Jan Albrecht (duchowny)

Jan Albrecht
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1872 ; Tomaszów Mazowiecki
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1929 ; Warszawa
	Senator II kadencji (II RP)
Okres	od 1928; do 1929
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Albrecht, ps. „A.”, „Ks. J.A.”, „X.A”, „X.J.A” (ur. 23 czerwca 1872 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 6 lipca 1929 w Warszawie) – polski ksiądz, polityk chadecki, senator I i II kadencji w latach 1922–1929, działacz społeczny i publicysta^[1]^[2].

Życiorys

Młodość

Urodził się w rodzinie Franciszka i Pelagii z domu Lipkowskiej. W 1889 został absolwentem gimnazjum w Piotrkowie, później uczęszczał do seminarium duchownego w Warszawie, gdzie zdobył święcenia kapłańskie w 1897^[2].

Działalność kapłańska i społeczna w Królestwie Polskim

Albrecht zaczął karierę duchowną jako wikary w Złakowie Kościelnym i Zgierzu, a następnie w 1899 przeniósł się do Łodzi na stanowisko proboszcza. W 1905 założył Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich, od 1918 był patronem łódzkiego okręgu Stowarzyszenia, zaś w 1919 został patronem całego Stowarzyszenia. W latach 1911–1919 był proboszczem parafii św. Kazimierza^[3]. Od 1915 wchodził w skład Komitetu Obywatelskiego i zarządu Giełdy Pracy w Łodzi^[2]. W wyborach do Rady Miejskiej w Łodzi, przeprowadzonych w styczniu 1917, uzyskał mandat radnego, startując z listy Polskiego Komitetu Wyborczego^[4]^[5].

Działalność kościelna i społeczno-polityczna w II Rzeczypospolitej

W 1919 został nominowany przez kardynała Edmunda Dalbora, na sekretarza archidiecezji warszawskiej do spraw społecznych. Od 1919 pełnił funkcję rektora Kościoła św. Marcina w Warszawie przy ul. Piwnej 11/9 i pod tym adresem zamieszkiwał. W 1921 został członkiem zarządu Centrali Stowarzyszeń Spożywczych Robotników Chrześcijańskich, w tym okresie był również członkiem kierownictwa Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej „Zgoda”^[2]^[6]. Startował w wyborach do Senatu w 1922 z listy nr 8 (ChZJN – lista państwowa) i do Sejmu z listy nr 8 (ChZJN) w Łodzi (okręg wyborczy nr 14). W Senacie zasiadał w komisjach: administracyjnej, gospodarstwa społecznego, spraw zagranicznych i wojskowych oraz w podkomisji emigracyjnej. Był także członkiem władz chadecji – od 1920 Rady Naczelnej, od 1921 Komisji Programowej, zaś od 1928 Zarządu Głównego, a w 1929 został członkiem Rady Głównej Stronnictwa. W 1919 otrzymał od Piusa XI odznaczenie Pro Ecclesia et Pontifice, a w 1925 został mianowany tajnym szambelanem papieskim. W połowie lat 20. współzakładał Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy zaś w pracy parlamentarnej referował budżet Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. Od 1928 ponownie pełnił funkcję senatora z ramienia chadecji. Był wiceprezesem jej klubu parlamentarnego i członkiem komisji skarbowo-budżetowej. Również w 1928 reprezentował Polskę na Kongresie Katolickich Stowarzyszeń Robotniczych w Kolonii. Był honorowym kanonikiem warszawskim, publikował w czasopiśmie „Pracownik Polski”^[2]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 315-5-7)^[7].

Przypisy

↑ Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny. Tom I A-D. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998. ISBN 83-7059-392-5.
↑ Strona parafii św. Kazimierza w Łodzi. archidiecezja.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]..
↑ Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-04].
↑ Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 673. ISBN 978-83-65495-27-3.
↑ Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1. podaje, że Spółdzielnia ta nosiła nazwę Spółdzielni Mieszkaniowej Robotników Chrześcijańskich „Zgoda”.
↑ Cmentarz Stare Powązki: ARTUR ALBRECHT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29] .

Bibliografia

Ś. p. ks. sen. Jan Albrecht. „Kurier Warszawski”, s. 12, nr 182 z 6 lipca 1929.

[Majchrowski-1] Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.

[Smogorzewska-2] Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny. Tom I A-D. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998. ISBN 83-7059-392-5.

[3] Strona parafii św. Kazimierza w Łodzi. archidiecezja.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]..

[4] Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-04].

[5] Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 673. ISBN 978-83-65495-27-3.

[6] Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1. podaje, że Spółdzielnia ta nosiła nazwę Spółdzielni Mieszkaniowej Robotników Chrześcijańskich „Zgoda”.

[7] Cmentarz Stare Powązki: ARTUR ALBRECHT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]