Kościół Przemienienia Pańskiego w Dobromilu
| kościół parafialny | |||||||||||||||
.%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE.jpg) Fasada kościoła | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||
 49°34′18,76″N 22°46′53,33″E/49,571878 22,781481
| |||||||||||||||
Kościół Przemienienia Pańskiego w Dobromilu usytuowany jest przy drodze z Dobromila do Niżankowic, nieco na uboczu centrum miasteczka. Powstał z fundacji rodziny Herburtów w XVI-XVII wieku, natomiast jego fasada pochodzi z około 1884 roku. Jest kościołem parafialnym Rzymskokatolickiej Parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Dobromilu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
XVI–XVII wiek[edytuj | edytuj kod]
Katolicy Dobromila należeli początkowo do parafii św. Marcina w Felsztynie. W roku 1531, Herburtowie, właściciele Dobromila ofiarowali fundusze na założenie parafii w swym mieście. Nowo zbudowany drewniany kościół zniszczył w 1535 roku pożar. W II połowie XVI wieku na innym miejscu zbudowano murowaną świątynię nadając jej wezwanie św. Trójcy[1]. Budowniczym kościoła parafialnego był przypuszczalnie Jan Baptysta Wenecjanin[2]. Wnętrze kościoła zostało opracowane niemal w taki sam sposób jak w kilku renesansowych kościołach wzniesionych na Mazowszu około połowy XVI w. (m.in. kościół w Broku i kolegiata w Pułtusku) Prace budowlane trwały też w I połowie XVII wieku. Według protokołu wizytacji świątynia od 1646 roku miała dwie kaplice, drewnianą dzwonnicę i nosiła wezwanie Przemienienia Pańskiego. W 1648 roku kościół został zniszczony przez Kozaków Bohdana Chmielnickiego[1], a kryjący się w nim mieszkańcy zostali wymordowani[3].
XVIII wiek[edytuj | edytuj kod]
W 1719 r. Wojciech Michalski, ówczesny dzierżawca Dobromila podjął gruntowny remont kościoła[3]. Po 1743 r. właściciel miasta Błażej Krasiński starosta przasnyski rozpoczął przebudowę świątyni. Naprzeciwko kaplicy Herburtów dostawiono do nawy kaplicę Św. Kingi (patronki górników z żup solnych znajdujących się koło Dobromila), a przy prezbiterium, od południa wymurowano nową zakrystię[3]. We wnętrzu świątyni położono kamienną posadzkę, wybudowano pięciostopniowy podest przed ołtarzem głównym i wybielono ściany. Pokryto dachówką skarbiec. Przebudowę prowadzono do 1753 roku i zmierzała ona do uporządkowania planu budynku i ujednolicenia jego zewnętrznych elewacji. Po wzniesieniu kaplicy Św. Kingi (ukształtowanej wyraźnie na wzór wcześniejszej kaplicy Herburtów) świątynia ta zyskała regularny układ przestrzenny in modu crucis z pseudotranseptem utworzonym przez dwie niemal bliźniacze kaplice. Rozwiązanie takie było charakterystyczne dla architektury polskiej XVII wieku[3]. Święta Kinga była patronką górników pracujących w miejscowych kopalniach soli. Zbudowano także nową zakrystię oraz położono kamienną posadzkę. 5 lipca 1753 roku biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski konsekrował kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. W 1772 roku kościół ponownie remontowano[1].
XIX wiek[edytuj | edytuj kod]
W czasie pożaru w Dobromilu w 1870 roku spłonął dach kościoła. W 1884 roku kościół częściowo przebudowano dając mu nową fasadę, a jego dach pokryto blachą. Obraz Matka Boża z Dzieciątkiem dla głównego ołtarza namalował M. Skopowski[1].
XX wiek[edytuj | edytuj kod]
W 1910 roku zbudowano nową murowaną dzwonnicę. W latach 1921 i 1934–1935 w kościele przeprowadzono prace budowlano–remontowe[1].
W czasach sowieckich kościół w Dobromilu, jako jeden z niewielu w okolicy, pozostał nadal czynny. Opiekę nad nim sprawowali księża z Nowego Miasta. Kolejne remonty kościoła miały miejsce w latach 1988 oraz 1996–1998[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze zachowało renesansowy charakter (bogaty strop kasetonowy). Zachowało się bogate wyposażenie kościoła, w tym późnorenesansowe tabernakulum, barokowa ambona i ołtarze, między innymi w kaplicy św. Kingi[2].
Na ołtarzu głównym kościoła znajduje się niewielka przeszklona puszka zawierająca zwłoki nieznanego dziecka.
-
Ołtarz główny -
Sklepienie -
Trumienka z ciałem nieznanego dziecka na ołtarzu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Marian Buczek: 2.1.21. Dobromyl (starosamborski rejon obwód Lwowski). rkc.kh.ua. [dostęp 2013-10-30].
- ↑ a b Cracovia Leopolis: SŁOWNIK GEOGRAFICZNO-HISTORYCZNY – DOBROMIL. www.cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2013-10-30].
- ↑ a b c d https://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/1618/1/Krasny_Renesansowy_kosciol_w_Dobromilu_1995.pdf