Jezioro Turawskie
50°43′19″N 18°07′42″E/50,721944 18,128333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Rzeka | |
| Pojemność całkowita |
108 mln m³ |
| Powierzchnia |
24 km² |
| Wysokość zapory |
13 m |
| Głębokość |
średnia: 5, maks. 13 m |
| Funkcja |
retencja |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 50°43′19″N 18°07′42″E/50,721944 18,128333
| |
Jezioro Turawskie[1] – zbiornik retencyjny na Małej Panwi o powierzchni 24 km², wysokości zapory 13 m, głębokości do 13 m i pojemności maksymalnej ok. 108 mln m³.
Zbiornik zbudowano w latach 1933–1939 jako Turawa-Stausee[2], aby umożliwić regulację poziomu wody na Odrze oraz w celach rekreacyjno-wypoczynkowych. W tym celu zlikwidowano miejscowości: Zamoście (niem. Hinterbrueck), Krzyślina (niem. Krysline) z przysiółkiem Łuk oraz Pustków, przysiółek Szczedrzyka. W sumie przesiedlono kilkadziesiąt rodzin, które dostały odszkodowanie finansowe lub zastępcze domy w Ligocie Turawskiej[3].
Oprócz Małej Panwi do jeziora uchodzi mniejsza rzeka Libawa. Na odpływie z jeziora działa elektrownia wodna o mocy 1,2 MW. Brzegi północny i południowy tworzą plaże otoczone sosnowymi lasami z wieloma ośrodkami wypoczynkowymi. Na akwenie tym jest również uprawiane żeglarstwo i wędkarstwo (występowanie sandacza).
W pobliżu jeziora Turawskiego znajdują się inne jeziora. Jeziora „Średnie” i „Małe” (oba na południe od jeziora Turawskiego) powstały na miejscach wydobycia żwiru wykorzystanego do budowy zapory jeziora Turawskiego. Jezioro Srebrne (inne nazwy to Osowiec, Zielone lub Szmaragdowe) znajduje się w lasach w okolicach wsi Osowiec i Turawa i jest oddalone o około 2 km od jeziora Turawskiego. Zajmuje powierzchnię 12 ha, a głębokość dochodzi do 17 m. Jezioro powstało na miejscu zalanego wyrobiska.
Natura 2000
[edytuj | edytuj kod]Na obszarze o powierzchni 2125 ha, obejmującym okolice jeziora Turawskiego, ustanowiono obszar specjalnej ochrony ptaków PLB160004 'Zbiornik Turawski'. Obszar ustanowiono Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 roku i znajduje się na terenie gminy Turawa[4].
W ptasiej ostoi występują co najmniej 24 gatunki ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Zbiornik Turawski jest jedną z najważniejszych na Opolszczyźnie ostoi dla ptaków migrujących. Jesienią i wiosną zatrzymują się na nim liczące do 22 000 osobników stada ptaków z rzędu blaszkodziobych i siewkowych[4]. Wiele rzadkich i pierwszych stwierdzeń gatunków ptaków w kraju miało miejsce właśnie na tym zbiorniku, np. brodziec żółtonogi czy biegus wielki. Spośród gatunków lęgowych na obszarze ostoi szczególnej ochronie podlegają populacje rybitwy białowąsej, rybitwy czarnej i perkoza zausznika[5].
Zbiornik Turawski leży w całości w Obszarze Chronionego Krajobrazu Lasy Stobrawsko-Turawskie[6].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Jezioro Turawskie jest popularne wśród turystów. Poza plażowaniem zbiornik przyciąga wędkarzy (znane łowisko sandacza), kite surferów, żeglarzy, a zimą amatorów narciarstwa biegowego i bojerów[7].
Wokół jeziora znajduje się kilkadziesiąt ośrodków wypoczynkowych, hoteli i kempingów[8]. Turystyka rozwinięta jest na południowym i północnym brzegu jeziora gdzie znajduje się spacerowa Promenada, bary i restauracje[9] (wschodni brzeg jest dziki, króluje tu ptactwo; zachodni to tama zaporowa o długości ponad 6 km, która przyciąga spacerowiczów, biegaczy, wędkarzy).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- sztuczne zbiorniki wodne w Polsce
- zbiornik antropogeniczny
- zbiornik zaporowy
- Jezioro Nyskie
- Jezioro Otmuchowskie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 361, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Oppeln. [dostęp 2012-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Agata Jop: Jezioro Turawskie – zalew historii. opole.naszemiasto.pl.
- ↑ a b SDF Zbiornik Turawski PLB160004 z października 2013 roku. [dostęp 2014-01-13].
- ↑ RDOŚ Opole, SDF Zbiornik Turawski PLB160004 z 2017 roku [online], luty 2017 [dostęp 2018-01-23] (pol.).
- ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2014-01-13].
- ↑ O jeziorach Turawskich [online], I Love Turawa [dostęp 2019-09-12] (pol.).
- ↑ Noclegi [online], I Love Turawa [dostęp 2019-09-12] (pol.).
- ↑ Gdzie zjeść [online], I Love Turawa [dostęp 2019-09-12] (pol.).
