Jodkiewicze Wielkie
53°24′49″N 24°00′09″E/53,413611 24,002500| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
1511 |
| Kod pocztowy |
231783 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°24′49″N 24°00′09″E/53,413611 24,002500
| |
Jodkiewicze Wielkie (biał. Вялікія Ёдкавічы; ros. Великие Ёдковичи) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie brzostowickim, w sielsowiecie Ejsymonty.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dawniej okolica szlachecka w województwie trockim Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W czasach zaborów w granicach Imperium Rosyjskiego, w guberni grodzieńskiej[2]. W latach 1921–1939 ówczesna okolica leżała w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim, w gminie Wielkie Ejsymonty[3].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 461 osób, 416 było wyznania rzymskokatolickiego, 29 prawosławnego a 16 mojżeszowego. Jednocześnie 439 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 15 białoruską, 5 żydowską a 2 inną. Było tu 89 budynków mieszkalnych [3].
Miejscowości należały do parafii rzymskokatolickiej w Wielkich Ejsymontach i prawosławnej w Masalanach. Podlegała pod Sąd Grodzki w Indurze i Okręgowy w Grodnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Wielkich Ejsymontach[4].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego[5]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[6]. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR.
Od 1991 wchodzi w skład Białorusi.
W polu przed murowaną kapliczką znajdują się groby dwóch żołnierzy WP poległych w wojnie polsko-bolszewickiej oraz grób żołnierza AK Adama Pacenko poległego 15 lipca 1944 r. Zostały ufundowane w 1989 r. W czerwcu 2022 r. nagrobki zostały zdewastowane przez nieznanych sprawców. Odsunięto płyty nagrobne i wykopano szczątki żołnierzy[7][8][9][10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Jodkiewicze ''Wielkie'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 23.
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 41.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 625.
- ↑ Карманный атлас СССР. 11-е изд. – Ленинград: ГУГК при СНК СССР, 1940, karta 39
- ↑ Bezirk Bialystok [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-02].
- ↑ [OSR] Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic (1918-21r.) : Jodkiewicze (Ёдкавічы) [online], www.rowery.olsztyn.pl [dostęp 2022-08-28].
- ↑ PILNE: Z mogił polskich żołnierzy na Białorusi wyrzucono szczątki. Groby sprofanowane! [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2022-08-28] (pol.).
- ↑ Andrzej Pisalnik, Znamy okoliczności popełnionej dziś na Białorusi zbrodni znieważenia miejsca spoczynku żołnierzy AK [online], Polska Times, 25 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-28] (pol.).
- ↑ Dewastacje polskich cmentarzy wojskowych na Białorusi [online], OSW Ośrodek Studiów Wschodnich, 11 lipca 2022 [dostęp 2022-09-04] (pol.).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Sienkiewicz, Elżbieta Olczak: Dzieje Polski. Atlas ilustrowany. Warszawa: Demart SA, 2007. ISBN 978-83-7427-363-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jodkiewicze ''Wielkie'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 23.
- Jodkiewicze Wlk. na mapie WIG
