Mozaika z Palestriny
Mozaika z Palestriny, znana też pod nazwą Mozaika Barberini[1] – starożytna rzymska mozaika podłogowa, przedstawiająca pejzaż z rzeką Nil.
Mozaika została odkryta pod koniec XVI wieku w bazylice, która była częścią starożytnego kompleksu sanktuarium bogini Fortuny w Palestrinie (starożytne Praeneste)[1]. Najczęściej jest datowana na początek I wieku p.n.e., chociaż nie brak też poglądów o jej znacznie późniejszej proweniencji[1].
Dzieło przedstawia panoramę Nilu od jego źródeł w górzystych regionach Etiopii do ujścia w Morzu Śródziemnym. Pejzaż został oddany realistycznie, w górnym biegu rzeki widać czarnoskórych Etiopów, w dolnym natomiast krajobraz egipski w chwili wylewu, z kamiennymi budowlami i mieszkańcami. Na mozaice przedstawiono liczne dzikie zwierzęta, takie jak nosorożce, ibisy, czaple, hipopotamy, krokodyle, wielbłądy i hieny; niektóre z nich zostały podpisane[1][2][3].
Oryginalnie mozaika mierzyła 6,78×5,15 m[4]. W latach 1624–1626 została pocięta na części i wywieziona do Rzymu, gdzie znalazła się w posiadaniu kardynała Lorenzo Magalottiego. Wkrótce potem odstąpił on zabytek swojemu bratankowi, kardynałowi Francesco Barberini, który w 1640 roku zabrał go ponownie do Palestriny i umieścił w zbiorach Palazzo Barberini[1]. Magalotti zatrzymał dla siebie jeden z fragmentów, który później trafił do Berlina i jest obecnie przechowywany w Altes Museum[1]. Należące do Barberiniego części, z powodu niedbałości przy transporcie, uległy uszkodzeniu i zostały zrekonstruowane z zachowanych elementów na podstawie szkiców, wykonanych wcześniej przez Battista Calandrę. Wskutek powstałych ubytków wymiary mozaiki zmalały do 5,85×4,31 m[4]. Od 1953 roku dzieło eksponowane jest w Museo Nazionale Prenestino[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 120-121. ISBN 1-884964-80-X.
- ↑ Kenneth F. Kitchell Jr.: Animals in the Ancient World from A to Z. London: Routledge, 2014, s. 146. ISBN 978-0-415-39243-3.
- ↑ a b Peter Lacovara: The World of Ancient Egypt. T. 2. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2017, s. 429. ISBN 978-1-4408-4584-0.
- ↑ a b Andrew Stewart: Art in the Hellenistic World. New York: Cambridge University Press, 2014, s. 227-228. ISBN 978-1-107-04857-7.