Jerzy Sladky

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Sladky
Rojan
Data urodzenia

1880 lub 1881

Przebieg służby
Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Piechoty
5 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”

Jerzy Sladky, ps. „Rojan”[a] (ur. 1880 lub 1881) – polski działacz niepodległościowy, żołnierz Legionów Polskich, nauczyciel.

Rada Główna Związku Walki Czynnej (czerwiec 1914). Na zdjęciu Jerzy Sladky

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1880[1] lub w 1881[2] w Krakowie[1]. Pochodził z Żytomierza[3]. Zamieszkiwał w Januszpolu na Wołyniu[1]. Przed 1914 podjął studia i był dziennikarzem[1]. Studiował medycynę w Krakowie[4]. Tam w 1909 należał do Związku Walki Czynnej[5]. Był członkiem krakowskiego Związku Strzeleckiego[6], został absolwentem kursu oficerskiego i uzyskał „parasol”[1]. W sierpniu 1913 w Zakopanem był uczestnikiem Letniej Szkoły Instruktorskiej Związku Strzeleckiego w Stróży[7]. Nosił pseudonim „Rojan”[1]. Był też działaczem lwowskiej organizacji „Życie”[3]. W 1911 był członkiem Sekcji Narciarskiej Towarzystwa Tatrzańskiego[8]. W 1908 był już żonaty z Julią z domu Jaroszewicz[3][9]. Ich małżeństwo rozpadło się, a ona w 1914 wyszła ponownie za mąż za Kazimierza Świtalskiego[10].

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do oddziałów strzeleckich[1]. Po zebraniu ochotnikow na krakowskich Oleandrach 7 sierpnia 1914 sformował 13 kompanię strzelecką, której został dowódcą[11][12][1]. Od 7 sierpnia 1914 był dowódcą 13 kompanii strzeleckiej, a od 16 sierpnia 1914 dowodził 4 kompanią IV batalionu[1][13]. W szeregach Legionów Polskich był żołnierzem 1 pułku piechoty w składzie I Brygady Legionów Polskich[1]. 9 października 1914 został mianowany na stopień porucznika piechoty, po czym skierowany do prac werbunkowych, pracując w tym zakresie w Sosnowcu[1]. W listopadzie 1914 był tam komendantem okręgowym[14]. Jego żoną w tym czasie była Honorata „Nora” Sladky[15], zajmująca się wyżywieniem[16][17]. Potem został dowódcą 2 kompanii II batalionu uzupełniającego 5 pułku piechoty[1]. Następnie od 10 lutego do 23 maja 1915 dowodził 2 kompanią II batalionu 5 pp[1]. Za nieuzasadnione oddalenie się od kompanii podczas bitwy pod Konarami w maju 1915 odebrano mu dowództwo i został zdegradowany[18]. Później był komendantem kompanii szkolnej Szkoły Chorążych od 1 marca do 1 maja 1916[1]. 29 marca 1916 został przeniesiony do półbatalionu etapowego[1]. Według stanu z października 1916 był zastępcą komendanta obozu w Baranowiczach[1]. Pod koniec 1916 został zwolniony z Legionów[1].

Pracował jako lekarz we Lwowie[19]. W 1926 był profesorem Gimnazjum Żeńskiego im. Adama Mickiewicz w Kielcach, gdzie uczył przyrodoznawstwa i chemii[2]. W połowie lat 30. przebywał w Równem (nauczycielką była tam jego żona)[20]. Według innej wersji był żonaty z Areg[21].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Niekiedy był też przedstawiany jako „Sladki”, zob. Czarkowy, 1914-1994. Kazimierza Wielka: 1994, s. 11. Wacława Milewska: Legiony Polskie 1914-1918. Zarys historii militarnej i politycznej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1998, s. 316, 319. Ryszard Świętek: Lodowa ściana. Sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904-1918. Platan, 1998, s. 414. albo „Śladky”, zob. „Przegląd Wschodni”, Tom 7,Wydania 1-2, s. 492.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Jerzy Sladky. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2022-06-17].
  2. a b Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 298.
  3. a b c „Studia Historyczne”, Tom 22, 1979, s. 326.
  4. „Niepodległość”, Tom 20, Wydania 1-2, s. 156.
  5. Bogusław Kunc-Kordjan. Od Zw. Walki Czynnej do Strzelca. „Niepodległość”. Tom III, Wyd. 2, s. 117, 1931. 
  6. Bogusław Kunc-Kordjan. Od Zw. Walki Czynnej do Strzelca. „Niepodległość”. Tom III, Wyd. 2, s. 122, 1931. 
  7. Tadeusz Żegota-Münnich. Letnia Szkoła Instruktorska Związku Strzeleckiego w Stróży w r. 1913. „Niepodległość”. Tom IX, s. 251, 1931. 
  8. B. Część szczegołowa. „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego”. Tom 33, s. XXXIX, 1912. 
  9. Kronika, Z życia młodzieży. „Kurjer Lwowski”. Nr 574, s. 2, 9 grudnia 1908. 
  10. Osobiste. Z życia towarzyskiego. „Kurjer Lwowski”. Nr 337, s. 3, 7 sierpnia 1914. 
  11. Roman Starzyński: Cztery lata wojny w służbie Komendanta. Przeżycia wojenne 1914-1918. Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego, 1937, s. 41.
  12. Minęło 25 lat.... „Kurjer Zachodni Iskra”. Nr 212, s. 4, 3 sierpnia 1939. 
  13. 6 sierpień: 1914 – 1934. Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 35.
  14. Adam Uziembło. W Częstochowie i na Rakowie. „Niepodległość”. Tom XVIII, s. 290, 1938. 
  15. Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach północnej Walii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, s. 124. ISBN 83-88857-87-8.
  16. Roman Starzyński: Cztery lata wojny w służbie Komendanta. Przeżycia wojenne 1914-1918. Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego, 1937, s. 88.
  17. Jerzy Śmigielski. Wspomnienia komisarza Polskiej Organizacji Narodowej na powiat stopnicki i komendanta Placu w Częstochowie i w Sosnowcu w 1914. „Niepodległość”. Tom XVIII, s. 290, 1938. 
  18. Wacława Milewska, Maria Zientara: Sztuka Legionów Polskich i jej twórcy 1914-1918. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 1999, s. 121.
  19. „Przegląd Wschodni”, Tom 7, Wydania 1-2, s. 492.
  20. Równe. „Wołyń”. Nr 44, s. 9, 27 października 1935. 
  21. Adam Uziembło: Ludzie i Tatry. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 199.
  22. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
  23. Od redakcji. „Niepodległość”. Tom IX, s. 160, 1931.