Myrosław Ripecki

Myrosław Ripecki

Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	13 czerwca 1889 Sambor
Data i miejsce śmierci	29 kwietnia 1974 Chrzanowo
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Ukraiński Kościół Greckokatolicki
Inkardynacja	eparchia przemyska
Prezbiterat	1913

Myrosław Ripecki, ukr. Ріпецький Мирослав, pol. Mirosław Ripecki wzgl. Rzepecki (ur. 13 czerwca 1889 w Samborze, zm. 29 kwietnia 1974 w Chrzanowie) – duchowny greckokatolicki.

Życiorys

Syn greckokatolickego księdza Tedora Ripeckiego i Marii zd. Hablińska. Jego ojciec był katechetą szkół ludowych, znanym działaczem społecznym oraz autorem m.in. popularnej publikacji „Ilustrowana Istorija Rusy”. Po ukończeniu szkoły powszechnej, uczył się w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze, gdzie w 1907 ukończył VIII klasę bez zdania egzaminu dojrzałości. W tym samym roku wstąpił do Greckokatolickiego Seminarium Duchownego we Lwowie, gdzie ukończył trzy lata studiów. Jednocześnie studiował teologię na Uniwersytecie Jana Kazimierza i działał w ukraińskich organizacjach studenckich. W latach 1910–1911 na koszt Towarzystwa „Сільський господар” („Gospodarz wiejski”) oraz dzięki stypendium Ministerstwa Rolnictwa wyjeżdżał na Bukowinę i do Czechosłowacji, gdzie poznawał strukturę i działalność miejscowego ruchu spółdzielczego. W 1911 r. wziął udział w Kongresie Unijnym w Welehradzie. Czwarty rok studiów ukończył w Greckokatolickim Seminarium Duchownym w Przemyślu i tam został wyświęcony w 1913 r. przez bp. Konstantego Czechowicza. Przed święceniami ożenił się z Eugenią Smółko – córką duchownego greckokatolickiego i znanego działacza społecznego ks. Semena Smółki. Nie mieli potomstwa.

Po święceniach ks. Ripecki został wikariuszem i katechetą w Mostach Wielkich pow. Żółkiew. Udzielał się też społecznie będąc m.in. przewodniczącym miejscowej „Просвіти” („Oświaty”) i członkiem spółki handlowej „Власна Поміч” („Własna Pomoc”). Założył także ochronkę i bursę szkolną. Po wybuchu pierwszej wojny światowej wyjechał z żoną na krótki okres do krewnych do Unter Hecbach w Austrii, zaś po powrocie powołany został w grudniu 1914 r. do armii austro-węgierskiej, gdzie był kapelanem 55. pp. W 1916 r. mianowany został kapelanem kursu pułkowego w miejscowości Debreczne k. Debreczyna na Węgrzech. W grudniu tego roku został tymczasowo demobilizowany. Po powrocie do Mostów Wielkich powrócił do aktywnej pracy duszpasterskiej i kulturalno-oświatowej. Był skarbnikiem spółki „Власна Поміч” i towarzystwa kredytowo-oszczędnościowego „Надія” („Nadzieja”). Dojeżdżał też wówczas na coniedzielne nabożeństwa do Bojanic pow. Sokal i Kupiczwoli pow. Żółkiew. Aresztowany przez żandarmerię wojskową z powodu konfliktu jego parafian z miejscowa komendą wojsk węgierskich, przez dziesięć dni więziony początkowo we Lwowie, a następnie Mostach Wielkich.

Po proklamowaniu ZURL ponownie powołany do wojska, od wiosny 1919 r. kapelan w ośrodku szkoleniowym I Korpusu UHA w Kamionce Strumiłowej i Busku, zaś w sierpniu 1919 r. kapelan 10. Brygady tego korpusu stacjonującej w Mańkowcach k. Kamieńca Podolskiego. Razem ze swą jednostką brał udział w ofensywie wojsk ukraińskich na wschód, która wyparła wojska bolszewickie, i dotarł aż za Winnicę. W październiku 1919 r. został kapelanem przy Głównym Sztabie UHA w Winnicy. Jesienią 1919 r. zaraził się tyfusem i przeszedł ciężką chorobę. Po przekształceniu UHA w tzw. Czerwoną UHA przedostał się przez Besarabię i Bukowinę do Sokala, gdzie w tym czasie przebywała jego żona.

W marcu 1921 r. mianowany został administratorem w Surzycy Wielkiej pow. Sambor i katechetą w gimnazjum w Sokalu, zaś w październiku 1921 proboszczem w Liskach pow. Hrubieszów. W swej parafii prowadził aktywną działalność duszpasterską i społeczną. Zbudował nową cerkiew, kaplicę i dom parafialny. W katolickich pismach ukraińskich publikował artykuły o tematyce historycznej i krajoznawczej. 17 IV 1927 r. uhonorowany tytułem kanonika. W 1939 r. objął urząd dziekana dekanatu waręskiego.

Ze względu na swą aktywną, proukraińską, działalność ks. Ripecki był negatywnie postrzegany przez władze II Rzeczypospolitej. Z tego też powodu w przededniu wybuchu II wojny światowej – 29 VII 1939 r. – duchowny został aresztowany pod zarzutem wspierania OUN, uwięziony we Lwowie i zagrożony wywiezieniem do Berezy Kartuskiej. Zwolniony został po trzech tygodniach, m.in. dzięki interwencji metropolity Andrzeja Szeptyckiego. Wojnę spędził w Liskach. Uniknął śmierci z rąk polskiego podziemia, które 22 III 1944 r. spacyfikowało wieś. Po tym wydarzeniu przeniósł się do pobliskiego Uhrynowa.

Wiosną 1947 r. razem z żoną wysiedlony został w ramach akcji „Wisła” do Chrzanowa pow. Ełk, gdzie w jednym z pomieszczeń przydzielonego mu domu urządził kaplicę. Pierwsze nabożeństwo odprawił 6 VII 1947 r., inicjując duszpasterstwo w obrządku greckokatolickim. Spowodowało to, że ks. Ripecki znalazł się w konflikcie z ordynariuszem warmińskim bp. Teodorem Benschem i prymasem Stefanem Wyszyńskim, którzy – opierając się o instrukcje Stolicy Apostolskiej – wymagali przyjęcia birytualizmu i pracy w obrządku łacińskim. Spór został ostatecznie zakończony zgodą prymasa na kanoniczne erygowanie kaplicy w Chrzanowie (dekret z dnia 16 IV 1952 r.) i mianowaniem ks. Ripeckiego jej rektorem. Nie zapobiegło to jednak w przyszłości przed różnego rodzaju konfliktami. 6 IX 1966 r. ks. Ripecki mianowany został przez kard. Josyfa Slipyja mitratem.

Chrzanowska placówka duszpasterska szybko stała się centrum religijnym dla Ukraińców-grekokatolików nie tylko z terenów Warmii i Mazur. W nowym miejscu zamieszkania ks. Ripecki starał się kontynuować swą działalność pisarską, publikując na Zachodzie popularnonaukowe prace z historii ukraińskiego Kościoła i kultury. Był też członkiem powiatowych władz UTSK. Za kolportowanie obrazków religijnych i wydawnictw skazany na 3 lata więzienia.

Po jego śmierci uroczystości pogrzebowe odbyły się w Chrzanowie. Pochowany został na cmentarzu w Liskach obok swej żony, która zmarła w 1966 r.

Bibliografia

• М. Чех, Вона єдина сороколітня (сороколіття станиці в Хшанові), „Греко-католицький календар” 1987, s. 64–65.
• I. Hałagida, Ks. Mirosław Ripećkyj i jego placówka duszpasterska w Chrzanowie 1947–1974. Przyczynek do roli domu duchownego w dziejach ukraińskich grekokatolików na Warmii i Mazurach, „Nowa Ukraina” 2007, nr 1–2, s. 149–155.
• I. Лебедович, Полеві духовники Української Галицької Армії (матеряли до історії), Winnipeg 1963, s. 194-199.
• І. Полянський, Отець мітрат Мирослав Ріпецький (13.6.1889–29.4.1974), „Богословія” 1974, t. 38, s. 227–234.
• A. A. Zięba, Ripecki (Ripećkyj) Mirosław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, t. XXXI/2, z. 129, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1988, s. 304–306