Julia Keilowa
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 lipca 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1943 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
projektowanie form przemysłowych |
Julia Keilowa, z domu Ringel (ur. 16 lipca 1902 w Stryju, zm. 1943 w Warszawie) – polska rzeźbiarka, projektantka form przemysłowych, metaloplastyczka.
_Rze%C5%BAba_z_metalu.jpg)
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Julia Ringel pochodziła ze zasymilowanej rodziny żydowskiej jako córka Feiwela Ringela i Chany Klary z domu Wallenstein. Miała jeszcze starszą siostrę Celinę (ur. 1899), która obroniła doktorat z chemii[1]. Uczęszczała do prywatnego gimnazjum im. Adama Mickiewicza we Lwowie. W 1920 r. rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, studia te porzuciła, by rok później zostać studentką wzornictwa w Lwowskiej Państwowej Szkole Przemysłowej, gdzie zdobyła umiejętności z zakresu rzeźby w kamieniu oraz snycerstwa.
W 1922 wyszła za mąż za prawnika Ignacego Keila i przeniosła się też z mężem na Górny Śląsk do Königsshutte, które zostało przyłączone do Polski pod nazwą Huta Królewska. Zastój gospodarczy przyczynił się jednak do emigracji wielu mieszkańców i wyjazdu małżonków do Lwowa już w 1923 r. Julia Keilowa powróciła na krótko do Lwowskiej Państwowej Szkoły Przemysłowej.
Po narodzinach syna Marcelego w 1923[1], przeniosła się wraz z mężem do Warszawy[2] i tam w ponownie podjęła naukę w 1925 roku w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie wybrała kurs rzeźby. Studia kontynuowała aż do roku 1931. Jej pedagogami byli przedstawiciele stylu art déco, m.in. Tadeusz Breyer, Karol Stryjeński (pracownia rzeźby metalowej), Józef Czajkowski (pracownia rzeźby monumentalnej). Uczestniczyła także w zajęciach dotyczących kompozycji brył i płaszczyzn, które prowadził Wojciech Jastrzębowski. Między innymi wymienieni wykładowcy byli odpowiedzialni za sukces pawilonu polskiego na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu w Paryżu w 1925 roku[3].
Lata studiów poświęciła również na podróże, co roku spędzała sześć miesięcy w Austrii, Szwajcarii, Francji lub Niemczech, gdzie doskonaliła umiejętności artystyczne. Już w czasie studiów odnosiła pierwsze sukcesy.
W 1929 r. i 1930 r. zdobyła nagrody za prace w technikach metalowych, które wykonała pod kierunkiem prof. Stryjeńskiego, natomiast w 1931 r. zdobyła nagrodę za pracę wykonaną w pracowni prof. Breyera, dziś niestety nieznaną. Od 1929 r. należała do spółdzielni rzeźbiarskiej Forma, założonej przez Breyera oraz Stryjeńskiego, której członkami byli ich studenci. W 1931 r. publicystka i redaktorka jednodniówki „Bohȇmaz”[4].
Do 1943 roku ukrywała się w okupowanej Warszawie, okoliczności jej śmierci pozostają nieznane[4]. Jej symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (A30, rząd 1–25)[1].
Praca[edytuj | edytuj kod]
Po studiach, w latach trzydziestych, podobnie jak wielu artystów tego okresu, związała się z Instytutem Propagandy Sztuki. W 1932 wzięła udział w III Salonie Zimowym, wystawie zorganizowanej przez Instytut, odtąd współpracowała z IPS aż do roku 1938. Na wystawach prezentowała głównie figuralne rzeźby w drewnie, o charakterystycznej zwartej stylistyce formy. W 1935 r. zdobyła nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych, natomiast w 1937 nagrodę na Międzynarodowej „Wystawie Sztuka i technika w życiu współczesnym” w Paryżu.
Jej projekty były wykorzystywane w produkcji seryjnej takich warszawskich firm platerniczych jak: Fraget, Bracia Henneberg czy Norblin. Przedmioty wykonane ze srebra, mosiądzu lub białego metalu można spotkać w wielu muzeach i galeriach. Keilowa prawdopodobnie zaczęła współpracę z wyżej wymienionymi przedsiębiorstwami pod koniec studiów. Firmy nie tylko zlecały jej wykonanie nowych projektów, ale również wdrażały do produkcji wzory wcześniej znanych jej prac np. naczyń własnoręcznie wykonanych z kutego srebra. Subtelna dekoracja, stosowanie formy kuli, prostopadłościanu czy sześcianu, funkcjonalność i prostota to główne cechy jej prac. Jej dzieła kwalifikują się do nurtu modernizmu dekoracyjnego, który wyróżniał styl art déco w Polsce. Od 1941 była pedagogiem i współorganizatorką pracowni ceramiki we Lwowie[4].
Projekty[edytuj | edytuj kod]
Keilowa jest autorką projektów zestawów stołowych wyprodukowanych dla polskich transatlantyków m/s „Batory” i m/s „Piłsudski”. Srebra pochodziły z fabryki Józefa Frageta z Warszawy. Oto opis naczyń zaprojektowanych przez artystkę w 1935 roku dla transatlantyku m/s „Piłsudski”: „Wszystkie elementy mają kuliste kształty, a ich jedynymi ozdobami są nieproporcjonalnie duże uchwyty oraz przyciski służące uniesieniu stabilnych, ciężkich pokrywek. Forma ewidentnie została podporządkowana warunkom morskiej podróży”[5].
Uhonorowanie[edytuj | edytuj kod]
- w 2006 roku w Łazienkach Królewskich w Warszawie odsłonięto pomnik Cypriana Kamila Norwida[6]. Kamienna rzeźba poety jest kopią rzeźby Julii Keilowej[6].
- jesienią 2012 roku odbyła się wystawa jej prac w Muzeum Miedzi w Legnicy[7].
- od marca do września 2024 potrwa wystawa Julia Keilowa. Projektantka w Muzeum Warszawy[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Keilowa Julia | Virtual Shtetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-08-31].
- ↑ Agnieszka Kasprzak, Dekoracyjny modernizm, [w:] Czesław Frejlich (red.), Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, Kraków 2013, s. 138.
- ↑ Agata Szydłowska, Julia Keilowa [online], Culture.pl, grudzień 2017 [dostęp 2019-03-16].
- ↑ a b c Agnieszka Kasprzak, Dekoracyjny modernizm, [w:] Czesław Frejlich (red.), Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, Kraków 2013, s. 140–144.
- ↑ Agnieszka Kasprzak, Dekoracyjny modernizm, [w:] Czesław Frejlich (red.), Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, Kraków 2013, s. 144.
- ↑ a b Pomnik Cypriana Kamila Norwida. [w:] Muzeum Łazienki Królewskie [on-line]. lazienki-krolewski.pl. [dostęp 2023-12-31].
- ↑ Małgorzata Czyńska: Julia Keilowa – podnieść rzemiosło do wyżyn sztuki. wysokieobcasy.pl, 2012-12-25. [dostęp 2019-03-16].
- ↑ Julia Keilowa. Projektantka [online], Muzeum Warszawy [dostęp 2024-03-22] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Małgorzata Czyńska: Julia Keilowa – podnieść rzemiosło do wyżyn sztuki. wysokieobcasy.pl, 2012-12-25. [dostęp 2019-03-16].
- Agnieszka Kasprzak, Dekoracyjny modernizm, [w:] Czesław Frejlich (red.), Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, Kraków 2013, s. 138.
- Agata Szydłowska, Julia Keilowa [online], grudzień 2017 [dostęp 2019-03-16].
- Julia Keilowa. Projektantka art déco, red. Agnieszka Dąbrowska, Monika Siwińska, Warszawa 2024.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wróblewska M., Dekoracyjne formy. Przedmioty projektu Julii Keilowej na fotografiach Benedykta Jerzego Dorysa, „Miejsce. Studia nad sztuką i architekturą polską XX i XXI wieku”, 3/2017.
- Oficjalny fanpage Julii Keilowej projekt jej wnuczki: Barbary Keil-Skrobiszewskiej (pol.)
- Zdjęcia prac Julii Keilowej w bibliotece Polona
- Prace Julii Keilowej w zbiorach Muzeum Warszawy