Jan Skarbek (duchowny)
.jpg) Ksiądz Skarbek widoczny na fotografii powyżej pierwszy od lewej w górnym rzędzie | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
Jan Skarbek – ur. 15 czerwca 1885 r. w Paszczynie koło Dębicy, polski duchowny rzymsko-katolicki, kronikarz. Honorowy obywatel Oświęcimia – tytuł ten otrzymał od władz miasta w 1934 roku.[1] Ksiądz Skarbek znany był m.in. z pielęgnowania relacji międzywyznaniowych w Oświęcimiu oraz utrzymywaniem koleżeńskich stosunków z ostatnim rabinem oświęcimskim Eliaszem Bombachem.[2]
Życiorys
Wykształcenie
W 1909 r. otrzymał święcenia kapłańskie i dyplom ukończenia studiów teologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był także absolwentem prawa tejże krakowskiej uczelni.[3] Święcenia kapłańskie przyjął w Krakowie w 1909 roku. Jego pierwszą placówką duszpasterską była parafia św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie. W 1914 roku. trafił do pobliskiej Szczakowej, a rok później do podkrakowskiego Pleszowa. W styczniu 1926 roku ks. Skarbek został proboszczem parafii Wniebowzięcia NMP w Oświęcimiu[4] i pełnił tę funkcję aż do śmierci.
Okres międzywojenny
Na stałe do Oświęcimia przybył w 1926 r. Był wieloletnim radnym miejskim. W 1934 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela Oświęcimia. Działał w szeregu organizacji charytatywnych, społecznych i oświatowych, jak również angażował się w utrzymanie poprawnych relacji międzywyznaniowych w Oświęcimiu. W 1929 roku został przewodniczącym komitetu budowy oświęcimskiego gimnazjum (współcześnie: Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu).
Okres wojenny
W czasie wojny ksiądz Skarbek współpracował z ruchem oporu przy obozie oświęcimskim. Angażował się w pomoc uciekinierom obozu KL Auschwitz m.in. poprzez wystawianie fałszywych metryk chrztu.
W nocy z 1 na 2 lipca 1942 roku niemieccy policjanci aresztowali proboszcza ks. Skarbka oraz jednego z wikariuszy. Księża zostali pobici, a plebania splądrowana. Aresztowano także gospodynię proboszcza. Ksiądz Skarbek był więziony w Oświęcimiu, Katowicach, Mysłowicach oraz Bielsku. Po wyjściu na wolność Niemcy nie pozwolili mu na powrót do Oświęcimia i powrócił tam dopiero w roku 1945; wówczas kontynuował pełnienie funkcji proboszcza.[5]
Zmarł 2 lutego 1951 roku w Oświęcimiu i został pochowany na Cmentarzu parafialnym w Oświęcimiu.
Działalność na rzecz relacji międzywyznanowych
Ksiądz Jan Skarbek starał się budować relacje z Żydami oświęcimskimi oparte na wzajemnym szacunku. Utrzymywał dobre relacje z miejscowym rabinem Eliaszem Bombachem.[2] Według wspomnień Henryka Flaumena, ks. Skarbek spotykał się z rabinem oświęcimskim w parku, gdzie wspólnie rozmawiali w języku hebrajskim.[6] Jednym z bliskich współpracowników proboszcza Skarbka był także długoletni burmistrz i przewodniczący Rady Miasta Oświęcimia, Roman Mayzel.[4]
Przypisy
- ↑ Honorowi Obywatele Miasta – Urząd Miasta Oświęcim | Oświęcim – Miasto Pokoju [online], oswiecim.pl [dostęp 2022-02-09].
- ↑ a b Tomasz Chrzan, Ks. Jan Skarbek - oświęcimski duszpasterz i społecznik, 2017.
- ↑ A. Kapuśniak, J. Szczepaniak, Katalog alumnów krakowskiego seminarium duchownego (1901-1908), str.219, Kraków 2004.
- ↑ a b "Ks. Jan Skarbek – oświęcimski duszpasterz i społecznik" [online], dzieje.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ Kościół katolicki i życie religijne miasta w XIX i XX wieku, str. 451, [w:] Bożena Czwojdrak, Kazimierz Miroszewski, Piotr Węcowski, Oświęcim - miasto pogranicza, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2018.
- ↑ Artur Szyndler, Przychodzi Rabin do Księdza, „Magazyn „Oś – Oświęcim – Ludzie – Historia – Kultura””, 43, listopad 2011.