Michał Dadlez (polonista)
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
literat |
Odznaczenia | |
Michał Antoni Dadlez, ps. „Bogoria”, „Andrzej” (ur. 4 stycznia 1895 w Rawie Ruskiej, zm. 11 czerwca 1965 w Warszawie) – doktor polonistyki, historyk polskiej literatury, poeta, nauczyciel.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 4 stycznia 1895 w Rawie Ruskiej[1]. Był synem dr. Juliana Dadleza (nauczyciel i działacz oświatowy w Rawie Ruskiej[2][3], oficer c. i k. armii[4]) i Pauliny z domu Świątkiewicz (przewodnicząca koła TSL w Rawie Ruskiej[5][6]). Jego rodzeństwem byli: Józef, Julian (1893–1979), oficer, malarz, Ola (po mężu Stasiniewicz), Paulina (po mężu Stasiniewicz). W 1913 zdał maturę w Prywatnym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza we Lwowie[7].
Od sierpnia 1914 był żołnierzem II Brygady Legionów Polskich. Od 29 października 1914 w niewoli rosyjskiej (w Turkmenistanie), z której zbiegł 9 marca 1918 do Moskwy. Następnie od 2 maja 1918 służył w II Korpusie Polskim na Wschodzie. Uczestniczył w bitwie pod Kaniowem, w której dostał się do niewoli niemieckiej. W 1920 działał jako korespondent wojenny podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Absolwent Wydziału Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego – w 1923 uzyskał doktorat. Podczas okupacji hitlerowskiej nauczał na tajnych kompletach. Był uczestnikiem powstania warszawskiego, w Armii Krajowej Grupa Bojowa „Krybar” - Referat Biuro Informacji i Propagandy. Ciężko ranny w walkach. Wyjechał z Warszawy z rannymi[8].
Po wojnie był wizytatorem w Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego, a także dyrektorem Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Od 25 stycznia 1925 był mężem Aleksandry z Kurków (1899–1988)[1]. Miał córkę Jadwigę (1925–1944), studentkę tajnej polonistyki, łączniczkę batalionu „Kiliński”, poległą w powstaniu warszawskim, oraz syna Ryszarda, profesora geologii.
Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 243-4-18)[9].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości (3 czerwca 1933)[10]
- Złoty Krzyż Zasługi[1]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 53. [dostęp 2021-07-08].
- ↑ Kalendarzyk profesorski na rok 1913. s. 59.
- ↑ Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1924. Kraków: 1925, s. 77.
- ↑ Kronika. Mianowania w armii. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 176 z 3 sierpnia 1883.
- ↑ Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1925. Kraków: 1926, s. 5, 96.
- ↑ Michał Greń. Podzwonne dla śp. Pauliny ze Świątkiewiczów Dadlezowej. „Wschód”. Nr 81, s. 12, 20 kwietnia 1938.
- ↑ Sprawozdanie 1917 ↓, s. 7.
- ↑ Powstańcze Biogramy - Michał Dadlez [online], www.1944.pl [dostęp 2021-07-08] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MICHAŁ DADLEZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-03-29] .
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 133, poz. 172 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Siódme Sprawozdanie Dyrekcyi Wyższego Gimnazyum Realnego im. A, Mickiewicza we Lwowie za lata szkolne 1915/16 i 1916/17. Lwów: Nakładem Dyrekcji, 1917.
- Michał Dadlez. geni.com. [dostęp 2016-05-25].
- Absolwenci Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Ludzie urodzeni w Rawie-Ruskiej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy historycy literatury
- Polscy korespondenci wojenni
- Polscy pedagodzy
- Powstańcy warszawscy
- Uczestnicy bitwy pod Kaniowem (1918)
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1965
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry) w niewoli rosyjskiej