Przejdź do zawartości

Mladen Markač

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mladen Markač
Ilustracja
fotografia z wystawy w Akademii Policyjnej w Zagrzebiu
generał pułkownik policji specjalnej generał pułkownik policji specjalnej
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1955
Đurđevac

Przebieg służby
Lata służby

1983–1996

Formacja

Jugosłowiańska Armia Ludowa
Siły Zbrojne Republiki Chorwacji

Jednostki

Jednostka Antyterrorystyczna Lučko

Stanowiska

dowódca jednostki antyterrorystycznej

Główne wojny i bitwy

wojna w Chorwacji:

Mladen Markač (ur. 8 maja 1955 w Đurđevacu) – chorwacki generał w stanie spoczynku. Dowódca chorwackiej policji specjalnej podczas operacji Burza w czasie wojny w Chorwacji w latach 1991–1995.

Oskarżony przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii o zbrodnie przeciw ludności serbskiej w Chorwacji, podczas operacji w Republice Serbskiej Krajiny. W kwietniu 2011 został skazany na 18 lat więzienia[1]. 16 listopada 2012 razem z gen. Ante Gotoviną został uniewinniony od wszystkich zarzutów[2]. Po powrocie do Chorwacji został powitany jak bohater narodowy[3][4]. Wyrok uniewinniający został uznany za kontrowersyjny[5], a przez Serbów odczytany jako niesprawiedliwy oraz jako dowód na stronniczość trybunału[6][7].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 8 maja 1955 w Đurđevacu w Chorwacji będącej wówczas częścią Jugosławii. W młodości uprawiał judo, był także członkiem kadry narodowej[8]. W 1981 ukończył studia z kinezjologii na Uniwersytecie w Zagrzebiu[9], a w 1982 odbył obowiązkową służbę wojskową, następnie podjął pracę w policji. W 1990 wraz z innymi utworzył w jednostkę do zadań specjalnych policji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, a w 1991 po jej przekształceniu w jednostkę antyterrorystyczną Lučko został mianowany jej dowódcą[10]. W 1992 awansowany do rangi generała pułkownika.

Wojna w Chorwacji

[edytuj | edytuj kod]

18 lutego 1994 Markač został mianowany komendantem Policji Specjalnej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Republiki Chorwacji. Według aktu oskarżenia jako komendant miał kontrolę nad wszystkimi członkami policji specjalnej biorących udział w operacji Burza oraz związanej z nią działaniami w regionie, a także posiadał możliwości zapobiegania przestępstwom popełnianym przez osoby znajdujące się pod jego zwierzchnictwem, jak również proponowania i stosowania środków dyscyplinarnych wobec żołnierzy chorwackich podlegających pod jego dowództwo[10].

Proces

[edytuj | edytuj kod]

W 2004 dobrowolnie poddał się i został przeniesiony do siedziby trybunału w Hadze, gdzie w marcu 2008 rozpoczął się wspólny proces jego oraz Ante Gotoviny i Ivana Čermaka (proces Gotovina i in. (IT-06-90) „Operacja Burza”). 15 kwietnia 2011 został skazany na 18 lat więzienia za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione na ludności serbskiej oraz serbskim oddziałom rebelianckim[11]. W akcie oskarżenia sformułowano zarzut utworzenia wspólnego przedsięwzięcia przestępczego, którego celem było trwałe wysiedlenie ludności serbskiej poprzez popełnienie przestępstw (grabieży, nieludzkiego traktowania, morderstw, prześladowania) oraz zapobieganie ich powrotowi. W tym samym procesie Gotovina został skazany na 24 lata więzienia, a Čermak uniewinniony. 16 listopada 2012 Izba Apelacyjna MTK decyzją większości członków w stosunku 3-2 uniewinniła obu generałów od wszystkich zarzutów stwierdzając, że prokuratura nie udowodniła istnienia wspólnego przedsięwzięcia karnego, a Izba Orzekająca zidentyfikowała i nie omówiła innych rodzajów odpowiedzialności[12].

Dalsza działalność

[edytuj | edytuj kod]

2 grudnia 2012 razem z Ante Gotoviną został honorowym obywatelem Osijeku[13]. 5 grudnia tego roku podczas wykładu w Maticy hrvatskiej na temat chorwackiej wojny o niepodległość, Markač zapowiedział, że zamierza poświęcić się pracy humanitarnej, pisaniu, polowaniom oraz szerzeniu tego, co określił jako prawdę o wojnie[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Chorwacja: przełomowy wyrok zapewni sprawiedliwość ofiarom zbrodni wojennych. Amnesty International, 2011-04-15. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
  2. Gotovina i Markač su slobodni ljudi!. 2012-11-16. [dostęp 2022-04-10]. (chorw.).
  3. Chorwaccy generałowie nie popełnili zbrodni wojennych. Wprost, 2012-11-16. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
  4. Goran Andrijanić, Barbara Andrijanić: Boję się tylko Boga. Gość Niedzielny, 2012-11-29. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
  5. Marta Szpala: Uniewinnienie chorwackich generałów wyzwaniem dla procesu pojednania w regionie. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2012-11-21. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
  6. Aleksandra Cholewa: Licytacja bez końca. Tygodnik Powszechny, 2012-11-26. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
  7. Uniewinnienie Gotoviny i Markača ponownie otwiera rany. Polityka, 2012-11-20. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
  8. Zdravko Baršnik. Razvoj juda u Hrvatskoj. „Olimp”. 46, 2013. ISSN 1331-9523. (chorw.). 
  9. Rozita Vuković: Biografija generala Mladena Markača: U žestoke bitke svoje je dečke vodio uz riječi – 'Za mnom!'. 2012-11-16. [dostęp 2022-04-10]. (chorw.).
  10. a b Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii, Akt oskarżenia Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii, Haga, 12 marca 2008 (ang.).
  11. Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii, Decision on joint defence motion to strike the prosecution’s further clarification of identity of victims, Haga, 9 października 2008 (ang.).
  12. Izba Apelacyjna Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii, Appeals Judgement Summary for Ante Gotovina and Mladen Markač, Haga, 16 listopada 2012 (ang.).
  13. Suzana Lepan-Štefančić: Generali Markač i Gotovina počasni građani Osijeka. [w:] Večernji list [on-line]. 2012-12-02. [dostęp 2022-04-10]. (chorw.).
  14. Denis Derk: Gotovina ekstremnoj desnici: Ja sam slobodan čovjek i tako mislim. [w:] Večernji list [on-line]. 2012-12-05. [dostęp 2022-04-10]. (chorw.).