Kōdō-ha
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia |
1930 |
| Data rozwiązania |
1945 |
| Ideologia polityczna |
Kōdō-ha (jap. 皇道派 Kōdō-ha; pol. Stronnictwo Cesarskiej Drogi, Ugrupowanie Cesarskiej Drogi lub Frakcja Cesarskiej Drogi) – japoński ruch ultranacjonalistyczny wewnątrz Cesarskiej Armii Japońskiej. Istniała w latach 1930–1945.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kōdō-ha w większości składała się z młodych oficerów Cesarskiej Armii o poglądach nacjonalistycznych. Głównymi założycielami i jej ideologami byli Sadao Araki i Jinzaburō Masaki. Obok Tōsei-ha (jap. 統制派, „Stronnictwo Kontroli”), była najsilniejszą grupą polityczną wewnątrz gunbatsu (軍閥), czyli kliki japońskich militarystów.
26 lutego 1936 roku członkowie Kōdō-ha, wraz z młodymi oficerami, przeprowadzili nieudaną próbę przewrotu wojskowego (tzw. Incydent z 26 lutego), zabijając przy tym kilku czołowych członków rządu. Celem przewrotu było obalenie demokracji i wprowadzenie dyktatury wojskowej. Jednak cesarz Hirohito nie poparł żądań zamachowców. Większość zamachowców poniosła karę śmierci, co osłabiło organizację.
W okresie II wojny światowej Kōdō-ha odegrała dużą rolę w tworzeniu japońskich planów ekspansji. Był z nią związany m.in. premier Kuniaki Koiso, pełniący urząd premiera w latach 1944–1945, po odejściu ze stanowiska Hidekiego Tōjō.
Stronnictwo Cesarskiej Drogi przestało istnieć wraz z kapitulacją Japonii w 1945 roku.
Ideologia
[edytuj | edytuj kod]Kōdō-ha głosiła hasła nacjonalistyczne, mocarstwowe i militarystyczne. Odrzucała demokrację i dążyła do wprowadzenia rządów po części opartych na zachodnich wzorcach faszystowskich oraz siogunatu, starego systemu rządów wojskowych i utworzenia w Japonii państwa totalitarnego. Cesarz jako „wcielenie boga na ziemi”, według teoretyków z Kōdō-ha, miał panować nad Japonią, lecz główną rolę w sprawowaniu władzy mieli mieć wojskowi.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Peter Wetzler: Hirohito and War, 1998
- J.W. Hall: Japonia: od czasów najdawniejszych do dzisiaj, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979, ISBN 83-06-00205-9