Wyniszczenie
 |
Ten artykuł od 2010-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| marasmus | |
 Wyniszczenie głodowe. Fotografia wykonana podczas badań klinicznych nad głodem w getcie warszawskim w 1942 | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Wyniszczenie (kacheksja z grec. kakòs zły; héxis stan), przestarzale charłactwo (łac. marasmus, inanitio) - znaczny spadek masy ciała wskutek utraty tkanki tłuszczowej, tkanki mięśniowej oraz zwiększonego katabolizmu białek z powodu choroby podstawowej[1].
Wyniszczenie w chorobie nowotworowej zwane jest zespołem kacheksja-anoreksja i charakteryzuje się zespołem zmian[2]. Kacheksja fizycznie osłabia pacjentów do stanu bezruchu związanego z utratą apetytu, astenią i niedokrwistością, odpowiedź na standardowe leczenie choroby podstawowej jest zwykle słaba[3]
- kacheksja - ubytek masy ciała -5% w ciągu 3 miesięcy bez względu na leczenie przeciwnowotworowe
- anoreksja - jadłowstręt, zaburzenia łaknienia, zmiana smaku, nasycanie się małymi ilościami pokarmów.
Etiologia[edytuj | edytuj kod]
- Zespół Sheehana
- Zwężenie przełyku, które utrudnia dostanie się pokarmu do żołądka;
- Choroby przewodu żołądkowo-jelitowego, którym towarzyszą objawy upośledzenia trawienia i wchłaniania pokarmu, między innymi przewlekłe zapalenie jelit, celiakia - wlew, stan po resekcji żołądka itp.;
- Anoreksja psychogenna;
- Długotrwałe stosowanie środków psychostymulujących
- Amyloidoza
- Mieszana choroba tkanki łącznej
- Długotrwałe zatrucie w przewlekłych chorobach zakaźnych (bruceloza, gruźlica itp.) I procesach ropnych (ropnie, zapalenie kości i szpiku);
- Pęcherzyca akantolityczna;
- Ciężka niewydolność serca;
- Nowotwory złośliwe (w szczególności onkologiczne, kacheksja nowotworowa);
- Zaburzenia metaboliczne i energetyczne w chorobach endokrynologicznych, zwłaszcza z Panhypopituitarism (niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa);
- Niewydolność nadnerczy;
- Niewydolność tarczycy;
- Zespół nabytego niedoboru odporności[4]
- Głód
- Cukrzyca
- Zaburzenia psychiczne (anorexia nervosa, depresja endogenna, schizofrenia, nerwica)
Objawy[edytuj | edytuj kod]
Główne cechy wyniszczenia (kacheksji) obejmują stopniowe wyczerpywanie masy mięśniowej i tłuszczowej, zmniejszone przyjmowanie pokarmu, nieprawidłowy metabolizm węglowodanów, białka i tłuszczu, obniżoną jakość życia i zwiększone upośledzenie fizyczne. Występują również zmiany troficzne włosów i paznokci, może rozwinąć się zapalenie jamy ustnej, charakterystyczne jest silne zaparcie[5].
U pacjentów zmniejsza się aktywność seksualna, u kobiet może wystąpić brak miesiączki, ponieważ zmniejsza się objętość krwi pacjenta.
Często zmniejsza się filtracja kłębuszkowa w nerkach. Objawia się hipoproteinemia, hipoalbuminemia, a także niedokrwistość żelaza lub niedokrwistość z niedoborem В12.
W przypadku kacheksji często obserwuje się zaburzenia psychiczne. Na początku jego rozwoju pojawia się astenia, w którym występuje drażliwa słabość, płaczliwość i depresyjny nastrój. Wraz z rozwojem kacheksji i astenii składnik adynamiczny zaczyna objawiać się w większym stopniu. Z zaostrzeniami choroby podstawowej, która spowodowała kacheksję, często może wystąpić zamieszanie w postaci splątania, zawroty głowy, ciężkie lub szczątkowe formy majaczenia, które są zastępowane stanami lękowymi, apatycznym otępieniem, zespołem pseudoparaliżującym. Pomimo korzystnego wyniku choroby podstawowej powodującej kacheksję, zawsze występuje przedłużona astenia. W wielu przypadkach łączy się to z objawami zespołu psychoorganicznego o różnej intensywności.
Epidemiologia[edytuj | edytuj kod]
Szacuje się, że kacheksja spowodowana jakąkolwiek chorobą ma wpływ na ponad 5 milionów ludzi w Stanach Zjednoczonych[5]. Brakuje dokładnych danych epidemiologicznych dotyczących częstości kacheksji ze względu na zmieniające się kryteria diagnostyczne i niedostateczną identyfikację osób z tym zaburzeniem. Rozpowszechnienie kacheksji rośnie i szacuje się na około 1% populacji. Częstość występowania jest mniejsza w Azji, ale ze względu na większą populację stanowi podobne obciążenie. Kacheksja jest także poważnym problemem w Ameryce Południowej i Afryce[6].
Leczenie[edytuj | edytuj kod]
Leczenie pacjentów z kacheksją jest ukierunkowane przede wszystkim na chorobę podstawową, ale koniecznie obejmuje niezbędne środki w celu przywrócenia odżywiania pacjentów, a także dokładną ogólną opiekę nad nimi. Białka i tłuszcze, witaminy są koniecznie zawarte w diecie, podczas gdy wskazane jest stosowanie produktów łatwo przyswajalnych. W przypadku objawów zaburzeń trawienia i wchłaniania pokarmu przepisywane są preparaty wieloenzymatyczne, takie jak pankreatyna itp. W celu usunięcia pacjentów z wyniszczenia z poważnego stanu, pozajelitowo podaje się glukozę, elektrolity, witaminy, hydrolizaty białkowe. Zgodnie ze wskazaniami stosuje się sterydy anaboliczne. W przypadku anoreksji psychogennej leczenie jest przepisywane i wykonywane przez psychiatrę; można stosować wzmacniacze apetytu.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Valter Santilli i inni, Clinical definition of sarcopenia, „Clinical Cases in Mineral and Bone Metabolism”, 11 (3), 2014, s. 177–180, ISSN 1724-8914, PMID: 25568649, PMCID: PMC4269139 [dostęp 2021-04-05].
- ↑ K. Fearon. Definition and classification od cancer cachexia: an international consensus. „The Lancet Oncology”. 12 (5), s. 489-495, 2011-01-05. Lancet.
- ↑ Mitja Lainscak, Matej Podbregar, Stefan D. Anker, How does cachexia influence survival in cancer, heart failure and other chronic diseases?, „Current Opinion in Supportive and Palliative Care”, 1 (4), 2007, s. 299–305, DOI: 10.1097/SPC.0b013e3282f31667, ISSN 1751-4258 [dostęp 2020-05-29] (ang.).
- ↑ Ronald P. Rapini, Jean L. Bolognia, Joseph L. Jorizzo, Dermatology: 2-Volume Set, 2007, s. 1169, ISBN 1-4160-2999-0.
- ↑ a b Sarah J. Peterson, Marisa Mozer, Differentiating Sarcopenia and Cachexia Among Patients With Cancer, „Nutrition in Clinical Practice”, 32 (1), 2017, s. 30–39, DOI: 10.1177/0884533616680354, ISSN 1941-2452 [dostęp 2020-05-29] (ang.).
- ↑ Stephan von Haehling, Stefan D. Anker, "Cachexia as a major underestimated and unmet medical need: facts and numbers", „Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle.” (1 (1)), 2010, s. 1–5, DOI: 10.1007/s13539-010-0002-6, PMID: 21475699, PMCID: PMC3060651.
