Przejdź do zawartości

Leon Wachholz

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Jan Wachholz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1867
Kraków

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1942
Kraków

Profesor nauk medycznych
Specjalność: medycyna sądowa
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1890

Habilitacja

1894

Profesura

1898

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Leon Jan Wachholz (ur. 20 czerwca 1867 w Krakowie, zm. 1 grudnia 1942 tamże) – polski lekarz medycyny sądowej, jeden z najwybitniejszych polskich przedstawicieli tej dziedziny w XX wieku, autor pierwszych nowoczesnych podręczników medycyny sądowej (już w pierwszym wydaniu w 1899 zamieszczono informacje dotyczące daktyloskopii i jej znaczenia w identyfikacji osób), jak również dotyczących psychopatologii sądowej i techniki sekcyjnej, które przez lata służyły studentom, lekarzom i prawnikom.

Portret Leona Wachholza autorstwa Leona Wyczółkowskiego w zbiorach Katedry i Instytutu Medycyny Sądowej Collegium Medicum UJ

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem profesora historii powszechnej UJ Antoniego Wachholza i Joanny z Zagórskich. Ukończył w 1885 Gimnazjum św. Jacka w Krakowie i rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył, uzyskując tytuł doktora wszech nauk lekarskich w 1890. Następnie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Kopenhadze, Berlinie, Paryżu i Wiedniu. Po powrocie do Krakowa habilitował się w 1894 z zakresu medycyny sądowej na Wydziale Lekarskim UJ. Przez wiele lat kierował Katedrą oraz Zakładem Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, będąc profesorem tej uczelni. Od 1913 członek Towarzystwa Sądowo-Lekarskiego w Wiedniu.

Pionier metod eksperymentalnych w medycynie sądowej m.in. był współtwórcą metody oznaczania hemoglobiny tlenkowo-węglowej (próba Wachholza-Sieradzkiego). Prowadził także badania doświadczalne nad oznaczeniem wieku na zwłokach (na podstawie procesu kostnienia główki kości ramiennej) i nad utonięciem (częściowo wspólnie ze Stefanem Horoszkiewiczem), które zdaniem wielu zapewniły polskiej medycynie sądowej poważne miejsce w piśmiennictwie światowym. Ze szkoły Wachholza wyszli profesorowie medycyny sądowej: Włodzimierz Sieradzki, Stefan Horoszkiewicz i Jan Olbrycht.

Od 1930 członek Polskiej Akademii Umiejętności[1]. Członek korespondencyjny Niemieckiego Towarzystwa Medycyny Sądowej. W 1938 w Bonn został wybrany na Wiceprezesa Międzynarodowej Akademii Medycyny Sądowej. W 1933 Leon Wachholz przeszedł na emeryturę z powodu likwidacji jednej z katedr na UJ na Wydziale Lekarskim. Z tego tytułu Wydział Lekarski nadał mu tytuł profesora honorowego. Wykładał jako profesor honorowy na Wydziale Prawa UJ do 1939. Autor około 200 prac z medycyny sądowej i ogólnej oraz z historii medycyny[2]. Był jednocześnie wielkim humanistą, tłumaczem niemieckiej poezji na język polski (Friedrich Schiller, Johann Wolfgang von Goethe)[3].

W dniu 6 listopada 1939 aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau razem z innymi pracownikami naukowymi przez hitlerowców w gmachu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego i przewieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen pobyt w obozie szczególnie źle odbił się na zdrowiu profesora, a zwłaszcza kilkugodzinny apel na 30-stopniowym mrozie, który miał miejsce 18 stycznia 1940. W czasie jego trwania profesor zemdlał i znalazł się w obozowym lazarecie. Zwolniony z obozu 8 lutego 1940 razem z grupą 100 profesorów powrócił do Krakowa. Nigdy już nie odzyskał zdrowia. Na skutek zapalenia płuc i przewlekłego odmrożenia nóg wiele miesięcy spędził w łóżku. Czując się lepiej, z powodu trudnych warunków materialnych, podjął pracę tłumacza i eksperta sądowego. Zmarł w Krakowie w 1942 z powodu ogólnego wycieńczenia organizmu[4]. Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim (kwatera IX-płd-po pr.Gostomskich)[5].

Od 1892 był żonaty z Józefą Sariusz-Jelita Małecką. Syn profesora Wilhelm Szczęsny (1897–1957) był profesorem prawa administracyjnego na UJ, a córka Józefa docentem filologii romańskiej też na UJ.

Wybrane prace

[edytuj | edytuj kod]
  • Medycyna sądowa: na podstawie ustaw obowiązujących na ziemiach polskich (1919, 1920, 1925)
  • współautor S. Ciechanowski Technika sekcji zwłok (1919)
  • Psychopatologia sądowa (1923)

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Jest patronem ulicy w Krakowie w Dzielnicy X Swoszowice (Opatkowice)[8]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM
  2. Katedra Historii Medycyny UJ – biogram profesora
  3. Karolina Zamiara Leon Wachholz – twórca nowoczesnej polskiej medycyny sądowej Historia Farmacji tom LXVI nr 6 wyd. 2010 s. 425-428
  4. krótki biogram ze zdjęciem
  5. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2021-01-12].
  6. M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  7. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
  8. Teresa Stanisławska, Jan Adamczewski: Kraków ulica imienia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „BIK”, 2000, ISBN 83-87023-08-6

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]