Litania

Litania (łac. 'litania' pochodzi z gr. słowa 'λιτανεία' błaganie od 'litē' prośba, modlitwa) – jedna z form modlitwy, używana w liturgii kościołów chrześcijańskich, wyrażająca błaganie czy też prośbę o pomoc Osób Boskich lub świętych. Litania może być odmawiana lub śpiewana. Charakteryzuje się tym, że na wezwanie osoby prowadzącej lud odpowiada zawsze jednakowo formą błagalną np. Kyrie eleison czy Módl się za nami. W liturgii starochrześcijańskiej wezwania ograniczone były do trzykrotnego błagania o zmiłowanie Osób Boskich Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison, które zazwyczaj odmawiane były przez diakona z wiernymi przed mszą świętą. W liturgiach niegreckich wezwań tych podobnie jak Amen i Alleluja nie tłumaczono na języki narodowe z szacunku do liturgii, z której się wywodzą. Pierwsi chrześcijanie w czasie Cesarstwa Rzymskiego zabezpieczali się przed jego demoniczną siłą wezwaniami o wstawiennictwo do aniołów i męczenników, a także do świętych co dało początek litanii do wszystkich świętych, która od początku miała swój własny schemat błagań i wezwań.

W Kościele katolickim litanię zwykle odmawia się przy wystawionym Najświętszym Sakramencie. Rozpoczyna się ją śpiewem ku czci Eucharystii, najczęściej jest to pieśń "O Zbawcza Hostio", podczas tego śpiewu (często także przy akompaniamencie dzwoniących dzwonków) kapłan otwiera tabernakulum i wystawia Najświętszy Sakrament w monstrancji, potem następuje okadzenie Najświętszego Sakramentu. Po tych czynnościach rozpoczyna się właściwa modlitwa zwana litanią. Po jej odmówieniu w kościele znowu rozlega się dźwięk dzwonków i śpiew ku czci Eucharystii (w tym miejscu najczęściej jest to pieśń "Przed tak Wielkim Sakramentem"), równocześnie kapłan okadza Najświętszy Sakrament i zakłada welon. Gdy śpiewy zostaną zakończone, kapłan błogosławi wiernych Najświętszym Sakramentem (w tym samym czasie ministrant okadza Najświętszy Sakrament), po czym odkłada monstrancję, chowa Najświętszy Sakrament do tabernakulum i razem z usługującymi ministrantami odchodzi do zakrystii.

Kościół katolicki zatwierdził i obdarzył odpustami 6 litanii, przeznaczonych do publicznego odmawiania:

• Litania do Najświętszego Imienia Jezus;
• Litania do Najświętszego Serca Pana Jezusa ;
• Litania do Najdroższej Krwi Chrystusa Pana;
• Litania loretańska do Najświętszej Maryi Panny ;
• Litania do świętego Józefa ;
• Litania do Wszystkich Świętych.

Przykłady litanii

• Litania do Najświętszego Serca Pana Jezusa (tekst)
• Litania do Boga Ojca
• Litania do Najświętszego Imienia Pana Jezusa (tekst)
• Litania do Najdroższej Krwi Chrystusa Pana
• Litania do Miłosierdzia Bożego
• Litania do Ducha Świętego
• Litania loretańska (tekst)
• Litania do Niepokalanego Serca Maryi
• Litania do Matki Boskiej Piekarskiej
• Litania do św. Józefa (tekst)
• Litania do Wszystkich Świętych (tekst)
• Litania do św. Anny (tekst)
• Litania do św. Antoniego z Padwy (tekst)
• Litania do św. Faustyny
• Litania do św. Franciszka z Asyżu
• Litania do św. Marii Magdaleny
• Litania do Najświętszej Głowy Jezusa Chrystusa
• Litania o przywrócenie Królestwa Polskiego

Zobacz też

• Ektenia
• Litania w muzyce