Mardzan Szaraw
| Imię i nazwisko |
Balduugijn Szaraw |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
cykl Jeden dzień w Mongolii | |
Mardzan Szaraw (mong. Марзан Шарав, właśc. Balduugijn Szaraw mong. Балдуугийн Шарав; ur. 1869, zm. 1939[1]) – mongolski malarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się zimą 1869 roku[1] na terenie dzisiejszego ajmaku gobijsko-ałtajskiego[2]. Jego matka pasła bydło, ojciec pozostaje nieznany[1]. Na życzenie matki, która chciała aby syn został mnichem, pobierał nauki u swojego wuja, mnicha buddyjskiego Jamtsa Guna (1826–1901), który parał się także sztukami plastycznymi, w tym malarstwem thanka[1]. Szaraw nigdy się nie ożenił ani nie wszedł w bliższe relacje z kobietami, nie miał dzieci[1].
Doświadczył prześladowań w czasach panowania dynastii Qing z powodu swoich karykatur feudałów i mnichów[1]. Przyjechał z nomadami do Ich-Churee (dzisiejszy Ułan Bator) w wieku 22 lat[1]. Bogda Chan, który cenił jego prace zaproponował mu zostanie jego malarzem nadwornym[1]. Na potrzeby wyposażenia jego pałacu zimowego stworzył kilka obrazów rodzajowych[1]. Bogda Chan wymyślił jego pseudonim Mardzan, co oznacza „żartobliwy, krotochwilny”[1]. Jeden z ostatnich śladów jego życia pochodzi z 12 stycznia 1939 roku, kiedy był obecny na zebraniu partyjnym[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Malarstwo Szarawa tworzone w konwencji thanka i mongoł dzurag[4] cechuje duży realizm, przez co jego prace są cennym dokumentem epoki[1]. Pomimo zakorzenienia w tradycji jego malarstwo cechowało nowatorstwo formalne: unikał klasycznego cieniowania i typowej perspektywy[1]. Bywa nazywany mongolskim Bruegelem[5]. Jego najbardziej znane obrazy przedstawiają sceny rodzajowe z codziennego życia Mongołów, które stworzył na zlecenie Bogda Chana[2], które zazwyczaj określa się jako cykl pt. Jeden dzień w Mongolii[1]. Ponadto zajmował się m.in. malarstwem portretowym, w którym widać wpływy kultury Zachodu (m.in. portret Włodzimierza Lenina z 1922 roku)[1]. Zaprojektował pierwsze wydanie czasopisma „Uria”[1].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Lato z cyklu Jeden dzień w Mongolii (początek XX wieku) -
Obraz z cyklu Jeden dzień w Mongolii -
Zielony Pałac Zimowy Bogda Chana -
Zielona Tārā -
Portret Bogda Chana -
Portret Tsendiin Dondogdulam -
Portret W. Lenina (1922)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Otgonbayar Ershuu, MARZAN SHARAV The Court painter for the last Emperor of Mongolia [online], www.mongolian-art.de [dostęp 2024-01-21] (ang.).
- ↑ a b 9 Must See Masterpieces of Mongolian Paintings. Mongolia Travel Blog [online], Mongolia Tours [dostęp 2024-01-21] (mong.).
- ↑ Inessa Ivanovna Lomakina, Марзан Шарав, Изобразительное искусство, 1974, s. 172 [dostęp 2024-01-22] (ros.).
- ↑ Stefan Kojło, Mongolia. Informator turystyczny, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 23.
- ↑ МАРЗАН ШАРАВ - ИСТОРИЯ ЗАРУБЕЖНОГО ИСКУССТВА - ИСКУССТВОВЕДЧЕСКИЕ МАТЕРИАЛЫ - ТЕОРЕТИЧЕСКАЯ РЕСТАВРАЦИЯ - Реставрация [online], volrest.ucoz.ru [dostęp 2024-01-22] (ros.).