Kamienica Kaiserhallen w Szczecinie
 Widok na kamienicę w 1900 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Kronprinzenstraße 15, König-Albert-Straße 13 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny |
eklektyzm |
| Ukończenie budowy |
1897 |
| Ważniejsze przebudowy |
1939 |
| Zniszczono |
1943 |
| Rozebrano |
przed 1945 |
Położenie na mapie Szczecina  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
 53°26′00,35″N 14°32′55,14″E/53,433430 14,548650
| |
Kamienica Kaiserhallen – szczecińska kamienica, która w latach 1897–1943 stała przy dzisiejszym placu Grunwaldzkim (Kaiser-Wilhelm-Platz) na narożniku ulic Śląskiej (König-Albert-Straße) i Generała Ludomiła Rayskiego (Kronprinzenstraße). Znana była z restauracji „Kaiserhallen”, jednego z najelegantszych lokali przedwojennego miasta[1]. Kamienica uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została zbudowana w 1897 r.[2] Na parterze założono restaurację „Kaiserhallen” (Hale Cesarskie). Wyróżniała się ona bogato zdobionym wnętrzem ozdobionym rzeźbionymi boazeriami oraz malowidłami przedstawiającymi sceny z historii Szczecina, takie jak wizyta Ottona z Bambergu[1]. W 1939 r. kamienica przeszła modernizację, w trakcie której usunięto część sztukaterii z elewacji[3][4][5]. W 1943 r. właścicielem budynku był A. Heller a restauracji Carl Gieße[6].
Kamienica i restauracja uległy zniszczeniu w czasie bombardowań alianckich w nocy z 20 na 21 kwietnia 1943 r.[7] Ruiny uprzątnięto jeszcze w czasie działań wojennych[8]. Teren pozostał niezagospodarowany do 1963 r., kiedy wybudowano wysokościowiec wg projektu Tadeusza Ostrowskiego[9].
Do czasów współczesnych w zbiorach prywatnych przetrwały elementy porcelanowej zastawy z restauracji[10].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kamienica była obiektem 5-kondygnacyjnym, narożnikowym. Składała się z dwóch symetrycznych części przynależnych do dwóch bram, do których wejścia znajdowały się odpowiednio od strony ulicy Śląskiej (König-Albert-Straße 13) i Generała Ludomiła Rayskiego (Kronprinzenstraße 15).
Elewację frontową zróżnicowano dwoma ryzalitami zwieńczonymi schodkowymi szczytami. Narożniki ozdobiono wielokątnymi wykuszami krytymi cebulastymi hełmami. Parter z przeszklonymi witrynami restauracji ozdobiono boniowaniem. Okna wszystkich pięter udekorowano półopaskami. Pierwsze i drugie piętro rozdzielono wizualnie fryzem umieszczonym na ryzalitach i między nimi. Ryzality wyróżniały się wnękami balkonowymi na trzecim piętrze, ozdobionymi naczółkami z płaskorzeźbami. Ponad naczółkami umieszczone były dodatkowo wstęgi. Poddasze doświetlały niewielkie półkoliste okna zwieńczone sterczynami. Poza wnękami balkonowymi trzeciego piętra elewacja frontowa miała jeszcze dwa balkony z kutymi balustradami na pierwszym piętrze, dobudowane do ryzalitów. Od strony placu Grunwaldzkiego do kamienicy przylegał ogródek restauracji ogrodzony kutym płotem[4].
Elewacje boczne były dzielone na pół wykuszami, do których przylegały balkony pierwszego, drugiego i trzeciego piętra. Wykusze zwieńczono półkopułami i schodkowymi szczytami[4].
W czasie remontu w 1939 r. skuto sztukaterie m.in. ze szczytów nad ryzalitami frontowymi, nadając im w przybliżeniu trójkątny kształt[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Tak wyglądały wnętrza dawnych kawiarni i cukierni. Przed wojną były prawie na każdym rogu Szczecina - Szczecin [online], wszczecinie.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).
- ↑ 1897 – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [online], pomeranica.pl [dostęp 2023-12-02].
- ↑ a b Kaiser-Wilhelm-Platz - Kaiser-Wilhelm-Platz; 1939- - 01 - sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2023-12-02].
- ↑ a b c Kaiser-Wilhelm-Platz - Kaiser-Wilhelm-Platz; -1915 - 01 - sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2023-12-02].
- ↑ 1939 – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [online], pomeranica.pl [dostęp 2023-12-02].
- ↑ Stettiner Adreßbuch 1943 : 700 Jahre Stettin (1243-1943), August Scherl Deutsche Adreβbuch-Gesellschaft m.b.H., 1943 [dostęp 2023-12-02].
- ↑ Nalot na Szczecin, 20/21 kwietnia 1943 r. « sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).
- ↑ Paweł Ziatek, Pałacyk pomocy kobiecej przy Rayskiego • Historyczny Szczecin [online], Historyczny Szczecin, 4 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-07] (pol.).
- ↑ Wojciech Bal. Architektura modernistyczna Szczecina lat 60. i 70. w idei i realizacji. „Wiadomości Konserwatorskie”. 47, 2017.
- ↑ Artykuł: Kaiserhallen - Zachodniopomorskie porcelanki [online], www.zachodniopomorskie.porcelanki.net [dostęp 2023-12-02].