Przejdź do zawartości

Jatrofa przeczyszczająca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jatrofa przeczyszczająca
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

wilczomleczowate

Rodzaj

jatrofa

Gatunek

jatrofa przeczyszczająca

Nazwa systematyczna
Jatropha curcas L.
Sp. Pl. 2: 1006. 1753
Synonimy
  • Curcas curcas (Britton i Millsp., 1920)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Jatrofa przeczyszczająca[4], jatropa przeczyszczająca[5], obrzydlec przeczyszczający[4] (Jatropha curcas) – gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych. Występuje jako roślina rodzima na obszarze Ameryki Południowej i Środkowej (Argentyna, Boliwia, Brazylia, Peru, Belize, Kostaryka, Salwador, Gwatemala, Honduras, Nikaragua. Meksyk)[6]. Jest rośliną przemysłową uprawianą również w Azji i Afryce, na obszarach subtropikalnych[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Torebka nasienna
Nasiona

Krzew lub małe drzewko do 4 m wysokości. Liście długoogonkowe i sercowate, czasem klapowane, rosną tylko na końcach gałęzi. Kwiatostan w baldachach wyrastający w kątach liści lub też jako szczytowe. Owocem jest torebka[4].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina uprawiana dla oleju roślinnego, którego zawartość w jej nasionach osiąga 30-40%. Olej jest nieprzydatny do spożycia i stosowany może być wyłącznie do celów technicznych; wykorzystywany jest m.in. do produkcji biodiesla[7][8] i mydła[4]. Nasiona mogą być spożywane po upieczeniu, poza tym roślina wykorzystywana jest do celów leczniczych[8][4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-26] (ang.).
  3. Jatropha curcas, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b c d e f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989, s. 129-130. ISBN 83-09-00256-4.
  5. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 104.
  6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  7. Krzysztof Lis: Jatrofa (jatropha) przyszłością biodiesla?. 2008-07-06. [dostęp 2009-10-04].
  8. a b Bijan Dehgan: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].