Książęce Hrabstwo Gorycji i Gradyski
| 1754–1809 1849–1918 | |||||
| |||||
| Język urzędowy | niemiecki | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | Gorycja | ||||
| Ustrój polityczny | monarchia | ||||
| Głowa państwa | książęcy hrabia Karol I Habsburg | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
2918 km² | ||||
| Liczba ludności (1910) • całkowita • narody i grupy etniczne |
261 721 Słoweńcy 60%, Włosi 38%, Niemcy austriaccy 2% | ||||
| Data powstania | 4 marca 1754 | ||||
| Religia dominująca | katolicyzm | ||||
 | |||||
| Gorycja i Gradyska (zielony) na tle Pobrzeża Austriackiego | |||||
Książęce (Uksiążęcone) Hrabstwo Gorycji i Gradyski (niem. Gefürstete Grafschaft Görz und Gradiska) – księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1754, następnie prowincja i kraj koronny Cesarstwa Austriackiego. W latach 1815–1849 wchodził w skład austriackiego Królestwa Ilyrii. Łącznie wraz z Triestem, Istrią był zaliczany w jeden kraj koronny zwany Pobrzeżem Austriackim. Siedzibą Namiestnika był Triest.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstało w 1754 roku z połączenia dwóch książęcych hrabstw Monarchii habsburskiej: Gorycji i Gradyski. W latach 1809–1815 Gorycja i Gradyska należały do francuskich Prowincji Iliryjskich. Zostały ostatecznie przydzielone Austrii na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego w 1815. Zostały wówczas włączone do austriackiego Królestwa Ilirii. Od 1849 po likwidacji królestwa, Gorycja i Gradyska stały się częścią Pobrzeża austriackiego. W 1860 powstał kraj koronny – Książęce Hrabstwo Gorycji i Gradyski. Istniał on do końca monarchii austro-węgierskiej w 1918.
Kraj koronny[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnia kraju wynosiła 2918 km kw., ludność w 1900 – 252 338, w 1910 – 261 721 osób. Stolicą kraju była Gorycja (Görz), kraj dzielił się na 6 powiatów: Gorycja-Miasto, Gorycja, Gradyska, Monfalcone, Sežana, Tolmin.
Skład narodowościowy (w 1910)[edytuj | edytuj kod]
- Słoweńcy 60%
- Włosi 38%
- Niemcy austriaccy 2%
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Batowski Rozpad Austro-Węgier 1914-1918, wydanie II poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982, ISBN 83-08-00581-0.
- Henryk Wereszycki Historia Austrii, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1986, ISBN 83-04-01680-X.
- Teofil Lijewski, Austria, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, ISBN 83-01-05164-7, OCLC 835860669.
