Jan Skarbek (duchowny)
.jpg) Ksiądz Skarbek widoczny na fotografii powyżej pierwszy od lewej w górnym rzędzie | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 czerwca 1885 |
| Data i miejsce śmierci |
2 lutego 1951 |
| Miejsce pochówku | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1909 |
| Odznaczenia | |
| |
Jan Skarbek (ur. 15 czerwca 1885 w Paszczynie k. Dębicy, zm. 2 lutego 1951 w Oświęcimiu) – polski duchowny rzymsko-katolicki, kronikarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wykształcenie[edytuj | edytuj kod]
W 1909 r. dyplom ukończenia studiów teologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był także absolwentem prawa tejże krakowskiej uczelni[1]. Święcenia kapłańskie przyjął w Krakowie w 1909 r. Jego pierwszą placówką duszpasterską była parafia św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie. W 1914 r. trafił do pobliskiej Szczakowej, a rok później do podkrakowskiego Pleszowa. W styczniu 1926 r. ks. Skarbek został proboszczem parafii Wniebowzięcia NMP w Oświęcimiu[2] i pełnił tę funkcję aż do śmierci.
Okres międzywojenny[edytuj | edytuj kod]
Na stałe do Oświęcimia przybył w 1926 r. Był wieloletnim radnym miejskim. Działał w szeregu organizacji charytatywnych, społecznych i oświatowych, jak również angażował się w utrzymanie poprawnych relacji międzywyznaniowych w Oświęcimiu. W 1929 r. został przewodniczącym komitetu budowy oświęcimskiego gimnazjum (współcześnie: Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu). W 1934 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela Oświęcimia[3].
Okres wojenny[edytuj | edytuj kod]
W czasie wojny ksiądz Skarbek współpracował z ruchem oporu przy obozie oświęcimskim. Angażował się w pomoc uciekinierom z obozu KL Auschwitz m.in. poprzez wystawianie fałszywych metryk chrztu.
W nocy z 1 na 2 lipca 1942 r. niemieccy policjanci aresztowali proboszcza ks. Skarbka oraz jednego z wikariuszy. Księża zostali pobici, a plebania splądrowana. Aresztowano także gospodynię proboszcza. Ksiądz Skarbek był więziony w Oświęcimiu, Katowicach, Mysłowicach oraz Bielsku. Po wyjściu na wolność Niemcy nie pozwolili mu na powrót do Oświęcimia i powrócił tam dopiero w roku 1945; wówczas kontynuował pełnienie funkcji proboszcza[4].
Zmarł 2 lutego 1951 r. w Oświęcimiu i został pochowany na Cmentarzu parafialnym w Oświęcimiu.
Działalność na rzecz relacji międzywyznaniowych[edytuj | edytuj kod]
Ksiądz Jan Skarbek starał się budować relacje z Żydami oświęcimskimi oparte na wzajemnym szacunku. Utrzymywał dobre relacje z miejscowym rabinem Eliaszem Bombachem[5]. Według wspomnień Henryka Flaumena, ks. Skarbek spotykał się z rabinem oświęcimskim w parku, gdzie wspólnie rozmawiali w języku hebrajskim[6]. Jednym z bliskich współpracowników proboszcza Skarbka był także długoletni burmistrz i przewodniczący Rady Miasta Oświęcimia, Roman Mayzel[2].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ A. Kapuśniak, J. Szczepaniak, Katalog alumnów krakowskiego seminarium duchownego (1901–1908), Kraków 2004, s. 219.
- ↑ a b Ks. Jan Skarbek – oświęcimski duszpasterz i społecznik [online], dzieje.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ Honorowi Obywatele Miasta – Urząd Miasta Oświęcim | Oświęcim – Miasto Pokoju [online], oswiecim.pl [dostęp 2022-02-09].
- ↑ Kościół katolicki i życie religijne miasta w XIX i XX wieku, [w:] Bożena Czwojdrak, Kazimierz Miroszewski, Piotr Węcowski, Oświęcim - miasto pogranicza, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2018, s. 451.
- ↑ Tomasz Chrzan, Ks. Jan Skarbek - oświęcimski duszpasterz i społecznik, 2017.
- ↑ Artur Szyndler, Przychodzi Rabin do Księdza, „Magazyn „Oś – Oświęcim – Ludzie – Historia – Kultura””, 43, listopad 2011.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi na polu pracy społecznej i filantropijnej”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ks. Tomasz Chrzan, Ks. Jan Skarbek – oświęcimski duszpasterz i społecznik, Wydawnictwo Księży Sercanów Dehon, 2017. ISBN 978-83-7519-441-8.