Leon Zawadowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Zawadowski
Data i miejsce urodzenia

28 sierpnia 1914
St. Petersburg, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

4 sierpnia 2018
Oakville, Ontario, Kanada

Zawód, zajęcie

językoznawca, filolog klasyczny, romanista, pracownik naukowy, nauczyciel akademicki

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski,
Uniwersytet Wrocławski,
Uniwersytet Indiany, (USA)
Uniwersytet Lakehead (Kanada)

Stanowisko

profesor

Małżeństwo

Iwona Zawadowska (1922–2014)

Leon Zawadowski, również Leo Zawadowski[1] (ur. 28 sierpnia 1914 w St. Petersburgu, zm. 4 sierpnia 2018 w Oakville w Kanadzie[2]) – polski językoznawca, teoretyk języka, filolog klasyczny, romanista[3], profesor doktor habilitowany[4][5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Po wybuchu rewolucji bolszewickiej jego rodzina przeprowadziła się z St. Petersburga do Warszawy[2]. Ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1931)[6] i studia wyższe na Wydziale Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego[2]. Do 1939 asystent na UW[2]. W 1948 obronił na UW doktorat z zakresu językoznawstwa porównawczego, po czym objął stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Wrocławskiego, a także kierownika Katedry Językoznawstwa Porównawczego i p.o. kierownika Katedry Filologii Romańskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego[2]. W 1952 wstrzymano nabór na romanistykę na Uniwersytecie Wrocławskim; w 1957 Katedra Romanistyki została reaktywowana pod kierunkiem Leona Zawadowskiego, który sprawował funkcję jej kierownika w latach 1957–1968[4]. W pewnym okresie był również dziekanem wydziału[3].

W 1969 objął stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Indiany w Bloomington w Stanach Zjednoczonych[2]. Od 1971 profesor językoznawstwa i filologii romańskiej, a zarazem kierownik Wydziału Języków Uniwersytetu Lakehead w Thunder Bay w prowincji Ontario w Kanadzie[2] (ang. Chairman of the Department of Languages)[7], gdzie pracował do przejścia na emeryturę, po czym przeprowadził się do Oakville[1]. W późniejszym okresie pozostał aktywny naukowo; był współzałożycielem i fundatorem katolickiej organizacji społecznej Society for Catholic Life and Culture in Canada[1][2]. W 1998 otrzymał tytuł honorowego członka Polskiego Towarzystwa Językoznawczego[5].

Pochowany wraz z żoną na St Jude's Cemetery w Oakville w prowincji Ontario (kwatera Block 97, Gr 14–15)[8][9].

Dorobek naukowy[edytuj | edytuj kod]

W 2014 Andrzej Bogusławski napisał, że prof. Zawadowski to najwybitniejszy uczeń Jerzego Kuryłowicza i nestor polskiego językoznawstwa; zwrócił uwagę na polemiczny charakter jego badań wobec koncepcji Ferdinanda de Saussure’a i zbieżność z tezami Ludwiga Wittgensteina[3]. Uznał prof. Zawadowskiego za największy po Baudouinie de Courtenay i Jerzym Kuryłowiczu talent lingwistyczno-teoretyczny wśród Polaków z początku XX wieku[3]. W 2014, z okazji stulecia urodzin, Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk poświęcił swoje posiedzenie plenarne dorobkowi naukowemu prof. Zawadowskiego[1][2]. Był autorem m.in. następujących książek:

  • Rzeczywisty i pozorny wpływ kontekstu na znaczenie (1951)[3][10]
  • Zagadnienia teorii zdań względnych (1952)[11]
  • On the Syntactic Function of the Clauses of Result (1953)[12]
  • Językoznawstwo (1957)[13]
  • Constructions grammaticales et formes périphrastiques (1959)[3][14]
  • Lingwistyczna teoria języka (1966)[3][15]
  • Inductive Semantics and Syntax: Foundations of Empirical Linguistics (1975, reprint 2019)[16][17]

W 1980 opublikował książkę The Polish-Canadian Community at the Lakehead, poświęconą historii Polonii kanadyjskiej w północno-zachodnim Ontario[2][18].

Rodzina i życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był miłośnikiem jazdy konnej[1][2]. Miał żonę Iwonę (Yvonne, 1922–2014)[9], polonijną działaczkę społeczną, z którą pozostawał w związku małżeńskim 75 lat, a także trzech synów, Raphaela, Petera i Andrew, oraz sześcioro wnucząt i wiele prawnucząt[1][2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Leo Zawadowski. 2018. Obituary. koprivataylor.com, 28 sierpnia 2018. [dostęp 2024-03-28]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Prof. Leon Zawadowski – wybitny filolog i teoretyk języka. bejsment.com, 9 sierpnia 2018. [dostęp 2024-03-28].
  3. ↑ a b c d e f g Andrzej Bogusławski. Leon Zawadowski. Szkic z perspektywy osobistej. „Linguistica Copernicana”. Nr 11/2014, s. 15–28, 2014. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. ISSN 2080-1068. [dostęp 2024-03-28]. 
  4. ↑ a b Natalia Paprocka: Historia Instytutu Filologii Romańskiej. ifr.uwr.edu.pl. [dostęp 2023-05-28].
  5. ↑ a b Lista osób obdarzonych tytułem honorowego członka PTJ 5. czerwca 1998 roku. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”. Zeszyt 54, s. 255, 1998. Warszawa: Wydawnictwo Energeia. ISSN 0032-3802. [dostęp 2024-03-28]. 
  6. ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1931. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2024-03-28].
  7. ↑ Two Faculty Members Receive Canada Council Grants, in: „Week. A Publication of the Lakehead University Information Office”, Volume 6, Number 15, January 15, 1974, p. 1. lakeheadu.ca. [dostęp 2024-03-28]. (ang.).
  8. ↑ Leon Zawadowski. findagrave.com. [dostęp 2024-03-28]. (ang.).
  9. ↑ a b Yvonne Zawadowski. findagrave.com. [dostęp 2024-03-28]. (ang.).
  10. ↑ Leon Zawadowski: Rzeczywisty i pozorny wpływ kontekstu na znaczenie. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 1951, s. 1–18. OCLC 833330742.
  11. ↑ Leon Zawadowski: Zagadnienia teorii zdań względnych. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 1952, s. 1–106. OCLC 490215426.
  12. ↑ Leon Zawadowski: On the Syntactic Function of the Clauses of Result. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 1953, s. 1–68. OCLC 836444641.
  13. ↑ Leon Zawadowski: Językoznawstwo. Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957, s. 1–264. OCLC 68011235.
  14. ↑ Leon Zawadowski: Constructions grammaticales et formes périphrastiques. Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959, s. 1–199. OCLC 4160421.
  15. ↑ Leon Zawadowski: Lingwistyczna teoria języka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966, s. 1–498. OCLC 250788408.
  16. ↑ Leon Zawadowski: Inductive Semantics and Syntax: Foundations of Empirical Linguistics. The Hague: Mouton, 1975, s. 1–316. OCLC 837205079.
  17. ↑ Leon Zawadowski: Inductive Semantics and Syntax: Foundations of Empirical Linguistics. Berlin: De Gruyter Mouton, 2019, s. 1–316. OCLC 1110716848.
  18. ↑ Leon Zawadowski: The Polish-Canadian Community at the Lakehead. Thunder Bay: Canadian-Polish Congress. Lakehead Branch, 1980, s. 1–178. OCLC 1412860466.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Zawadowski&oldid=73503591”