Przejdź do zawartości

Mrzechlina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mrzechlina
Ilustracja
Cestrum parqui
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

mrzechlina

Nazwa systematyczna
Cestrum L.
Sp. Pl. 191 1753
Typ nomenklatoryczny

Cestrum nocturnum L.[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiaty Cestrum aurantiacum
Cestrum roseum
Owoce Cestrum diurnum

Mrzechlina[4], pieczennik[5] (Cestrum L.) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Obejmuje 175 gatunków występujących w ciepłych tropikalnych regionach Ameryki, od południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych[6] (Floryda, Teksas) po południe i część środkową Chile (region Bíobío – C. parqui). Wszystkie części rośliny są trujące. Spożycie powoduje bardzo poważne zapalenie żołądka i jelit[7]. Rośliny są trujące także dla koni, bydła i owiec[8]. Kwiaty zapylane są przez kolibry i owady, zwłaszcza ćmy[9].

Różne gatunki uprawiane są jako ozdobne, głównie dla pachnących kwiatów[8], przy czym C. parqui jest z nich stosunkowo najbardziej tolerancyjny na spadki temperatur[9]. Niektóre gatunki używane są jako lecznicze. C. laevigatum we wschodniej Brazylii jest substytutem konopi[8].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzewy o wysokości do 4 m[9], także drzewa i pnącza[10]. Pędy kwitnące zwykle przewisające[9].
Liście
Skrętoległe, sezonowe lub zimozielone, pojedyncze[9], całobrzegie[10].
Kwiaty
W przeciwieństwie do innych psiankowatych u roślin tego rodzaju kwiatostany są silnie rozgałęzione[4], wierzchotkowe, składające się z kilkudziesięciu (do 40) kwiatów[10]. Kielich jest walcowaty, dzwonkowaty, urnowaty lub miseczkowaty[10]. Korona ma postać rurki zrośniętej z płatków, na końcu z łatkami zwykle odgiętymi. Kolory korony są bardzo zróżnicowane u różnych gatunków. Pręcików jest 5, u nasady zrośnięte są z rurką korony, nie wystają ponad jej krawędź. Nitki pręcików mają równą lub nierówną długość[9][10]. Zalążnia jest górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami w każdej z komór. Słupek pojedynczy, smukły[9].
Owoce
Jajowate lub elipsoidalne jagody[10], niewielkie, zwykle czarniejące po dojrzeniu[9].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z plemienia Cestreae z podrodziny Browallioideae w obrębie rodziny psiankowatych (Solanaceae)[11].

Synonimy[11]

Fregirardia Dunal ex Delile, Habrothamnus Endl., Meyenia Schltdl., Parqui Adans., Wadea Raf.

Wykaz gatunków[12]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-10-30].
  4. ↑ a b Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 235. ISBN 83-7079-779-2.
  5. ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 91.
  6. ↑ USDA Plants
  7. ↑ Cestrum. [w:] Estudios criticos sobre la Flora de Chile [on-line]. [dostęp 2009-10-30].
  8. ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 184, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  9. ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 392. ISBN 0-333-73003-8.
  10. ↑ a b c d e f J.W. Kadereit, V. Bittrich (red.), Flowering plants. Eudicots: Aquifoliales, Boraginales, Bruniales, Dipsacales, Escalloniales, Garryales, Paracryphiales, Solanales (except Convolvulaceae), Icacinaceae, Metteniusaceae, Vahliaceae, Switzerland 2016, s. 325, ISBN 978-3-319-28534-4, OCLC 946315609.
  11. ↑ a b Genus: Cestrum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-23].
  12. ↑ Cestrum. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mrzechlina&oldid=72987058”