Mondragon Bookstore & Coffeehouse
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres | |
| Data założenia |
styczeń 1996 |
| Data likwidacji |
2014 |
Położenie na mapie Winnipeg  | |
Położenie na mapie Kanady  | |
 49°53′49,78″N 97°08′24,65″W/49,897161 -97,140181
| |
| Strona internetowa | |
Mondragon Bookstore & Coffeehouse – księgarnia polityczna i wegańska kawiarnia mieszcząca się w The Old Market Autonomous Zone przy 91 Albert Street w Winnipeg, Manitoba. Nazwa pochodzi od spółdzielni Mondragón Cooperative Corporation i innych organizacji w baskijskim mieście Mondragón, które jest znane z rozległej sieci spółdzielni pracowniczych.
Mondragon został zorganizowany jako kolektyw robotniczy: nie ma hierarchii i wszyscy pracownicy otrzymują tę samą stawkę wynagrodzenia[1]. Opiera się to na uczestniczącej strukturze ekonomicznej opracowanej przez Robina Hahnela i Michaela Alberta. Przedsiębiorstwo zostało zamknięte w dniu 26 stycznia 2014 z powodu trudności finansowych[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Księgarnia Mondragon sprzedawała książki związane z anarchizmem, ekologią, problematyką tubylczą i oporem, marksizmem, feminizmem, wyzwoleniem ludzi i zwierząt, kwestiami queer, seksualnością, zdrowiem, wegetarianizmem, ekonomią, pracą, mediami, aktywizmem społecznym. Mondragon dystrybuowało również ziny, alternatywne książki dla dzieci, plakaty polityczne i koszulki. Prowadziło również wegańską kawiarnię i firmę cateringową, a także w pełni wegański sklep spożywczy pod nazwą Sacco & Vanzetti's, nazwany po dwóch anarchistach lat dwudziestych XX wieku. Specjalizował się w produktach lokalnych i przyjaznych środowisku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Księgarnia została założona przez aktywistów Winnipeg- Paula Burrowsa i Sandrę Drosdowech i otwarta 15 lipca 1996 z początkowym kolektywem dziesięciu członków[3]. Wielu poprzednich członków kolektywu Mondragon pomogło w rozpoczęciu innych projektów aktywistów lub przyłączeniu się do już istniejących, takich jak grupy w Winnipeg tj. Natural Cycle, G7 Welcoming Committee Records, Arbeiter Ring Publishing, Organic Planet Worker Co-op, Dada World Data (DWD), jak również AK Press i Seven Stories Press[4].
Struktura[edytuj | edytuj kod]
Struktura wewnętrzna Mondragona, inspirowana partycypacyjnym modelem ekonomicznym, wpisuje się w długą tradycję kolektywów pracowniczych. Aspiruje do całkowitej niehierarchii: nie ma innych właścicieli i menedżerów niż sami pracownicy. Jeden ze współtwórców miejsca pracy przedstawił na Światowym Forum Społecznym w Brazylii referat na temat praktycznych trudności w stosowaniu zasad ekonomii uczestniczącej w miejscu pracy pośród kapitalizmu[5]. Referat ten został później opublikowany w antologii Real Utopia: Participatory Society for the 21st Century (AK Press, 2008) pod tytułem Parecon and Workers' Self-Management: Reflections on Winnipeg's Mondragon Bookstore & Coffee House Collective[6]. Niektórzy komentatorzy zauważyli również, że niezależnie od egalitarnej struktury miejsca pracy, w ostatecznym rozrachunku, praca w handlu detalicznym jest nadal w dużej mierze męska, a wskaźniki rotacji są porównywalne z bardziej korporacyjnymi odpowiednikami[7].
Wydarzenia polityczne[edytuj | edytuj kod]
Mondragon było również miejscem wydarzeń społecznych i politycznych od momentu otwarcia w 1996. Wśród osób, które odwiedziły lokal, znalazły się takie nazwiska jak: Randall Amster, L. Susan Brown, Lorenzo Kom'boa Ervin, Chris Hannah z Propagandhi, Ann Hansen, Norman Nawrocki z Rhythm Activism, Jaggi Singh; wśród innych znajdziemy: Michael Albert, Naomi Klein, Ward Churchill, różnych członków Robotników Przemysłowych Świata, członków Brazilian Landless Workers' Movement, Zapatystowskiej Armii Wyzwolenia Narodowego i aktywistów wyzwolenia Palestyny, członków Ontario Coalition Against Poverty, Christian Parenti czy Alexander Cockburn.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lindor Reynolds, A most respectful exchange [online], Winnipeg Free Press, 10 lutego 2012 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-10] (ang.).
- ↑ Mary Agnes Welch, Jan 2014: Mondragon closing doors for good this month, „Winnipeg Free Press”, 18 stycznia 2014 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-03] (ang.).
- ↑ Mondragon at five [online], The Manitoban, 6 maja 2007 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2007-05-06] (ang.).
- ↑ The A-Zone: A Brief History [online], Old Market Autonomous Zone, 24 lipca 2011 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-24] (ang.).
- ↑ Paul Burrows, “Work After Capitalism” Panel Discussion [online], ParEcon, 10 lutego 2005 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2005-02-10] (ang.).
- ↑ Real Utopia: Participatory Society for the 21st Century [online], AK Press, 10 grudnia 2011 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2011-12-10] (ang.).
- ↑ David Leibl, Café Resistance [online], This Magazine, 9 marca 2008 [dostęp 2020-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2008-03-09] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona księgarni (ang.)