Mojżesz ben Israel Isserles
| |
| Data urodzenia |
1520? |
|---|---|
| Data śmierci |
1572 |
| Miejsce pochówku | |
| Rabin generalny gmin żydowskich województwa krakowskiego | |
| Okres sprawowania |
od 1547[1] |
| Rektor jesziwy krakowskiej | |
| Okres sprawowania |
od 1552[1] |
| Wyznanie | |
Mosze ben Israel Isserles (hebr. משה בן ישראל איסרליש; ur. 1520?, zm. 1572) – wieloletni naczelny rabin gminy żydowskiej w Kazimierzu, rektor tamtejszej jesziwy, talmudysta i filozof. Nazywany jest powszechnie Remu, od hebr. רמ״א Rema’[2][3] (jid. רמ״אָ Remo lub Remu), co jest skrótem od żydowskiego tytułu רבי משה איסרליש rabbi Mosze Isserles[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w podkrakowskim Kazimierzu około roku 1520[2][3] (podaje się daty: 1510, 1520, 1533[1]) jako syn bogatego kupca i fundatora w 1553 r. jednej z najstarszych synagog kazimierskich, zwanej później Remu[1]. Studia odbył w Lublinie w tamtejszej jesziwie rabina Szaloma Szachny, którego córkę Gołdę później poślubił[1].
Wpływ na jego poglądy miał przede wszystkim Majmonides, a ponadto Arystoteles i księga Zohar. Był zwolennikiem tzw. kabały praktycznej. Najsłynniejszym jego dziełem jest Map(p)a (hebr., dosł. „Obrus”), komentarz do traktatu Szulchan aruch (hebr., dosł. „Nakryty stół”) Józefa Karo, dostosowujący go do tradycji aszkenazyjskiej. Był także autorem wielu responsów, zajmował się ponadto astronomią, geometrią i historią[1].
Grób Moszego Isserlesa znajduje się na starym cmentarzu żydowskim przy synagodze Remu w Krakowie. Rokrocznie pielgrzymują do niego Żydzi z całego świata[1][4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Borzymińska 2003 ↓.
- ↑ a b Raffeld 2010 ↓.
- ↑ a b Schechter i Seligsohn 1906 ↓.
- ↑ Żydowski Kraków. Legendy i obrazy ze świata, którego już nie ma [FOTO], Krowoderska.pl, 20 września 2021 [dostęp 2021-09-22] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Borzymińska: Isserles Mojżesz. W: Polski słownik judaistyczny. Dzieje – kultura – religia – ludzie. Oprac. Zofia Borzymińska i Rafał Żebrowski. T. 1: A–K. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 635–636, seria: Słowniki. ISBN 83-7255-126-X. [dostęp 2018-12-22].
- Meir Raffeld: Isserles, Mosheh ben Yisra’el. [w:] The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe [on-line]. YIVO Institute for Jewish Research, 2010. [dostęp 2018-12-22]. (ang.).
- Solomon Schechter, M. Seligsohn: Isserles, Moses ben Israel (ReMA). [w:] Jewish Encyclopedia [on-line]. 1906. [dostęp 2018-12-22]. (ang.).