Michał Rapacz
| prezbiter, męczennik | |
 ks. Michał Rapacz, ok. 1932 | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
16 września 1904 |
| Data i miejsce śmierci |
12 maja 1946 |
| Miejsce pochówku |
sarkofag ołtarza bocznego sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach |
| Proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Płokach | |
| Okres sprawowania |
11 listopada 1937 – 12 maja 1946 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1 lutego 1931 |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Beatyfikacja |
15 czerwca 2024 |
| Wspomnienie | |
| Szczególne miejsca kultu |
sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach |
Michał Rapacz (ur. 16 września 1904 w Tenczynie, zm. 12 maja 1946 w Płokach) – polski ksiądz katolicki, administrator parafii w Płokach, zamordowany przez komunistyczną bojówkę, błogosławiony Kościoła katolickiego.
Dzieciństwo i nauka[edytuj | edytuj kod]
Michał Rapacz urodził się we wsi Tenczyn w powiecie myślenickim 16 września 1904 roku. Był synem Jana i Marianny z domu Wójcik. Rodzice, głęboko religijni, byli rolnikami. Ukończył gimnazjum w Myślenicach, a w 1926 wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. Studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 1 lutego 1931 roku przyjął święcenia kapłańskie[1].
Działalność duszpasterska[edytuj | edytuj kod]
Jego pierwszą placówką duszpasterską była parafia w Płokach koło Trzebini, gdzie pracował jako wikariusz w latach 1931–1933. Wikary opiekował się stowarzyszeniami młodzieży, założył teatr amatorski, duszpasterzował wśród chorych i ubogich. W 1933 został przeniesiony do parafii św. Wawrzyńca Diakona Męczennika i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy. W 1937 powrócił do Płok, gdzie od 1 listopada został administratorem parafii[1].
Po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną w powiecie chrzanowskim, na terenie którego znajdują się Płoki, komuniści wzmocnili swoje wpływy. Stąd rekrutowali się pracownicy UB i aktywiści lokalni – miejscowa komórka PPR wystąpiła z wnioskiem o przyłączenie Polski do ZSRR. Ksiądz stał się celem ataków PPR-owców. Zaczął otrzymywać pogróżki.
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
„Wyrok”[edytuj | edytuj kod]
Wyrok na Michała Rapacza wydano prawdopodobnie w kwietniu 1946 na zebraniu partii komunistycznej w Trzebini. Ksiądz został ostrzeżony przez jednego z uczestników tego zebrania (za pośrednictwem leśniczego), jak również przez dwóch innych parafian. Namawiano go, aby opuścił Płoki, lecz ksiądz odmówił powołując się na obowiązek duszpasterski i sumienie. Mówił na jednym z ostatnich kazań:
Choćbym miał trupem paść, nie zaprzestanę tej Ewangelii głosić i nie wyrzeknę się własnego krzyża.
Morderstwo[edytuj | edytuj kod]
W nocy z 11 na 12 maja 1946 (sobota-niedziela) do budynku plebanii wtargnęła bojówka złożona z komunistycznych działaczy w liczbie około 20. Świadkiem napadu była Katarzyna Kutryba, siostra księdza, która prowadziła mu gospodarstwo. Zamknięta w swoim pokoju przez napastników słyszała głośniejsze wypowiedzi księdza. Wynika z nich, że prawdopodobnie odczytano mu wyrok śmierci, a wyprowadzany z plebanii powtarzał Niech się dzieje Twoja wola, Panie. Ksiądz Rapacz najpierw ciągnięty na powrozie wokół kościoła, bity, został wzięty do oddalonego o ok. 1 km lasu. Tam uderzono go twardym przedmiotem w głowę i zastrzelono z pistoletów – oddano 4 strzały. Aby nikt nie wezwał pomocy, domowników trzymano pod lufami pistoletów do 3 nad ranem.
Śledztwo[edytuj | edytuj kod]
Okoliczności śmierci odtworzono na podstawie sprawozdania proboszcza w Trzebini, ks. Leona Bzowskiego z 1946, przeprowadzonej przez Milicję wizji lokalnej – śledztwo prowadził funkcjonariusz UB oskarżony potem o zamordowanie działacza PSL – Narcyza Wiatra Zawojnego, raportu z sekcji zwłok, oraz badań balistycznych i zeznań ponad 15 świadków.
W 1996 w sprawie śmierci ks. Rapacza wszczęto nowe śledztwo na podstawie doniesienia otrzymanego przez Komisję Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zdołano ustalić nazwiska funkcjonariuszy UB, ale nikomu nie postawiono zarzutów. W 2002 umorzono śledztwo.
Pochowany został w rodzinnej parafii w Lubniu obok niedawno zmarłej matki, o czym zdecydowała Katarzyna Kutryba, rozżalona na miejscowych parafian. Staraniem proboszcza Stanisława Jałocha w 1980 przeprowadzono ekshumację i pochowano zwłoki przy kościele w Płokach.
Proces beatyfikacyjny[edytuj | edytuj kod]
Zrodził się lokalny kult kapłana męczennika. Z inicjatywy biskupa Juliana Groblickiego zaczęto gromadzić świadectwa i relacje. Archidiecezja krakowska rozpoczęła w 1992 jego proces beatyfikacyjny. Zebrane materiały poddano ocenie i przekazano do Stolicy Apostolskiej. 24 stycznia 2024 papież Franciszek zatwierdził dekret o męczeństwie ks. Rapacza[2]. W lutym 2024 archidiecezja krakowska ogłosiła, że beatyfikacja polskiego męczennika odbędzie się w czerwcu tego samego roku[3]. 19 kwietnia 2024 dokonano ekshumacji i kanonicznego rozpoznania doczesnych szczątków ks. Michała Rapacza i złożono w sarkofagu znajdującym się w ołtarzu bocznym sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach[4].
Beatyfikowany podczas uroczystej mszy świętej w sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach 15 czerwca 2024[5]. Prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro, który przewodniczył mszy beatyfikacyjnej w homilii stwierdził m.in.[6]:
Poprzez Eucharystię, którą sprawował codziennie, rozpoznajemy w kapłańskim „oto jestem” błogosławionego księdza Michała Rapacza echo „tak” wypowiedzianego przez Jezusa Chrystusa. Dla proboszcza z Płok Eucharystia była fundamentem jego życia jako człowieka Boga. Szerzenie miłości do Chrystusa obecnego w konsekrowanym Chlebie było dla niego jedynym skutecznym lekarstwem na ateizm, materializm i wszystkie te światopoglądy, które zagrażają godności człowieka.
Jego wspomnienie liturgiczne zostało wyznaczone na dzień 12 maja (dies natalis)[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- Polscy święci i błogosławieni
- Modlitwa za wstawiennictwem świętych
- antykatolicyzm
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Beatyfikacji dokonał w imieniu papieża, kard. Marcello Semeraro (prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Szczepan T. Praśkiewicz, Ks. Michał Rapacz, męczennik komunizmu, zostanie włączony do grona błogosławionych, [w:] Archidiecezja krakowska [online], diecezja.pl, 24 stycznia 2024 [zarchiwizowane z adresu 2024-02-01].
- ↑ Promulgazione di Decreti del Dicastero delle Cause dei Santi, 24.01.2024 [online], press.vatican.va [zarchiwizowane z adresu 2024-01-24] (wł.).
- ↑ KS. MICHAŁ RAPACZ, MĘCZENNIK CZASÓW KOMUNIZMU I KAPŁAN ARCHIDIECEZJI KRAKOWSKIEJ, BĘDZIE BEATYFIKOWANY 15 CZERWCA, [w:] Archidiecezja krakowska [online], diecezja.pl [zarchiwizowane z adresu 2024-05-14].
- ↑ Małgorzata Mrowiec, Ks. Michał Rapacz w czerwcu zostanie ogłoszony błogosławionym, jego szczątki ekshumowano i złożono w sarkofagu [online], diennikpolski24.pl, 19 kwietnia 2024 [zarchiwizowane z adresu 2024-05-24].
- ↑ a b KS. MICHAŁ RAPACZ OGŁOSZONY BŁOGOSŁAWIONYM, [w:] Archidiecezja krakowska [online], diecezja.pl, 15 czerwca 2024 [zarchiwizowane z adresu 2024-06-15].
- ↑ Marcello Semeraro, KARD. MARCELLO SEMERARO: BEATYFIKACJA KS. MICHAŁA RAPACZA JEST ZNAKIEM POCIESZENIA OD BOGA, W CZASACH NAZNACZONYCH RANAMI ZADANYMI PRZEZ PRZEMOC I WOJNĘ, [w:] Archidiecezja krakowska [online], diecezja.pl, 15 czerwca 2024 [zarchiwizowane z adresu 2024-06-15].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007. ISBN 978-83-240-0803-2. OCLC 1040753987.
- Małgorzata Rutkowska. „Bądź wola Twoja”. Sługa Boży Michał Rapacz (1904-1946), kapłan i męczennik. „Nasz Dziennik”. Nr 209, s. 22–23, 2008-09-06. OCLC 999027780.
- Sługa Boży Michał Rapacz, kapłan i męczennik. (PDF). mbp.trzebinia.pl. [dostęp 2016-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-05)].