Jan Reychman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 2a02:a314:813e:7980:246f:56d:3dc2:3d70 (dyskusja) o 06:32, 31 gru 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Jan Reychman

Jan Antoni Reychman (ur. 19 lutego 1910 w Warszawie, zm. 11 stycznia 1975 tamże) – polski historyk, lingwista, orientalista, turkolog, hungarolog i armenolog. Badacz stosunków Polski ze Wschodem, krajami Europy Południowo-Wschodniej i Środkowej, ze specjalnością Turcji, Kurdystanu, Węgier oraz Armenii.

Życiorys

Urodził się w rodzinie pochodzenia żydowskiego, ochrzczonej w wyznaniu kalwińskim, jako syn Kazimierza i Wandy Olszewicz. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, od 1955 prof. tamże – kierował katedrą turkologii i hungarologii. Pełnił także funkcję kierownika działu dokumentacji Zakładu Orientalistyki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1939 – 1940 pracował w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem.

W 1940 przedostał się na Węgry, gdzie był współpracownikiem Zdzisława Antoniewicza. Był stałym gościem w jedynym wówczas w Europie polskim gimnazjum w Balatonboglár. Po rozpoczęciu ofensywy sowieckiej na Węgrzech wiosną 1944 przez Debreczyn i Rumunię wrócił do Polski w 1945 roku.

Od 1951 był członkiem redakcji Wierchów. Ogłaszał liczne artykuły na tematy dotyczące Tatr i Podtatrza, o zbójnictwie, z dziedziny historii, z dziejów piśmiennictwa tatrzańskiego, ale pisał także obszerne przedmowy i komentarze, np. do polskiego wydania książki Węgierski bądź Dacki Simplicissimus (Kraków, 1967).

Był redaktorem naczelnym słowników polsko-węgierskich i węgiersko-polskich oraz autorem ponad 300 artykułów i większych prac z dziedziny orientalistyki (zestawionych w publikacji Księga dla uczczenia pamięci Jana Reychmana, Warszawa 1976) oraz wielu prac z zakresu hungarystyki.

Wybrane publikacje

  • O polsko-słowackiej współpracy na Podhalu, Warszawa: Tow. Przyjaciół Słowaków im. Ludowita Sztura 1938.
  • Zagadnienie osadnictwa wołoskiego w Karpatach w rumuńskiej literaturze naukowej lat ostatnich, Poznań 1946.
  • Tłumacze języków wschodnich w Polsce XVIII wieku, Warszawa: z zasiłku Wydziału Nauki Ministerstwa Oświaty i Departamentu Wyznań Min. Adm. Publ. 1947.
  • Tradycje śląskiej orientalistyki, Kraków: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne 1950.
  • Literatura polska w krajach Bliskiego Wschodu, Kraków: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne 1951.
  • Znajomość i nauczanie języków orientalnych w Polsce XVIII w., Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe 1951.
  • Bohater Siedmiogrodu, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952.
  • Józef Sułkowski : 1770-1798, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952.
  • Rzekoma siedziba ambasady dawnej Rzeczypospolitej w Stambule, Kraków: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne 1953.
  • Dzieje Węgier, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1954 (kolejne wydania - 1963, 1967).
  • Próby organizacji orientalistyki polskiej w dobie mickiewiczowskiej, Warszawa 1954.
  • Działalność Mickiewicza w czasie Wojny Krymskiej : [1853-1855], Warszawa: Polska Akademia Nauk. Sekcja Historii i Historii Filozofii 1955.
  • Zainteresowania orientalistyczne w środowisku mickiewiczowskim w Wilnie i Petersburgu, Warszawa 1955.
  • (współautor: Ananiasz Zajączkowski), Zarys dyplomatyki osmańsko-tureckiej, Warszawa: PWN 1955.
  • Mahomet i świat muzułmański, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1958 (kolejne wydania - 1960, 1966).
  • Podróż Słowackiego na Wschód na tle orientalizmu romatycznego, Warszawa 1959.
  • Życie polskie w Stambule w XVIII wieku, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959.
  • Dni świetności i klęski Turcji, Warszawa: Książka i Wiedza 1962.
  • Orient w kulturze polskiego oświecenia, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1964.
  • Szkice z dziejów polskiej orientalistyki, t. 2, praca zbiorowa pod red. Jana Reychmana, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966.
  • Szkice z dziejów polskiej orientalistyki, t. 3, praca zbiorowa pod red. Jana Reychmana, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1969.
  • Księga podróży Ewliji Czelebiego : wybór, tł. z tur. Zygmnt Abrahamowicz, Aleksander Dubiński, Stanisława Płaskowicka-Rymkiewicz, red. nauk., wybór, słowo wstępne i koment. Z. Abrahamowicz; szkic o Ewliji Czelebim i jego dziele: Jan Reychman, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1969.
  • Dzieje Turcji. Od końca XVIII wieku, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970.
  • Wschód w literaturze polskiej : zbiór rozpraw, pod red. Jana Reychmana, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN 1970.
  • Podróżnicy polscy na Bliskim Wschodzie w XIX w., Warszawa: "Wiedza Powszechna" 1972.
  • Historia Turcji, Wrocław: Zakł. Nar. im. Ossolińskich 1973.

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Reychman&oldid=55461561”