do seminarium duchownego w Warszawie, gdzie zdobył święcenia kapłańskie w 1897[2].

Działalność kapłańska i społeczna w Królestwie Polskim[edytuj | edytuj kod]

Albrecht zaczął karierę duchowną jako wikary w Złakowie Kościelnym i Zgierzu, a następnie w 1899 przeniósł się do Łodzi na stanowisko proboszcza. W 1905 założył Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich, od 1918 był patronem łódzkiego okręgu Stowarzyszenia, zaś w 1919 został patronem całego Stowarzyszenia. W latach 1911–1919 był proboszczem parafii św. Kazimierza[3]. Od 1915 wchodził w skład Komitetu Obywatelskiego i zarządu Giełdy Pracy w Łodzi[2]. W wyborach do Rady Miejskiej w Łodzi, przeprowadzonych w styczniu 1917, uzyskał mandat radnego, startując z listy Polskiego Komitetu Wyborczego[4][5].

Działalność kościelna i społeczno-polityczna w II Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]

W 1919 został nominowany przez kardynała Edmunda Dalbora, na sekretarza archidiecezji warszawskiej do spraw społecznych. Od 1919 pełnił funkcję rektora Kościoła św. Marcina w Warszawie przy ul. Piwnej 11/9 i pod tym adresem zamieszkiwał. W 1921 został członkiem zarządu Centrali Stowarzyszeń Spożywczych Robotników Chrześcijańskich, w tym okresie był również członkiem kierownictwa Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej „Zgoda”[2][6]. Startował w wyborach do Senatu w 1922 z listy nr 8 (ChZJN – lista państwowa) i do Sejmu z listy nr 8 (ChZJN) w Łodzi (okręg wyborczy nr 14). W Senacie zasiadał w komisjach: administracyjnej, gospodarstwa społecznego, spraw zagranicznych i wojskowych oraz w podkomisji emigracyjnej. Był także członkiem władz chadecji – od 1920 Rady Naczelnej, od 1921 Komisji Programowej, zaś od 1928 Zarządu Głównego, a w 1929 został członkiem Rady Głównej Stronnictwa. W 1919 otrzymał od Piusa XI odznaczenie Pro Ecclesia et Pontifice, a w 1925 został mianowany tajnym szambelanem papieskim. W połowie lat 20. współzakładał Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy zaś w pracy parlamentarnej referował budżet Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. Od 1928 ponownie pełnił funkcję senatora z ramienia chadecji. Był wiceprezesem jej klubu parlamentarnego i członkiem komisji skarbowo-budżetowej. Również w 1928 reprezentował Polskę na Kongresie Katolickich Stowarzyszeń Robotniczych w Kolonii. Był honorowym kanonikiem warszawskim, publikował w czasopiśmie „Pracownik Polski”[2]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 315-5-7)[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
  2. a b c d e Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny. Tom I A-D. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998. ISBN 83-7059-392-5.
  3. Strona parafii św. Kazimierza w Łodzi. archidiecezja.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]..
  4. Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-04]. 
  5. Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 673. ISBN 978-83-65495-27-3.
  6. Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1. podaje, że Spółdzielnia ta nosiła nazwę Spółdzielni Mieszkaniowej Robotników Chrześcijańskich „Zgoda”.
  7. Cmentarz Stare Powązki: ARTUR ALBRECHT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]