Jinfengopteryx

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jinfengopteryks
Jinfengopteryx elegans
Ji et al., 2005
Okres istnienia: 122 mln lat temu
122/122
122/122
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) celurozaury
Nadrodzina

deinonychozaury

Rodzina

troodony

Rodzaj

jinfengopteryks

porównanie rozmiarów jinfengopteryksa i człowieka

Jinfengopteryks (Jinfengopteryx elegans) to niewielki teropod, którego nazwa oznacza "pióro królowej ptaków". Pochodzi ona od Jinfeng (金鳳) – królowej ptaków z chińskiego folkloru, której imię oznacza "złoty feniks" i greckiego słowa pteryx – oznaczające tyle co "pióro". Był on jednym z najmniejszych nie-ptasich teropodów i osiągał zaledwie 55 cm długości. Jego szczątki odkryto w formacji Qiaotou (prowincja Hebei, Chiny). Formacja ta obejmuje dolne skały słynnej formacji Yixian, więc jej wiek jest datowany na wczesną kredę lub późna jurę. Wokół szczątków jingefopteryksa znaleziono odciski jego piór. Wprawdzie wokół kończyn przednich widać lotki, jednak w odróżnieniu od pedopenny nie posiada ich na kończynach tylnych[1]. Znany z prawie kompletnego szkieletu oznaczonego jako CAGS-IG- 04 – 0801. W jego wnętrzu znajduje się kilka niewielkich, owalnych struktur w czernawo-żółtym kolorze. Mogą być one pozostałościami jaj lub nasion zjedzonych przez tego dinozaura.

Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]

Autorzy pierwotnego opisu jinfengopteryksa uznali go za najbardziej bazalnego przedstawiciela Avialae, należącego do rodziny Archaeopterygidae[1]. W swojej kolejnej wydanej w 2007 pracy dalej uznawali go za przedstawiciela tej rodziny, jednak nie wykonali analizy filogenetycznej[2]. Luis Chiappe stwierdził, że jinfengopteryks ma więcej cech wspólnych z troodontami niż archeopteryksem. Z powodu ich obecności większość badaczy uważa tego teropoda za przedstawiciela Troodontidae[3]. W 2006 Xu i Norell na podstawie kilku cech takich jak budowa zębów czy ogólna budowa ciała zasugerowali, że Jinfengopteryx jest troodontem[4]. W 2007 Turner w swojej analizie dotyczących wczesnych ptaków, dromeozaurów i troodontów stwierdził, że ów maniraptor jest troodontem. Zauważyli oni również, że jest to pierwszy troodont, u którego stwierdzono obecność piór[5]. W 2020 roku kilku innych badaczy również zaliczyło go do rodziny troodonów[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Ji, Q., Ji, S., Lu, J., You, H., Chen, W., Liu, Y., and Liu, Y. (2005). "First avialan bird from China (Jinfengopteryx elegans gen. et sp. nov.)." Geological Bulletin of China, 24(3): 197-205.
  2. Ji S., and Ji, Q. (2007). „Jinfengopteryx compared to Archaeopteryx, with comments on the mosaic evolution of long-tailed avialan birds.” Acta Geologica Sinica (English Edition), 81(3): 337-343.
  3. Chiappe, L.M. Glorified Dinosaurs: The Origin and Early Evolution of Birds. Sydney: UNSW Press.
  4. Xu and Norell (2006). „Non-avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China.” Geological Journal, 41(3-4): 419-437.
  5. Turner, Alan H.; Pol, Diego; Clarke, Julia A.; Erickson, Gregory M.; and Norell, Mark (2007). „A basal dromaeosaurid and size evolution preceding avian flight” (pdf). Science 317: 1378–1381. doi:10.1126/science.1144066. http://www.sciencemag.org/cgi/reprint/317/5843/1378.pdf.
  6. Ulysse Lefèvre, Andrea Cau, Dongyu Hu & Pascal Godefroit, In book: The Evolution of Feathers (pp.103-118) [online], researchgate.net, 2020 [dostęp 2023-10-31] (ang.).