Jerzy Krzywaźnia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Krzywaźnia
Ilustracja
Jerzy Krzywaźnia 2024
Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1963
Lututów

Zawód, zajęcie

nauczyciel, historyk, bloger, regionalista,

Miejsce zamieszkania

Rojów

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Opolski

Małżeństwo

Mirosława Krzywaźnia

Dzieci

Jarosław Krzywaźnia

Odznaczenia
Odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego”
Strona internetowa

Jerzy Krzywaźnia (ur. 22 grudnia 1963 w Lututowie)[1] – polski nauczyciel, historyk, bloger, regionalista, genealog.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodzi z Czajkowa[2]. W roku 1982 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Ostrzeszowie. W latach 1982–1987 odbył studia na kierunku historia (specjalność pedagogiczna) na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i uzyskał tytuł magistra historii[1]. W 2000 roku ukończył Podyplomowe Studium Informatyki na Uniwersytecie Opolskim. Przez 36 lat był zatrudniony jako nauczyciel historii i informatyki w Szkole Podstawowej im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej[3] oraz przez 13 lat w Szkole Podstawowej w Rojowie[4]. W 1998 roku uzyskał I stopień specjalizacji zawodowej w zakresie nauczania historii i wos, a w roku 2001 stopień nauczyciela dyplomowanego. W roku 2012 otrzymał nagrodę Wielkopolskiego Kuratora Oświaty. W 2023 przeszedł na emeryturę[5].

Działalność edukacyjna i popularyzatorska[edytuj | edytuj kod]

Promuje dziedzictwo kulturowe w regionie na swoich cieszących się popularnością blogach historycznych[3][6]. Popularyzuje wiedzę o postaciach związanych z regionem: Sługą Bożym ks. Franciszkiem Strugałą[7][8], Jerzym Różyckim[9][10], Józefem Oxińskim[11][12], Franciszkiem Frezerem[13][14], Stanisławem Jaszczyńskim[15].

Kultywował pamięć Zbrodni Katyńskiej. W 2000 roku był pomysłodawcą i autorem tablicy na frontonie Szkoły Podstawowej w Kuźnicy Grabowskiej upamiętniającej nauczycieli Jana Rakowskiego i Antoniego Góreckiego zamordowanych w Katyniu odsłonietej 28 kwietnia 2001[16]. Był także autorem okolicznościowej wystawy i wydawnictwa „90 lat szkoły w Kuźnicy Grabowskiej w służbie społeczeństwu”[17][18][19]. Przeprowadzał coroczne od 2001 Apele Katyńskie związane z Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej[20][21][22].

Organizował konferencję naukową „Życie i dzieło prof. Mariana Falskiego” w dniach 2 -3 września 2005 i autorem "Portfolio – Kuźnica Grabowska". Był autorem multimedialnych programów służących edukacji historycznej „małych ojczyzn”. Współpracował z Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej. 14 października 2005 wyróżniony listem gratulacyjnym Rady Powiatu Ostrzeszowskiego i Starosty Ostrzeszowskiego za kultywowanie tradycji i popularyzacje historii regionu[23].

W 2013 był organizatorem obchodów 150-rocznicy powstania styczniowego w Kuźnicy Grabowskiej[24][25][26][27]. W 2014 r. zorganizował symboliczną „Lekcji Wolności”; projekt „Ludzie Wolności – Piotr Bednarz[28]. Jest autorem historii parafii Czajków[29][30].

Dokumentuje dziedzictwo kulturowe regionu w ramach projektów archiwizujących stare fotografie[31][32][33][34][35].Uczestniczył także w nagraniu audycji radiowej Radia Rodziny Kalisz o tematyce historyczno-sakralnej[36].

Popularyzuje historie regionu na portalu informacyjno-edukacyjnym dotyczącym historii Polski XX wieku – dzieje.pl[37][38][39]. Publikacje zostały wyróżnione przez Muzeum Historii Polski i Polską Agencję Prasową. Nagradzany i wyróżniany jako nauczyciel a także opiekun licznych laureatów konkursów na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim[40][41]..

Ceniony jako zasłużony dla Kuźnicy Grabowskiej badacz i popularyzator dziedzictwa kulturowego w regionie[3][42]. W trakcie obchodów 600-lecia Kuźnicy Grabowskiej uhonorowany specjalnymi podziękowaniami „za publikacje historyczne oraz wyzwalanie pozytywnych emocji, takich jak miłość do rodzinnych stron i ojczyzny”[43]. Z okazji 600-lecia Kuźnicy Grabowskiej opracował historie miejscowości[44]. W 2024 jego zdjęcie pojawiło się na okładce 30. numeru Ostrzeszowskiej Kultury[45].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • 100 lat w służbie społeczeństwu: Szkoła Podstawowa im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej (aut. Jerzy Krzywaźnia, Barbara Cichosz). – Kuźnica Grabowska; Gołuchów: PHU Agat, 2010. – 104 s. ISBN 978-83-930746-0-0 (monografia)[46][47]
  • Na powstańczym szlaku 1863 w Kuźnicy Grabowskiej, Kuźnica Grabowska; Gołuchów: PHU Agat, 2013. – 44 s. ISBN 978-83-930746-1-7[48][49]
  • Z dziejów kościoła w Rojowie, Szkoła Podstawowa w Rojowie [aut. Jerzy Krzywaźnia, Hanna Kempa], Rojów 2013[50][51]
  • Zbrodnia Katyńska wpisana w historię Kuźnicy Grabowskiej, Kuźnica Grabowska 2015[52]
  • Delegat na Polski Sejm Dzielnicowy ksiądz prałat Ksawery Szukalski (1878-1956), Przegląd Wielkopolski 2008, nr 3, s. 56–58.[53]
  • Setna rocznica Elementarza Falskiego – związki autora z Wielkopolską, Przegląd Wielkopolski nr 89 (3/2010)[54],
  • „Pamięć nie dała się zgładzić” – w hołdzie nauczycielom ziemi ostrzeszowskiej poległym w Katyniu,(w) Ostrzeszowska Kronika Regionalna 2004/2005, R. 4/5, s. 64–67
  • Powstańcza bitwa pod Kuźnicą Grabowską (w) Ostrzeszowska Kronika Regionalna 2004/2005, R. 4/5, s. 84–87
  • Śladami historycznych inskrypcji kraszewickiego cmentarza i kościoła (w) Ostrzeszowska Kronika Regionalna, R.6/2013, s. 44–49
  • Dzieje fryszerki w Czajkowie (w) Ostrzeszowska Kronika Regionalna, R.7/2014, s. 50–55
  • Wojenne losy rodziny Janasów (w) Ostrzeszowska Kultura nr 24 2/2022, s. 8–13[55]
  • Uzdrowienie za wstawiennictwem św. Józefa w rojowskim dworze (1763) (w) Ostrzeszowska Kultura nr 25 3/2022, s. 13[56]
  • Franciszek Frezer (1798-1845) (w) Ostrzeszowska Kultura nr 25 3/2022, s. 14–15.[57]
  • Jakub Krzywaźnia (ok. 1784-1831) i Kuźnica Grabowska w jego czasach (w) Ostrzeszowska Kultura, nr 27 2/2022, s. 14–16.[58]
  • Pocztowka z Rojowa (w) Ostrzeszowska Kultura, nr 28 3/2022 , s. 2[59]
  • Żydowski Obóz Pracy (Getto Żydowskie) w Kraszewicach (w) Ostrzeszowska Kultura, nr 28 3/2022, s. 8–10[59].
  • Kronika życia Józefa Blewąski - górnika i żołnierza WP we Francji (w) Ostrzeszowska Kultura, nr 30 1/2024, s.1-4[45]

Materiały historyczne dotyczące dziejów Czajkowa publikowane na blogu zostały wykorzystane w wydawnictwie Historia Gminy Czajków, w której autorowi złożono specjalne podziękowania za ich udostępnienie oraz duże zaangażowanie w powstanie wydawnictwa[2].

Projekty historyczno-genealogiczne[edytuj | edytuj kod]

Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo”[edytuj | edytuj kod]

  • BaSIA (Baza Systemu Indeksacji Archiwalnej), indeksując akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Kraszewice (14 228 wpisów)[60]
  • Wielkopolscy Księża od XVIII do XX wieku, w trakcie którego przeprowadził inwentaryzacje nagrobków i innych form upamiętnienia księży[61] na terenie powiatu ostrzeszowskiego[62] i pochodzących z regionu[63],
  • Poznań Projekt – projekt indeksacji dziewiętnastowiecznych małżeństw z terenu historycznej Wielkopolski[64]

Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego[edytuj | edytuj kod]

  • Słownik biograficzny Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, dla którego opracował hasło – Ks. Prałat Franciszek Ksawery Szukalski – delegat na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu[65]
  • Prezentacje multimedialne "Wielkopolska 1918" w ramach obchodów 90 rocznicy Powstania Wielkopolskiego[66]

Projekty związane z Rojowem[edytuj | edytuj kod]

Był organizatorem uroczystości 130. rocznicy konsekracji neogotyckiego kościoła w Rojowie przygotowując publikacje i prelekcje o historii kościoła[67][68]. W 2014 pełnił funkcję konsultanta historycznego budowy ścieżki historyczno- krajobrazowej wokół kościoła w Rojowie realizowanym przez Parafię pw. Świętej Jadwigi Królowej w Ostrzeszowie oraz był współautorem (wraz z żoną Mirosławą) tablic edukacyjno-informacyjnych[69]. W 2015 był autorem tablicy informacyjnej „Ikonografia witraży postaci Świętych i Błogosławionych związanych z ziemią ostrzeszowską w kościele p.w. Św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Rojowie”[70].

Współpracował z Fundacją Nauki i Edukacji Lemat w projekcie renowacji zabytkowego dworku w Rojowie popularyzując ideę zachowania dziedzictwa kulturowego[71][72][73].

Inne[edytuj | edytuj kod]

Od 2012 r. współpracował z Ordynariatem Polowym Wojska Polskiego w projekcje upamiętnienia kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923–1939 opracowując biogramy duchownych związanych z regionem[74][75].

Jest współautorem Wirtualnego przewodnika po zabytkach kościoła w Kraszewicach[76]. Współpracował ze Stowarzyszeniem Regionalnym Ośrodkiem Dokumentacji WIEŻA 1916 w promocji wydawnictw.[77].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego”[78] (2023)

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jest mężem Mirosławy i ojcem Jarosława[79]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Notka biograficzna (w) Ostrzeszowska Kronika Regionalna 2004/2005, R. 4/5, s. 252.
  2. a b Historia Gminy Czajków – publikacja promująca czajkowskie ziemie, Stowarzyszenie „Razem dla Czajkowa, Czajków 2021, s.2 i 3
  3. a b c 600 lat Kuźnicy Grabowskiej 1423-2023, Urząd Gminy Kraszewice i Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej, Kuźnica Grabowska 2023, s.10
  4. notka biograficzna (w) Przegląd Wielkopolski 2008, nr 3, s.58
  5. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Od autora [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  6. Kuźnicę Grabowską ma się w sercu. Jubileusz 600-lecia [online], pulstygodnia.pl [dostęp 2023-09-02] (pol.).
  7. Jerzy Krzywaźnia, Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Sługa Boży ks. kpt. rez. Franciszek Strugała (1904–1942) – Proboszcz kraszewicki, Męczennik Dachau [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia, 19 marca 2013 [dostęp 2023-06-15].
  8. 80 rocznica śmierci Ks. Franciszka Strugały [online], kraszewice.pl [dostęp 2023-06-15] (pol.).
  9. Anna Owczarek, Dzień z Jerzy Rózyckim, czyli nowy wymiar regionalnej historii, „Czas Ostrzeszowski” (8/2024), 21 lutego 2024, s. 1, 7 (pol.).
  10. Największy haker XX wieku – jego ojciec prowadził w Kraszewicach aptekę [online], pulstygodnia.pl [dostęp 2023-07-14] (pol.).
  11. KUŹNICA GRABOWSKA: W 160. rocznicę bitwy powstańczej [online], pulstygodnia.pl [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  12. 145. rocznica powstania styczniowego w Kuźnicy Grabowskiej 1863-2008, Czas Ostrzeszowski (2008) nr 11, s. 15.
  13. „Zamienił oręż na lemiesz” Szkoła w Rojowie w hołdzie Franciszkowi Frezerowi, Czas Ostrzeszowski (2005), nr 52, s. 13.
  14. Franciszek Frezer (1798-1845), Ostrzeszowska Kultura (nr 25) s. 14–15.
  15. Jerzy Krzywaźnia, 90. rocznica úmierci wójta gminy Skrzynki z siedzibą w Kraszewicach Stanisława Jaszczyńskiego. Był liderem miejscowej spoleczności. [online], Twój Puls Tygodnia, Nr. 899, 16 czerwca 2020 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  16. Tablica Katyńska w Kuźnicy Grabowskiej [online], katyn.polskiswiat.click [dostęp 2023-09-22].
  17. 90 lat w służbie mieszkańcom, Tygodnik Powiatowy (2 maja 2001) s. 23
  18. „Katyń - Golgota Wschodu” „Czas Ostrzeszowski" (36/ 2000) s.2
  19. Pamięc nie dała się zgładzić, Czas Ostrzeszowski (2.5.2001), s.1
  20. Jerzy Krzywaźnia, Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Prawda i Pamięć – Apel Katyński w Kuźnicy Grabowskiej [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia, 18 maja 2014 [dostęp 2023-07-19].
  21. Jerzy Krzywaźnia, Szkice historyczne - Jerzy Krzywaźnia: Lekcja historii i publikacja o tematyce katyńskiej. [online], Szkice historyczne - Jerzy Krzywaźnia, 3 maja 2015 [dostęp 2023-09-07].
  22. Szkoła Podstawowa im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej - Kuźnica Grabowska - Pamiętamy o Katyniu [online], spkuznicagrabowska.szkolnastrona.pl [dostęp 2023-09-03].
  23. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Nagrody i wyróżnienia [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  24. Obchody 150.rocznicy bitwy powstańczej. Dla nas są bohaterami-Twój Puls Tygodnia (5 marca 2013)s. 8.
  25. Uroczystość z okazji 150. rocznicy bitwy powstańczej w Kuźnicy Grabowskiej [online], kraszewice.pl [dostęp 2023-07-10] (pol.).
  26. Obchody 150.rocznicy powstania styczniowego w Kuźnicy Grabowskiej, Czas Ostrzeszowski 6.03.2013 s. 10.
  27. 150. rocznica bitwy [online], Radio Centrum [dostęp 2023-09-27] (pol.).
  28. Lekcja Wolności w Kuźnicy Grabowskiej (w) Czas Ostrzeszowski 2014/25/15.
  29. Dzieje parafii Czajków cz.I, Nasze Strony Ostrzeszowskie (2017), nr.32, s. 9
  30. Dzieje parafii Czajków cz.II, Nasze Strony Ostrzeszowskie (2017), nr.33, s. 9
  31. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Przedwojenna Kuźnica Grabowska w kolorze [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  32. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Powojenna Kuźnica Grabowska w kolorze [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  33. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Mieszkańcy regionu na archiwalnej fotografii [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  34. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: 150 lat parafii Kraszewice w obiektywie [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  35. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: 40. rocznica Nawiedzenia Obrazu Matki Bożej w Kraszewicach (22.08.1979) [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  36. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Krypty rojowskiego kościoła [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  37. Pamięć Katynia wpisana w historię Kuźnicy Grabowskiej [online], dzieje.pl [dostęp 2023-06-15] (pol.).
  38. Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Rojowie [online], dzieje.pl [dostęp 2023-06-15] (pol.).
  39. Bitwa powstania styczniowego pod Kuźnicą Grabowską [online], dzieje.pl [dostęp 2023-06-15] (pol.).
  40. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Laureaci konkursów historycznych [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  41. Szkoła Podstawowa im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej – Wybrane sukcesy uczniów w konkursach historycznych [online], spkuznicagrabowska.szkolnastrona.pl [dostęp 2023-06-21].
  42. Redakcja, Sześć wieków historii, czyli wielki jubileusz Kuźnicy Grabowskiej FILM [online], Ostrzeszów Info, 14 sierpnia 2023 [dostęp 2023-09-26] (pol.).
  43. 600-lecie Kuźnicy Grabowskiej, Czas Ostrzeszowski, nr. 34 (23.08.2023) s.6
  44. Dzieje Kuźnicy Grabowskiej, Czas Ostrzeszowski, nr 34 (23.08.2023), s.7
  45. a b Jerzy Krzywaźnia, Kronika życia Józefa Blewąski - górnika i żołnierza WP we Francji (w) Ostrzeszowska Kultura nr. 30, s. 1-4 [online].
  46. Szkoła Podstawowa im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej - 100 lat w służbie spoleczeństwu [online], spkuznicagrabowska.szkolnastrona.pl [dostęp 2023-08-28].
  47. 100 lat w służbie społeczeństwu: Szkoła Podstawowa im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej.
  48. Na powstańczym szlaku 1863 w Kuźnicy Grabowskiej.
  49. Szkoła Podstawowa im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej - Na powstańczym szlaku w Kuźnicy Grabowskiej (2013) [online], spkuznicagrabowska.szkolnastrona.pl [dostęp 2023-08-28].
  50. Święty piszący „Bogurodzicę” – Rojów [online], Opiekun Kalisz [dostęp 2023-06-16] (pol.).
  51. 2013 rok - sołectwo Rojów [online], web.archive.org, 23 października 2014 [dostęp 2023-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-23].
  52. Zbrodnia Katyńska wpisana w historię Kuźnicy Grabowskiej.
  53. Delegat na Polski Sejm Dzielnicowy ksiądz prałat Ksawery Szukalski (1878-1956), Przegląd Wielkopolski 2008, nr 3, s. 56–58.
  54. Setna rocznica Elementarza Falskiego – związki autora z Wielkopolską, Przegląd Wielkopolski nr 89 (3/2010) spis treści (w) Przegląd Wielkopolski: kultura, historia, ekorozwój, turystyka (w) Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorzowie Wlkp.
  55. Wojenne losy rodziny Janasów, Ostrzeszowska Kultura (nr 24) s. 8–13.
  56. Uzdrowienie za wstawiennictwem św. Józefa w rojowskim dworze (1763), Ostrzeszowska Kultura (nr 25) s. 13.
  57. Franciszek Frezer (1798-1845), Ostrzeszowska Kultura (nr 25) s. 14–15.
  58. Jakub Krzywaźnia (ok. 1784-1831) i Kuźnica Grabowska w jego czasach, Ostrzeszowska Kultura, nr 27, s. 14–16.
  59. a b Jerzy Krzywaźnia, Żydowski Obóz Pracy (Getto Żydowskie) w Kraszewicach (w) Ostrzeszowska Kultura, nr 28, s. 2 [online] (pol.).
  60. Profil użytkownika Bazy Systemu Indeksacji Archiwalnej WTG Gniazdo – Jerzy Krzywaźnia.
  61. Wielkopolscy Księża od XVIII do XX wieku [online], www.wtg-gniazdo.org [dostęp 2023-09-01].
  62. Piotr Gutman – Wielkopolscy Księża od XVIII do XX wieku [online], wtg-gniazdo.org [dostęp 2023-06-15].
  63. Kasper Ptakowski – Wielkopolscy Księża od XVIII do XX wieku [online], wtg-gniazdo.org [dostęp 2023-06-16].
  64. Poznan Project [online], poznan-project.psnc.pl [dostęp 2023-06-15].
  65. Słownik delegatów na Polski Sejm Dzielnicowy [online], www.wtk.poznan.pl [dostęp 2023-06-26].
  66. iPW - Internetowy Przegląd Wielkopolski [online], www.wtk.poznan.pl [dostęp 2023-09-14].
  67. Dzieje Rojowa: Dziedzictwo kultury sakralnej Rojowa film [online], Dzieje Rojowa [dostęp 2023-09-03].
  68. K. Juszczak ,130 lat kościoła na rojowskiej górce, Czas Ostrzeszowski - 2013, nr 51, s. 7
  69. Jerzy Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Rojowskie wzgórze kościelne w nowej odsłonie [online], Dzieje Rojowa, 2 września 2014 [dostęp 2023-06-15].
  70. Jerzy Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Mozaika św. Wojciecha i ikonografia witraży [online], Dzieje Rojowa, 4 maja 2015 [dostęp 2023-09-01].
  71. Tomasz Wojciechowski, Rojowski dworek może wyglądać jak dawniej [online], wlkp24.info, 1 czerwca 2017 [dostęp 2023-08-26] (pol.).
  72. Zabytkowy dworek może odzyskać dawną świetność [online], Radio SUD oraz Gazeta Bezpłatna Kurier Lokalny [dostęp 2023-08-26] (pol.).
  73. Fundacja Nauki i Edukacji LEMAT [online], lemat.org [dostęp 2023-06-16].
  74. Nowak Lucjan ks. kpt. rez. (1906-1966).
  75. Strugała Franciszek ks. kpt. rez., Sługa Boży (1904-1942)[1].
  76. Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Wirtualny przewodnik po zabytkach kościoła w Kraszewicach [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia [dostęp 2023-06-15].
  77. PROMOCJA ALBUMU MIEJSCA WRAŻLIWE OKOLICY AUTENTYZMU [online], Stowarzyszenie Regionalny Ośrodek Dokumentacji WIEŻA 1916 w Ostrzeszowie [dostęp 2023-06-26] (pol.).
  78. Marszałek Województwa Marek Woźniak, Uchwała nr 7270/2023 [online], Zarząd Województwa Wielkopolskiego, 5 października 2023 [dostęp 2023-11-13] (pol.).
  79. Akademia [online], Akademia [dostęp 2024-04-05].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]