Przejdź do zawartości

Kazimierz Bulas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Bulas
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1903
Wadowice

Data i miejsce śmierci

26 września 1970
Houston

Zawód, zajęcie

archeolog, lingwista

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor nadzwyczajny

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Feniksa (Grecja)

Kazimierz Bulas (ur. 17 lutego 1903 w Wadowicach, zm. 26 września 1970 w Houston) – polski uczony, archeolog klasyczny, badacz starożytnej sztuki greckiej, poliglota i tłumacz, twórca nadawanych z Polski audycji radiowych w języku nowogreckim, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Od 1947 roku przebywał na Zachodzie, we Włoszech a następnie Stanach Zjednoczonych, gdzie był współautorem dwutomowego słownika polsko-angielskiego, wydanego przez Fundację Kościuszkowską.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz Bulas zdał maturę w Państwowym Gimnazjum w Wadowicach w 1921 roku. Jesienią tegoż roku rozpoczął studia w zakresie archeologii klasycznej i historii starożytnej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1923 roku, jako student, został równocześnie zatrudniony na posadzie młodszego asystenta w katedrze profesora Piotra Bieńkowskiego. Wyjeżdżał również na studia uzupełniające do Francji i Włoch. Absolutorium uzyskał 4 lipca 1925 roku. Następnie znów wyjechał do Włoch, gdzie pracował nad doktoratem. Promocję doktorską uzyskał 24 czerwca 1927 roku na podstawie pracy Ilustracje starożytne do Iliady. W czasie studiów opanował kilka języków obcych, w tym litewski i turecki.

W latach 1927–1929 pracował jako asystent na Uniwersytecie, nauczyciel greki i łaciny w Gimnazjum św. Jacka oraz pracownik czytelni Towarzystwa Polsko-Włoskiego. We wrześniu 1929 roku wyjechał na studia zagraniczne, finansowane ze stypendium Funduszu Kultury Narodowej. Przez dwa semestry przebywał w Berlinie, następnie w Belgii, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Jugosławii i Turcji, by w latach 1930–1931 zostać stażystą w École Française d'Athenes. W tym czasie opanował język nowogrecki. Po powrocie do Krakowa, 1 października 1931 roku otrzymał posadę starszego asystenta. W 1935 roku uzyskał habilitację na podstawie pracy Chronologia attyckich stel nagrobnych epoki archaicznej. 1 października 1936 roku został adiunktem. W ramach badań naukowych wziął udział w opracowaniu znajdujących się w polskich zbiorach egzemplarzy ceramiki starożytnej, w ramach międzynarodowego projektu Corpus Vasorum Antiquorum pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1932 roku opublikował swoje ustalenia dotyczące klasyfikacji i chronologii miniaturowych o charakterystycznej dekoracji, datowanych przezeń na początek IV w. p.n.e. Rok później wydał pionierski podręcznik akademicki Keramika grecka.

Od 1931 roku prowadził na Uniwersytecie Jagiellońskim lektorat języka nowogreckiego, przygotował również i prowadził cykl pogadanek na temat współczesnej Grecji na antenie Radia Kraków oraz publikował felietony o zbliżonej tematyce w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” i jego dodatkach. Rok później został konsulem honorowym Grecji w Krakowie. Wkrótce przygotował i poprowadził w Radiu Katowice comiesięczne audycje w języku nowogreckim. Były to audycje pionierskie, ponieważ Grecja nie posiadała wówczas własnych rozgłośni radiowych, co przyniosło mu dużą popularność w tym kraju. Był gościem na uroczystościach związanych z otwarciem linii lotniczej do Salonik (1936) oraz nadaniem jednej z ulic w tym mieście nazwy ulicy Polskiej (marzec 1937). W kwietniu 1937 roku wszedł w skład delegacji Uniwersytetu Jagiellońskiego na obchody stulecia Uniwersytetu Narodowego im. Kapodistriasa w Atenach. Został wówczas odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Feniksa. W latach 1936–1938 prowadził w Atenach i Salonikach cykl wykładów na temat związków kultur polskiej i greckiej. Był też tłumaczem literatury nowogreckiej na język polski, przełożył między innymi dramaty Spirosa Melasa, z którym łączyła go osobista przyjaźń. W 1937 roku towarzyszył dramaturgowi podczas jego pobytu w Polsce, w czasie którego ten przekazał prezydentowi Krakowa urnę z ziemią z cmentarza bojowników greckich w Missolungi, przeznaczoną na Kopiec Piłsudskiego.

6 listopada 1939 roku został aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau. Został przewieziony do Wrocławia, następnie Sachsenhausen i Dachau. Został zwolniony z obozu 12 kwietnia 1940 roku, między innymi na skutek interwencji Ministerstwa Spraw Zagranicznych Grecji oraz członków Niemieckiego Instytutu Archeologicznego. Po powrocie do Krakowa utrzymywał się z lekcji języków obcych i tłumaczeń. Po zakończeniu wojny powrócił do pracy naukowej, jako docent i adiunkt w katedrze profesora Stanisława Gąsiorowskiego. Od października 1945 roku został przeniesiony do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie objął katedrę archeologii klasycznej jako profesor nadzwyczajny. W 1947 roku wyjechał do Rzymu, gdzie przez kolejne trzy lata kierował stacją naukową Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1950–1951 pracował w Bibliotheca Hertziana. Następnie wyjechał wraz z rodziną do Stanów Zjednoczonych, zamieszkał w Houston i rozpoczął pracę w bibliotece Rice University. We współpracy z dwoma amerykańskimi slawistami: Francisem J. Whitfieldem i Lawrence’em L. Thomasem opracował dwutomowy słownik polsko-angielski i angielsko-polski, wydany jako The Kościuszko Foundation Dictionary. Zmarł w Houston 26 września 1970 roku.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Profesor Kazimierz Bulas. „Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego”. 63/2004. ISSN 1427-1176.