Jan z La Rochelle
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
po 1190 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
|
Jan z La Rochelle (również Johannes de Rupella) (ur. po 1190, zm. 8 lutego 1245 w Paryżu) – filozof, teolog.
Wykształcenie i kariera naukowa[edytuj | edytuj kod]
Ok. 1230–1231 wstąpił do zakonu franciszkanów. Wiedzę zdobywał na Uniwersytecie Paryskim (najpierw – magister artium, a później – teologii – 1236). Jego mistrzem był Aleksander z Hales. Od 1238 Jan był jego następcą na katedrze teologii.
W 1239 był w gronie osób, które opowiedziały się za usunięciem generała franciszkanów – Eliasza Bonbarone ze sprawowanej funkcji.
W 1245 był kaznodzieją na soborze lyońskim I (określony mianem: maximus praedicator)[1].
Poglądy i dorobek[2][edytuj | edytuj kod]
Jego stanowisko filozoficzne jest określane mianem woluntaryzmu psychologicznego[3].
W swojej twórczości łączył filozofię z teologią, tworząc kompilacje, ale pisane przystępnym, zwięzłym językiem. Nawiązywał do augustynizmu oraz arystotelizmu[4]. Przyczynił się do recepcji tego ostatniego kierunku filozoficznego[5]. Widoczne są również silne wpływy filozofii arabskiej, zwłaszcza dokonania Awicenny[6][7]. Duszę definiował (pod wpływem tego ostatniego) jako prostą substancję, która jest zdolna do ożywiania ciała i wykonywania w nim różnych operacji[6]. W przypadku sfery umysłowej duszy - jako jej władze traktował intelekt możnościowy i czynny (to wpływ Arystotelesa). Wspomniany intelekt czynny był dla niego światłem Boga obecnym w duszy (echa poglądów Augustyna)[8].
Na początku l. 40 XIII w. współtworzył komentarz do reguły franciszkańskiej.
Silnie wpłynął na poglądy Bonawentury[9].
Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]
- De arte praedicandi
- De cognitione animae separate
- De immortalitate animae sensibilis
- Summa de articulis fidei
- Summa de decem praeceptis
- Summa de virtutibus
- Summa de vitiis et peccatis
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J. Wolny, Jan z La Rochelle, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 915-916. ISBN 83-86668-71-7
- ↑ Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973, s. 248-249, 290, 351-352.
- ↑ M. Koszkało, Woluntaryzm i intelektualizm w etyce Jana Dunsa Szkota, Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, 21, 2012, nr 3 (83), s. 447.
- ↑ Jan Legowicz, Zarys historii filozofii. Elementy doksografii, Warszawa: Wiedza powszechna, 1980, s. 211-212, ISBN 83-214-0168-6, OCLC 749143671.
- ↑ J. Wolny, Jan z La Rochelle, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 915. ISBN 83-86668-71-7
- ↑ a b D. Radziszewska-Szczepaniak, Jan z La rochelle, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 5, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2004, s. 226. ISBN 83-918800-7-9
- ↑ J. Grzeszczak, Awicenna wobec nieśmiertelności, preegzystencji i wędrówki dusz. Analiza De Anima, V, 3-4, „Osoba i Dusza. Filozofia Chrześcijańska”, 2010, 7, s. 84.
- ↑ Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973, s. 351.
- ↑ A. Horowski, Ubóstwo według św. Bonawentury w Postylli do Ewangelii św. Łukasza, „Polonia Sacra”, 20, 2016, nr 1 (42), passim.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D. Radziszewska-Szczepaniak, Jan z La rochelle, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 5, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2004, s. 226-227. ISBN 83-918800-7-9
- J. Wolny, Jan z La Rochelle, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 915-916. ISBN 83-86668-71-7
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- M. Zembrzuski, Odróżnienie w duszy quo est et id quod est w Summa de anima Jana z La Rochelle, www.katedra.uksw.edu.pl [dostęp: 21 VIII 2017 r.]