Przejdź do zawartości

Ocet

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ocet spirytusowy produkowany na rynek szwedzki

Ocet (od łac. acetum) – wodny roztwór kwasu octowego o charakterystycznym ostrym zapachu i kwaśnym smaku, zwykle 6-procentowy lub 10-procentowy. Powstaje w wyniku fermentacji octowej alkoholu. Stosowany jako przyprawa zakwaszająca. Spożywany w nadmiarze jest szkodliwy, w niewielkich ilościach pobudza apetyt i sprzyja lepszemu trawieniu ciężkostrawnych potraw.

Rodzaje octów spożywczych[1]:

Ocet winny gronowy – w zależności od tego, z jakiego powstał wina – może być biały lub czerwony. Przykładem octu winnego owocowego jest ocet jabłkowy z cydru. Znany jest też ocet balsamiczny produkowany w okolicach Modeny we Włoszech, o wyjątkowo intensywnym winnym zapachu i łagodnym smaku. Octy winne zachowują do pewnego stopnia smak, a zwłaszcza zapach owoców, cenne zwłaszcza jako przyprawa do sałatek i surówek.

Dość popularne są octy aromatyzowane lub smakowe, otrzymywane (także w warunkach domowych) przez macerowanie w surowym occie ziół, przypraw, warzyw lub owoców takich jak bazylia, tymianek, rozmaryn, różne rodzaje pieprzu, czosnek, cytryna, orzechy itp.

W kuchni japońskiej i chińskiej popularny i bardzo często używany jest ocet ryżowy, produkowany z gorszych gatunków sake, o przyjemnym zapachu i nieco słodkawym smaku.

Ocet może być istotnym składnikiem sosów (zwłaszcza zimnych, np. większości majonezów, tradycyjnego vinaigrette itp.). Jest też najważniejszym składnikiem zalew stosowanych do konserw z ogórków, grzybów i tzw. pikli (młodych warzyw, orzechów itp., stosowanych jako zakąska lub dodatek do sałatek). Używany też bywa jako składnik zapraw do macerowania mięsa lub ryb przed smażeniem, a zwłaszcza pieczeniem.

Ze względu na niską cenę i łatwą dostępność, ocet spirytusowy bywa do dziś powszechnie używany w gospodarstwie domowym jako podręczny środek czyszczący, dezynfekujący i odkamieniający[3][niewiarygodne źródło?] oraz jako składnik w wielu tradycyjnych przepisach na domowe odplamiacze, kosmetyki, a nawet lekarstwa. Ocet był znany już od czasów starożytnych, wykorzystywano go do polewania kamieni bądź skał, które później ulegały rozpadowi. Ocet znalazł również szerokie zastosowanie w wielu iberyjskich kopalniach w czasie panowania Kartaginy w Hiszpanii.

Badanie przeprowadzane na Uniwersytecie w Lund w Szwecji wykazało, że uzupełnienie posiłku na bazie białego pieczywa pszennego dawką octu zmniejszyło poposiłkową odpowiedź glukozy i insuliny, a także zwiększyło subiektywną ocenę sytości uczestników badania[4]. Z kolei w badaniu przeprowadzonym na otyłych Japończykach stwierdzono, że grupy wypijające 15 lub 30 ml octu wykazały reakcję w postaci niewielkiego obniżenia ogólnej masy ciała, poziomu BMI oraz zmniejszenia poziomu trójglicerydów w surowicy w porównaniu do grupy placebo[5].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Dawniej rozróżniano ocet winny gronowy i ocet winny owocowy[1]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 1950 r. w sprawie wyrobu oraz obiegu octów i esencji octowej (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 95 (uchylone)).
  2. EUR-Lex - 02013R1308-20170801 - EN - EUR-Lex
  3. Czyszczenie pralki sodą i octem - proporcje, porady krok po kroku [online], aniaradzi.pl [dostęp 2018-09-23].
  4. E. Östman, Y. Granfeldt, L. Persson, I. Björck, Vinegar supplementation lowers glucose and insulin responses and increases satiety after a bread meal in healthy subjects, „European Journal of Clinical Nutrition”, 59 (9), 2005, s. 983–988, DOI10.1038/sj.ejcn.1602197, PMID16015276 (ang.).
  5. Tomoo Kondo, Mikiya Kishi, Takashi Fushimi, Shinobu Ugajin, Takayuki Kaga, Vinegar Intake Reduces Body Weight, Body Fat Mass, and Serum Triglyceride Levels in Obese Japanese Subjects, „Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry”, 73 (8), 2009, s. 1837–1843, DOI10.1271/bbb.90231, PMID19661687 (ang.).