Krasne (powiat przeworski)
50°15′16″N 22°43′37″E/50,254444 22,726944
| wieś | |
 Kościół parafialny w Krasnem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
363[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-534[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RPZ |
| SIMC |
0598782[4] |
Położenie na mapie gminy Adamówka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
| 50°15′16″N 22°43′37″E/50,254444 22,726944[1]
| |
Krasne – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Adamówka[4][5].
W latach 1853–1975 Krasne administracyjnie należało do powiatu jarosławskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa przemyskiego.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0598799 | Bliźniaki | część wsi |
| 0598807 | Capłapy | część wsi |
| 0598813 | Dzióbanka | część wsi |
| 0598820 | Kazimierka | część wsi |
| 0598836 | Szuliki | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1897 roku wybrano zwierzchność gminną, której naczelnikiem został Ilko Kmiecik, a w 102 domach było 595 mieszkańców[6]. Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z 14 lipca 1934 roku została utworzona Gmina (zbiorowa): Adamówka i w jej skład weszły zlikwidowane gminy jednostkowe: Adamówka, Cieplice, Dobcza, Dobra, Krasne, Majdan Sieniawski, Pawłowa i Słoboda[7][8].
Według W. Kubijowicza w 1939 roku w Krasnem było 650 mieszkańców (w tym: 380 Ukraińców, 260 Polaków i 10 Żydów). W latach 1943–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 20 Polaków[9]. W 1945 roku polscy partyzanci dokonali mordów na Ukraińcach[10]. W 1945 roku na Ukrainę wysiedlono 144 osób z 34 domów.
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Budowę kościoła w Krasnem rozpoczęto w 1937 roku z inicjatywy ks. Stanisława Szpetnara, a ukończono dopiero w 1955 roku, a 9 czerwca 1955 roku kościół został poświęcony przez biskupa przemyskiego Franciszka Bardę. Parafia została erygowana 30 kwietnia 1957 roku pw. św. Judy Tadeusza[11].
Oświata[edytuj | edytuj kod]
Szkoła w Krasnem została zorganizowana reskryptem Rady szkolnej krajowej 1 września 1891 roku[12]. Przydatnym źródłem archiwalnym do poznawania historii szkolnictwa Galicyjskiego są austriackie Szematyzmy Galicji i Lodomerii, które podają wykaz szkół ludowych, wraz z nazwiskami ich nauczycieli.
W latach 1891-1892 szkoła była filialna, a od 1892 była jednoklasowa. W latach 1891-1911 nie było stałego nauczyciela (posada nieobsadzona). W latach 1911-1914? nauczycielką była Maria Dolska[13]. W 1924 roku kierownikiem 1-klasowej szkoły był Aleksander Tereszkowski.
Zobacz[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61386
- ↑ Wieś Krasne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-12-28], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 614 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Skorowidz Powiatu Jarosławskiego na rok 1902 (str. 54) [Dostęp 2017-07-21]
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 646
- ↑ "Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego. 1934 (Nr 9)" strona 493
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 261, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Apokryf Ruski / Nadsanie / Krasne
- ↑ Tygodnik Katolicki „Niedziela” Niedziela przemyska 43/2015 Pod opieką św. Judy Tadeusza
- ↑ Skorowidz Powiatu Jarosławskiego na rok 1902 (str. 142) [Dostęp 2017-07-21]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1912 (str. 685) [Dostęp 2017-07-21]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sołectwo na stronie gminy
- Krasne 3(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 627.