Ligota Turawska
50°47′10″N 18°10′52″E/50,786111 18,181111| wieś | |
 Drewniany kościół, który spłonął w 1945 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2007) |
ok. 750 |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-046[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0504189 |
Położenie na mapie gminy Turawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
| 50°47′10″N 18°10′52″E/50,786111 18,181111[1]
| |
Ligota Turawska (dodatkowa nazwa w j. niem. Ellguth Turawa) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Turawa, przy drodze wojewódzkiej nr 463.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod obecnie stosowaną, polską nazwą Ligota turawska oraz nazwą niemiecką Ellguth Turawa[3]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości historyczną polską nazwę Ligota Turawska[4].
Nazwa Ligota wywodzi się od słowa „lgota” oznaczającą w języku staropolskim ulgę (w brzmieniu niemieckim była to Ellguth lub Ellgot). Ligota oznacza osadę założoną na surowym korzeniu z zastosowaniem dla jej nowych mieszkańców ulgi na zagospodarowanie. Miejscowości o tej nazwie pełniły funkcję podobną do ówczesnych specjalnych stref ekonomicznych i były zwolnione z płacenia podatków, co miało zainicjować ich rozwój[5].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0504195 | Łącz | część wsi |
| 0504203 | Ostrów | część wsi |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ligota Turawska.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1463 roku, kiedy to hrabia Adam Bies – w czwartek przed św. Jakubem, w obecności księcia Mikołaja z Opola, sprzedał wsie: Kotórz Wielki, Kotórz Mały, Kadłub z Ligotą za 422 marki Annie Schilhagen von Otmuth. Kolejnymi właścicielami Ligoty byli: Jan Kunowic, Wacław Srbacz, Krzysztof Sparchowic, Katarzyna Kokorz, Katarzyna Siedlnicka, Jan Dubrawka, Mikołaj Blankowsky i Anna Barbara von Gaszyn.
Mieszkańcy Ligoty Turawskiej w zamierzchłych czasach należeli do parafii w Kotorzu Wielkim. Konsekracja ligockiego kościoła nastąpiła 27 listopada 1629 roku. Aktu tego dokonał Johannes Balthasar – sufragan wrocławski. Kościół spłonął w wyniku podpalenia w 1945 roku. Od 1813 r. Ligota stała się samodzielną jednostką, jednak nadal podlegającą proboszczowi w Kotórzu Wielkim. Jako parafia usamodzielniła się w 1891 roku. Obecny kościół konsekrowano 19 lipca 1936 roku.
Pierwsze informacje o istnieniu szkoły w Ligocie Turawskiej sięgają końca XVII wieku. Była to wówczas 1-klasowa szkoła przykościelna. Kolejny budynek z 2 izbami lekcyjnymi pojawił się w drugiej połowie XVIII wieku. Natomiast obiekt funkcjonujący do dzisiaj zbudowano w pierwszych latach dwudziestego stulecia.
W pierwszej połowie XVIII wieku Ligotę zamieszkiwało 19 chłopów, 3 chłopów posiadających jedynie 1-łanowe gospodarstwa, 7 pracowników najemnych w ogrodnictwie, 5 ogrodników i kilku posiadaczy owiec. Miejscowość zamieszkiwało 37 rodzin. W drugiej połowie XIX wieku Ligota posiadała folwark, kościół katolicki i szkołę. Zamieszkiwało ją 23 chłopów, 10 zagrodników i 6 chałupników. Dalszy rozwój Ligoty Turawskiej związany był z budową Jeziora Turawskiego. Przesiedlono wówczas do Ligoty mieszkańców miejscowości znajdujących się na obszarze zalewowym.
18 maja 2004 r. o godz. 10:00 w Ligocie Turawskiej została otwarta Wiejska Izba Regionalna. Pomysł utworzenia małego wiejskiego muzeum wielokrotnie był tematem posiedzeń Rady Sołeckiej i Grupy Odnowy Wsi, ale dopóki nie było stosownego lokalu, wszystko kończyło się na planach. Dopiero nieodpłatne użyczenie pomieszczeń przez Małgorzatę i Henryka Paniczów w ich prywatnym domu pozwoliło na realizację tego przedsięwzięcia. Nadrzędnym zadaniem Wiejskiej Izby Regionalnej jest ocalenie od zniszczenia pamiątek przeszłości, resztek kultury materialnej najbliższego regionu. Ekspozycja obejmuje 3 pomieszczenia w budynku i wystawę dawnych narzędzi i maszyn rolniczych na wolnym powietrzu. W pomieszczeniach można obejrzeć sprzęt gospodarstwa domowego ułatwiający prace w domu i obejściu, pamiątki rodzinne ze szkła, porcelany i ceramiki, bieliznę stołową i pościelową z wyprawy ślubnej panny młodej, obrazy świętych oraz wiele innych przedmiotów, w których zamknięty jest wycinek historii miejscowości. Odrębne miejsce zajmuje również wystawa rękodzielnictwa ludowego poświęcona przede wszystkim tradycji dożynkowej – koronom żniwnym. Ligocka Wiejska Izba Regionalna została zgłoszona do konkursu „Piękna Wieś Opolska 2004” i otrzymała wyróżnienie w kategorii „najlepszy projekt Odnowy Wsi”.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 68209
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 652 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 138.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Ligota w słowniku PWN
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
