Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej

114/2/59 z dnia 1.07.1959
kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Podole-Górowa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Podwyższenia Krzyża Świętego
Wezwanie	Podwyższenia Krzyża Świętego
Historia Data zakończenia budowy XVI
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie gminy Gródek nad Dunajcem Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej
Położenie na mapie Polski Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej
49°45′20,5″N 20°46′04,0″E

tablica informacyjna przy kościele

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej – drewniana świątynia w Podolu-Górowej w województwie małopolskim, w diecezji tarnowskiej. Jest jednym z zabytków na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

We wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, który obecnie znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Miejscowa parafia powstała między 1358 a 1373 z fundacji Drużynitów. Wieś nosiła wtedy nazwę Stara Przydonica. W 1390 parafię uposażyli Stanisław, Andrzej i Jan de Słupcza. Obecny gotycki kościół został zbudowany w początku XVI w. i następnie konsekrowany około 1540. Był kilka razy odnawiany i przebudowany, m.in. w XVIII w., kiedy dobudowano barokową wieżę.

Architektura

Drewniany, złożony z nawy i trójbocznie zamkniętego prezbiterium o konstrukcji zrębowej oraz wieży o konstrukcji słupowej. Przy nawie od frontu wieża o ścianach pochyłych, podzielona gzymsami na cztery kondygnacje, z pozorną izbicą, nakryta barokowym, baniastym hełmem z latarnią. Na zewnątrz ściany oszalowane, przedzielone w połowie wysokości obiegającym okapem.

Kościół nakryty jest stromymi dachami dwuspadowymi o wspólnej kalenicy, pobitymi blachą. Wnętrze nakryte zostało stropami płaskimi, w nawie z zaskrzynieniami, o podziałach kasetonowych. Nad wejściem chór muzyczny o prostym parapecie, wsparty na słupach. Okna od wewnątrz w obramieniach późnogotyckich, zamknięte łukiem w formie tzw. oślego grzbietu. W wejściach dwa portale w obramieniach uszatych, zapewne z XVII w. Polichromia renesansowa, figuralna o bogatym programie ikonograficznym z 1542, odsłonięta i konserwowana w 1959. Ponadto w parapecie chóru muzycznego zachowało się kilka desek z pierwotnego stropu z gotyckim malowidłem dekoracyjnym z początku XVI w., wykonanym przy pomocy szablonów.

Wyposażenie wnętrza

Ołtarz główny manierystyczny z 2. poł. XVI w., posiadający formę tryptyku. W polu środkowym obrazy z XIX w.: Matka Boska z Dzieciątkiem w typie Kalwaryjskiej oraz Ukrzyżowanie, na skrzydłach bocznych całkowicie przemalowane, renesansowe obrazy śś. Piotra i Pawła, w górnej kondygnacji obraz św. Trójcy. W nawie dwa barokowe ołtarze boczne, dwukondygnacjowe z 2. poł. XVII w. W polu głównym lewego ołtarza znajduje się rzeźba NMP z Lourdes, i po bokach obrazy śś. Macieja i Bartłomieja. W górnej kondygnacji obraz św. Grzegorza Wielkiego a po jego bokach obrazy śś. Antoniego i Franciszka. Wszystkie obrazy podobnie jak ołtarz pochodzą 2. poł. XVII w. W dolnej strefie prawego ołtarza umieszczona jest nowsza rzeźba Serca Pana Jezusa z obrazami śś. Katarzyny i Heleny z 2. poł. XVII w. po bokach. Powyżej obraz św. Rodziny z XIX/XX w., po bokach którego ustawiono barokowe rzeźby śś. Piotra i Andrzeja. Pod obecnym antependium ołtarza znajduje się kamienna płyta nagrobna Jadwigi Posadowskiej (zm. 1578), renesansowa z inskrypcją i herbem Bróg. Chrzcielnica późnogotycka, kamienna z 1. poł. XVI w., z kilkoma rzeźbionymi, trudno czytelnymi herbami m.in. Topór i Gierałt, nakryta drewnianą pokrywą z 1861 Ambona barokowa z 2 poł. XVII w. Dwie kropielnice kamienne, zapewne z XVII w. Dwa barokowe obrazy: Matki Boskiej z Dzieciątkiem na półksiężycu w otoczeniu chórów świętych z 2. poł. XVII w. i Chrystusa Ecce Homo z XVII/XVIII w. Rzeźby: w tęczy późnogotycki krucyfiks z 2. ćw. XVI w., Chrystus Zmartwychwstały, późnogotycki z początku XVI w., dwa krucyfiksy barokowe z XVIII w. i ludowy Chrystus Frasobliwy z XIX/XX w.

Dzwonnica

Wolno stojąca zbudowana w 1955 wraz z murem otaczającym kościół, kamienna, w kształcie trzech filarów z krosnami na zawieszenie dzwonów, nakryta daszkiem dwuspadowym, gontowym. W murze otaczającym kościół jest wnęka, w której umieszczony został pomnik nagrobny niewiadomego duchownego, kamienny z XVIII w., z leżącą postacią zmarłego. Powyżej ustawiony jest posąg św. Jana Nepomucena, barokowy z XVIII w., pochodzący z figury przydrożnej.

Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego pod numerem 114/2/59.