Koherencjonizm
Koherencjonizm albo koherentyzm, stanowisko epistemologiczne dotyczące sposobów uzasadniania sądów, zdań czy przekonań składających się na wiedzę. Koherencjonizm, przyjmuje, że dany pogląd jest uzasadniony, jeśli jest w zgodzie (koherencji) z ogółem poglądów. Żadne z poglądów nie są przy tym uprzywilejowane i uzasadniane w inny, bezpośredni sposób[1].
Koherencjonizm jest stanowiskiem przeciwstawnym do fundacjonalizmu, który przyjmuje, że istnieją pewne zdania czy poglądy bazowe, uzasadniane bezpośrednio, z których wynikają następnie inne zdania czy sądy. Według koherencjonistów, uzasadnianie dotyczy wiedzy w ogólności (holizm) lub zespołów zdań, sądów czy poglądów[2].
Jednym z zasadniczych problemów teorii koherencjonistycznych jest problem relacji danych empirycznych do zdań czy sądów. Kohererencja może dotyczyć jedynie obiektów tego samego typu (a więc zdań, sądów czy przekonań). Tymczasem, w procesie uzasadniania dużą rolę odgrywają również np. wrażenia zmysłowe[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paul K. Moser: Introduction. W: The Oxford Handbook of Epistemology. Paul K. Moser (red.). Oxford: Oxford University Press, 2002. ISBN 0-19-513005-7.
- Jan Woleński: Epistemologia. Warszawa: PWN, 2005.