Mazama
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Mazama[1] | |||
| Rafinesque, 1817[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – mazama szara (M. gouazoupira) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
mazama | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Mazama pita Rafinesque, 1817 (= Moschus americanus Erxleben, 1777) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Mazama[12] (Mazama) – rodzaj ssaka z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[13][14][15].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 70–145 cm, długość ogona 6–16 cm, wysokość w kłębie 38–80 cm; masa ciała 8–65 kg[14]. Sierść gładka koloru rudobrązowego. Poroże krótkie, o długości 3–12 cm[14], nierozgałęzione. Mazamy mają łukowato wygięty grzbiet i zad wyższy od kłębu.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Mazama: meksykańskie nazwy mazame, magame lub teuthlamacame użyte przez Hernándeza (Nova plantarum, animalium et mineralium Mexicanorum historia wydane w 1651 roku)[16] na opisanie niektórych meksykańskich kopytnych[17].
- Subulo: łac. subulo sūbulōnis „rodzaj jelenia ze spiczastymi rogami”[18]. Gatunek typowy: Cervus rufus Illiger, 1811 (= Moschus americanus Erxleben, 1777).
- Passalites: gr. πασσαλος passalos „kołek”[19]. Gatunek typowy: Cervus nemorivagus F. Cuvier, 1817.
- Coassus: fr. coassou „jeleń”, od guar. gouazou „jeleń”[20]. Gatunek typowy: Cervus nemorivagus F. Cuvier, 1817.
- Homelaphus: gr. ὁμως homōs „podobny, taki sam”; ελαφος elaphos „jeleń”[21]. Gatunek typowy: Homelaphus inornatus J.E. Gray, 1872 (= Moschus americanus Erxleben, 1777).
- Doryceros: gr. δορυ doru, δορατος doratos „włócznia”; κερας keras, κερατος keratos „róg”[22]. Gatunek typowy: Cervus nemorivagus F. Cuvier, 1817.
- Nanelaphus: gr. νανος nanos „karzeł”; ελαφος elaphos „jeleń”[23]. Gatunek typowy: Nanelaphus namby Fitzinger, 1879 (= Moschus americanus Erxleben, 1777).
- Azarina: gen. bryg. Félix Manuel de Azara (1746–1821), hiszpański oficer, inżynier, kartograf, komisarz graniczny na granicy Paragwaju i Brazylii w latach 1781–1801, przyrodnik[11]. Gatunek typowy: nie podany.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Dane mitochondrialne sugerują że Mazama jest wysoce parafiletyczna. Na podstawie danych molekularnych Mazama pandora została przeniesiona do Odocoileus, ale to nie zmieniło parafiletycznego statusu Mazama w stosunku do Odocoileus i innych neotropikalnych rodzajów jeleni[24]. Potrzebne są badania z wykorzystaniem zestawów danych jądrowych, aby lepiej ocenić systematyczne związki Mazama, ale wydaje się prawdopodobne że takson ten powinien być podzielony aż na cztery rodzaje; M. nemorivaga i M. rufina w rodzajach monotypowych, M. gouazoubira i M. chunyi w odrębnym rodzaju a M. temama, M. americana, M. bororo i M. nana w Mazama[13]. Do rodzaju należą następujące gatunki[13][12]:
- Mazama nemorivaga (F. Cuvier, 1817) – mazama amazońska
- Mazama gouazoupira (G. Fischer, 1814) – mazama szara
- Mazama chunyi Hershkovitz, 1959 – mazama lilipucia
- Mazama rufina (Bourcier & Pucheran, 1852) – mazama karłowata
- Mazama americana (Erxleben, 1777) – mazama ruda
- Mazama nana (Hensel, 1872) – mazama mała
- Mazama bororo Duarte, 1996 – mazama parańska
- Mazama temama (Kerr, 1792) – mazama środkowoamerykańska
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nomen nudum.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Doryceros Fitzinger, 1874.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mazama, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ C.S. Rafinesque. New Species of Mammifers in the Notes to the (Tableau methodique des Mammiferes) Methodical Picture of the Mammiferes, by D. Desmarest, in the 24th and last volume of the French New Dictionary of Natural History. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 1 (5), s. 363, 1817 (ang.).
- ↑ J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 342, 1825 (ang.).
- ↑ C.H. Smith: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: G. Cuvier & E. Griffith (red.): The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1827, s. 318. (ang.)
- ↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. xxxiii, 140. (niem.)
- ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 174. (ang.)
- ↑ J.E. Gray: Catalogue of ruminant Mammalia (Pecora, Linnaeus) in the British Museum. London: British Museum, 1872, s. 90. (ang.)
- ↑ Fitzinger 1873 ↓, s. 360.
- ↑ Fitzinger 1873 ↓, s. 347, 360.
- ↑ R. Lydekker: Catalogue of the ungulate mammals in the British Museum (Natural History). Cz. 4: Artiodactyla, families Cervidæ (deer), Tragulidæ (chevrotains), Camelidæ (camels and llamas), Suidæ (pigs and peccaries), and Hippopotamidæ (hippopotamuses). London: The Trustees, 1915, s. 210. (ang.)
- ↑ a b A. Larrañaga: Escritos de don Dámaso Antonio Larrañaga. T. 2. Montevideo: Impr. Nacional, 1923, s. 348. (hiszp.)
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 172. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316–318. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)
- ↑ a b c S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 441–443. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.)
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Mazama (ang.). W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ F. Hernández de Toledo: Nova plantarum, animalium et mineralium Mexicanorum historia. Romae: Sumptibus Blasij Deuersini, & Zanobij Masotti bibliopolarum, typis Vitalis Mascardi, 1651, s. 893. (łac.)
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 402.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 652.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 517.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 192.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 330.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 244.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 446.
- ↑ E.E. Gutiérrez, K.M. Helgen, M.M. McDonough, F. Bauer, M.T.R. Hawkins, L.A. Escobedo-Morales, B.D. Patterson & J.E. Maldonado. A gene-tree test of the traditional taxonomy of American deer: the importance of voucher specimens, geographic data, and dense sampling. „ZooKeys”. 697, s. 87–131, 2017. DOI: 10.3897/zookeys.697.15124 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- L.J.F.J. Fitzinger. Die Gattungen der Familie der Hirsche (Cervi) nach ihrer natürlichen. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. Abt. 1 Mineralogie, Botanik, Zoologie, Geologie und Paläontologie. 68, s. 332–362, 1874 (niem.).
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904 (ang.).
- Praca zbiorowa: Zwierzęta w parkach narodowych świata. Warszawa: MUZA SA, 2000. ISBN 83-7200-437-4.
- H. Komosińska & E. Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.