Max Švabinský
Imię i nazwisko |
Maximilian Theodor Jan Švabinský |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
Max Švabinský (właśc. Maximilian Theodor Jan Švabinský; ur. 17 września 1873 w Kromieryżu, zm. 10 lutego 1962 w Pradze) − czeski malarz i grafik. Zaliczany do twórców czeskiego ruchu nowoczesnego w sztuce.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był nieślubnym dzieckiem, wychowywał się bez ojca. Jego rodzina żyła w biedzie, w skromnym domu przy ulicy Jánská, a następnie w dawnej fabryce octu[1]. W młodości zajmował się łapaniem i kolekcjonowaniem owadów, w szczególności motyli[1]. W wieku 11 lat zaczął zarabiać, sprzedając swoje rysunki[2]. Uczył się w gimnazjum w Kromieryżu, nie zdał jednak egzaminów i wyjechał następnie do Pragi[2].
W latach 1891–1896 studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Pradze[3]. W 1900 roku wziął ślub z Elą Vejrychovą[2]. W 1910 roku wykładowcą Akademii Sztuk Pięknych w Pradze[4]. Na przełomie 1913 i 1914 roku wdał się w romans ze swoją szwagierką, Anną Prochazkovą, z którą w 1930 roku wziął ślub[2]. Anna Prochazkova zmarła na zawał mięśnia sercowego w 1942 roku[2].
W 1932 roku reprezentował Czechosłowację na Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury[5]. W okresie międzywojennym był m.in. autorem witraży w Archikatedrze Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze. Po 1945 roku malował portrety prezydentów Czechosłowacji, projektował również znaczki pocztowe i banknoty[2].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Został odznaczony w 1923 Legią Honorową[6] oraz Tarczą Honorową Protektoratu Czech i Moraw z Orłem Świętego Wacława[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Max Švabinský - the renowned painter and graphic designer from Kroměříž [online], visitworldheritage.comhttps [dostęp 2023-08-02] .
- ↑ a b c d e f Max Svabinsky [online], Radio Prague International, 6 lutego 2002 [dostęp 2023-08-02] (ang.).
- ↑ Max Švabinský [online], www.britishmuseum.org [dostęp 2023-08-02] .
- ↑ Max Švabinský [online], cs.isabart.org [dostęp 2023-08-02] .
- ↑ Max Švabinský [online], www.olympedia.org [dostęp 2023-08-02] .
- ↑ Il y a 150 ans naissait le peintre et graveur Max Švabinský. Radio Prague International, 17.09.2023. [dostęp 2024-07-25]. (fr.).
- ↑ Svatováclavská orlice – nacistické vyznamenání, které ničilo životy [online], Témata, 2 kwietnia 2015 [dostęp 2022-01-30] (cz.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- (cz. • ang.) Radio Praha: Alena Škodová, Max Švabinský, 2002.
- The Imaginary Web Museum: Der tschechische Künstler Max Švabinský. (niem.)