Przejdź do zawartości

Marina Abramović

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marina Abramović
Марина Абрамовић
Ilustracja
Marina Abramović, 2012
Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1946
Belgrad

Narodowość

serbska

Alma Mater

Akademia Sztuk w Belgradzie
Akademia Sztuk Pięknych w Zagrzebiu

Małżeństwo

Neša Paripović (1971–1976)

Partner

Uwe Laysiepen (1976–1988)

Krewni i powinowaci

Barnaba (patriarcha Serbii) (brat dziadka)

Odznaczenia
Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (Austria)

Marina Abramović, sr. Марина Абрамовић (ur. 30 listopada 1946 w Belgradzie)[1] – serbska artystka intermedialna.

Twórczość Mariny Abramović jest związana w dużej mierze z miejscem jej pochodzenia, sytuacją na Bałkanach i z doświadczeniem XX wieku. Prace wideo często połączone są z aktywnością performance, w którym ciało artystki jest podstawowym medium i jednocześnie częstym tematem (body art).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Rodzice Mariny byli małżeństwem mieszanym serbsko-czarnogórskim, odgrywali ważną rolę w opozycji podczas II wojny światowej.

Początki twórczości

[edytuj | edytuj kod]

W latach 196570 Abramović studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie, a w 1972 ukończyła studia na Akademii w Zagrzebiu. Zaczynała od malarstwa, ale już jako studentka wykonywała instalacje i swoje pierwsze, prowokacyjne performance. W latach 19731975 zrealizowała jedne z najbardziej radykalnych prac: eksperymenty związane z bólem, obrzydzeniem, reakcjami ciała na ingerencje fizyczne – akcje artystyczne, podczas których artystka dochodziła do granic wytrzymałości fizycznych i psychicznych. Na przykład akcja zatytułowana Art Must Be Beautiful/Artist Must Be Beautiful (1975) polegała na czesaniu włosów, aż do utworzenia krwawiącej rany na głowie[2].

Współpraca z Ulayem

[edytuj | edytuj kod]

W 1975 spotkała w Amsterdamie niemieckiego artystę Ulaya, z którym przez dwanaście lat dzieliła życie i pracę. Ich działania były znaczące dla rozwoju performance o tematyce ciała, body artu. Od początku swojej współpracy artyści uważali się za jedność powstałą w wyniku połączenia „męskości” i „kobiecości”. Nie przez przypadek ich pierwszy performance Relation Work mówił o ważnej dwojakości: mężczyzna/kobieta, dźwięk/cisza, inercja/energia. Przez lata Marina i Ulay podróżowali swoim starym citroenem napotykając różne kultury i realizując wiele działań w Europie i Stanach Zjednoczonych.

Po 1980 ich performance stały się mniej intensywne. W tych właśnie latach powstał Night Sea Crossing, w którym obydwoje siedzieli przy jednym stole naprzeciw siebie w ciszy, najpierw przez siedem godzin, potem przez trzy dni, potem prawie dwa tygodnie. W 1988 The Lovers/The Great Wall był zwiastunem nadchodzącego końca współpracy artystów: oboje przemierzali Mur Chiński – on z zachodu, ona ze wschodu. Kiedy po dziewięćdziesięciu dniach spotkali się w połowie drogi, zdecydowali się na rozstanie[3].

Współczesne realizacje

[edytuj | edytuj kod]
Marina Abramović w 2005

Od 1989 „Babcia performance’u”, jak ironicznie się autodefiniuje, Marina Abramović działa sama wykonując interwencje artystyczne, z których najbardziej znane są Cleaning the mirror (Czyszczenie lustra)[4], The onion (Cebula), Cleaning the house (Porządki domowe), Delusional. We współpracy z Charlesem Atlas artystka zdecydowała się na swoją biografię. Biography, to jeden wielki otwarty spektakl, ciągle aktualizowany w relacji z dziejącymi się wydarzeniami.

W 1997 zrealizowała Balkan Baroque, który tak jak Cleaning the house i Delusional był bezpośrednio inspirowany wojną w byłej Jugosławii.[potrzebny przypis]

W 1997 Kunsthalle w Bernie zorganizowała wystawę Marina Abramović Artist Body – Public Body, która została wystawiana w różnych miejscach w Europie.

W 2010 roku odbyła się wystawa retrospektywna Abramović w nowojorskim Museum of Modern Art, gdzie artystka zaprezentowała performance – The Artist Is Present[5]. W ramach jego dzieliła chwilę ciszy z przypadkowymi osobami, które usiadły naprzeciwko niej przy stole[6]. Mimo że wówczas rano widziała się z Ulayem, jej głęboko emocjonalna reakcja na jego pojawienie się przy stole stała się viralem[7].

Zasiadała w jury konkursu głównego na 69. MFF w Wenecji (2012).

Wybrane realizacje

[edytuj | edytuj kod]
  • 1973: Rhythm 10[8]
  • 1974: Rhythm 5[9]
  • 1975: Art Must Be Beautiful/Artist Must Be Beautiful (Sztuka musi być piękna/Artysta musi być piękny), performance[2];
  • 1977: Breathing In/Breathing Out, performance z udziałem Ulaya, Belgrad;
  • 198187: Night Sea Crossing (Przeprawa przez morze nocy);
  • 1988: The Lovers (Kochankowie), performance[3];
  • Transitory Objects (Obiekty przejściowe);
  • 1995: Cleaning the Mirror, wideo-instalacja/performance[4];
  • The Onion (Cebula);
  • 1995: Cleaning the house (Porządki domowe);
  • Delusional;
  • 1997: Balkan Baroque;
  • 1998: The Expiring Body;
  • 2002: The House with the Ocean View, Sean Kelly Gallery;
  • 2004: Warrior and Virgin Mary (Wojownik i Madonna), performance z udziałem Jana Fabre;
  • 2010: The Artist Is Present, MoMA, New York;
  • 2014: 512 Hours, Serpentine Gallery, Londyn[10].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • „Opowieści z bezsennych nocy” (2011, film dokumentalny, reżyseria: Jonas Mekas)
  • „Marina Abramović: artystka obecna” (2012, film dokumentalny, reżyseria: Matthew Akers)
  • „Mademoiselle C” (2013, film dokumentalny, reżyseria: Fabien Constant)
  • „A Portrait of Marina Abramović” (2014, film dokumentalny, reżyseria: Matthu Placek)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Marina Abramović | MoMA.
  2. a b Art must be beautiful w serwisie Medien Kunst Netz (niem. • ang.).
  3. a b The Lovers – The Great Wall Walk w serwisie Media Kunst Netz (niem. • ang.).
  4. a b Cleaning the Mirror #1. guggenheim.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.) na stronie Guggenheim Museum.
  5. Marina Abramović: The Artist Is Present. MoMA. [dostęp 2013-01-21]. (ang.).
  6. Klaus Biesenbach on the AbramovicUlay Reunion [online], www.blouinartinfo.com, 16 marca 2010 [dostęp 2019-03-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-30].
  7. Marina Abramović e Ulay – MoMA 2010. MiticoMazz 2012-12-15. [dostęp 2019-03-09].
  8. Rhythm 10 w serwisie Medien Kunst Netz (niem. • ang.).
  9. Rhythm 5. guggenheim.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. na stronie Guggenheim Museum (ang.)Rhythm 5 w serwisie Medien Kunst Netz (niem. • ang.).
  10. Mark Savage: Marina Abramovic: Audience in tears at ‘empty space’ show. www.bbc.com, 2014-06-11. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]