José Emilio Pacheco
Data i miejsce urodzenia |
30 czerwca 1939 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 stycznia 2014 |
Język |
hiszpański |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Nagrody | |
José Emilio Pacheco (ur. 30 czerwca 1939 w Meksyku, zm. 26 stycznia 2014 tamże) – meksykański poeta, powieściopisarz, autor opowiadań, tłumacz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 30 czerwca 1939 w Meksyku. Po ukończeniu studiów na Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym Meksyku przez rok pracował jako asystent redaktora w piśmie uniwersyteckim „Revista de la Universidad de Mexico”, a następnie jako redaktor naczelny „La Cultura en Mexico” (Kultura w Meksyku)[1][2]. Przez kilka lat wykładał literaturę w Stanach Zjednoczonych, Anglii (University of Essex w Colchester) i Kanadzie[3]. W 1963 zadebiutował zbiorem poezji Los elementos de la noche (Nocne żywioły). W tym samym roku ukazała się jego pierwsza powieść, El viento distante (Odległy wiatr)[1]. Z początku jego twórczość zawierała elementy surrealizmu i symbolizmu, a z czasem nabrała większej prostolinijności[2]. Uważany jest za jednego z najważniejszych poetów meksykańskich pokolenia, które nadeszło po Octavio Pazie i Alfonso Reyesie[1]. Tłumaczył m.in. Samuela Becketta, Alberta Einsteina, Jewgienija Jewtuszenkę[1]. Zmarł 26 stycznia 2014 w Meksyku[2].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Poezja
[edytuj | edytuj kod]- Los elementos de la noche (Nocne żywioły), 1963
- El reposo del fuego (Spoczynek ognia), 1966
- No me preguntes cómo pasa el tiempo (Nie pytaj mnie, jak mija czas), 1969
- Irás y no volverás (Pójdziesz i nie wrócisz), 1973
- Islas a la derida (Dryfujące wyspy),1976
- Desde entonces: poemas 1975-1978 (Od tego czasu: wiersze 1975-1978 ), 1980
- Tarde o temprano, 1981
- Los trabajos del mar (Prace morza), 1983
- Fin de siglo y otros poemas, 1984
- Alta traición: antología poética, 1985
- Miro la tierra (Patrzę na ziemię), 1987
- Ciudad de la memoria: poemas 1986-1989 (Miasto pamięci: wiersze 1986-1989), 1989
- El silencio de la luna (Cisza księżyca), 1996
- La arena errante (Wędrujący piasek), 1999
- Siglo pasado (Desenlace): poemas 1999-2000 (Ubiegły wiek (Rozwiązanie): wiersze 1999-2000)
- Antología poética, 2005
- En resumidas cuentas, 2005
- Como la lluvia (Jak deszcz), 2009
- La edad de las tinieblas (Wiek ciemności), 2009
- La edad de las tinieblas, 2009
Powieści
[edytuj | edytuj kod]- El viento distante (Odległy wiatr), 1963
- Morirás lejos (Umrzesz daleko), 1967
- El principio de placer, 1972
- Las batallas en el desierto (Bitwy na pustyni), 1981
- Tarde de agosto, 1992
Opowiadania
[edytuj | edytuj kod]- La sangre de Medusa y otros cuentos marginales (Krew Meduzy i inne mniej ważne opowiadania), 1959
Polskie wydania
[edytuj | edytuj kod]- Proza czaszki. Krystyna Rodowska (tłum.). Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986. ISBN 83-08-01698-7.
- Umocz wargi w kamieniu: przekłady z poetów latynoamerykańskich. Krystyna Rodowska (tłum.). Wrocław: Biuro Literackie, 2011. ISBN 978-83-62006-66-3.
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Otrzymał wiele nagród i wyróżnień, w tym:
- w 1969 Meksykańską Nagrodę Państwową w dziedzinie poezji - za zbiór No me preguntas cómo pasa el tiempo (Nie pytaj mnie, jak mija czas);
- w 1991 Nagrodę imienia Malcolma Lowry’ego;
- w 1996 Nagrodę Poetycką im. Jose Asunciona Silvy - za zbiór wierszy El silencio de la luna (Cisza księżyca);
- w 2004 Iberoamerykańską Nagrodę Poetycką im. Pabla Nerudy;
- w 2005 Międzynarodową Nagrodę Poetycką miasta Granady im. Frederico Garcii Lorki;
- w 2009 Nagrodę Cervantesa.
Źródło[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d About José Emilio Pacheco [online], poets.org [dostęp 2019-10-07] (ang.).
- ↑ a b c d José Emilio Pacheco, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-10-08] (ang.).
- ↑ José Emilio Pacheco [online], Poetry Foundation, 8 października 2019 [dostęp 2019-10-08] (ang.).
- ↑ Cronología de obras de José Emilio Pacheco [online], www.cervantes.es [dostęp 2019-10-08] (hiszp.).
- ↑ Premios de José Emilio Pacheco [online], www.cervantes.es [dostęp 2019-10-07] (hiszp.).
- ISNI: 0000000109362460
- VIAF: 112087397
- LCCN: n50051555
- GND: 118860682
- NDL: 00802935
- BnF: 11918354r
- SUDOC: 027055140
- NKC: kup20020000073409
- BNE: XX102987, XX1025555
- NTA: 071460756
- BIBSYS: 90062107
- CiNii: DA0591377X
- Open Library: OL6496710A
- PLWABN: 9810697351805606
- NUKAT: n2003070803
- J9U: 987007319673805171
- PTBNP: 941576
- CANTIC: a10133586
- LNB: 000235804
- ΕΒΕ: 70944