Przejdź do zawartości

Nathaniel Palmer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nathaniel Palmer
Nathaniel Brown Palmer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1799
Stonington

Data i miejsce śmierci

21 czerwca 1877
San Francisco

Zawód, zajęcie

kapitan żeglugi, badacz polarny

Narodowość

amerykańska

Nathaniel Brown Palmer (ur. 8 sierpnia 1799 w Stonington w Connecticut, zm. 21 czerwca 1877 w San Francisco) – amerykański kapitan, odkrywca i badacz Antarktydy.

16 listopada 1820 roku dostrzegł wybrzeże Półwyspu Antarktycznego i przez wiele lat był uznawany za odkrywcę Antarktydy. Razem z George’em Powellem (1794–1824) odkrył Orkady Południowe.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Nathaniel Brown Palmer urodził się 8 sierpnia 1799 roku w Stonington w stanie Connecticut[1]. Był synem właściciela lokalnej stoczni[2].

W wieku lat 12 wstąpił do służby w marynarce, biorąc udział w wojnie brytyjsko-amerykańskiej w 1812 roku[a][3].

Później zajął się połowem fok[1]. W 1818 roku został kapitanem szkunera „Galina”[1]. W 1819 roku James P. Sheffield mianował go drugim oficerem na statku „Hersilia” podczas wyprawy na wody południowe w poszukiwaniu miejsc do polowań na foki[3]. W trakcie pobytu na Falklandach usłyszał o odkryciu Szetlandów Południowych przez Williama Smitha (ok. 1775–1847) i razem z Sheffieldem dotarli na Szetlandy Południowe w styczniu 1820 roku[3]. Powrócili do domu z prawie 9 tys. foczych skór, sprzedając je za ponad 22 tys. USD[3].

Palmer zakupił udziały w dwóch statkach „Express” i „Hero”, obejmując dowództwo drugiej jednostki[3]. Obydwa statki weszły w skład niewielkiej floty dowodzonej przez Benjamina Pendletona[3]. Flota cumowała w New Plymouth na Wyspie Livingstona w Szetlandach Południowych[4]. Stąd też Palmer wypłynął 15 listopada 1820 roku w poszukiwaniu lepszego portu i nowych miejsc do polowań na foki[5].

Jako pierwszy dotarł do Deception Island, gdzie odkrył dogodny port naturalny[5]. 16 listopada 1820 roku przeprawił się przez Cieśninę Bransfielda. W tym samym dniu dostrzegł wybrzeże Półwyspu Antarktycznego, które nazwano Ziemią Palmera[1] i odkrył wypełnioną lodem Orléans Strait[5]. Przez wiele lat uznawano Palmera jako pierwszego, który ujrzał brzegi Antarktydy[3]. Nie jest jednak jednoznacznie ustalone, kto po raz pierwszy ujrzał Antarktydę – oprócz Palmera, pierwszymi, którzy zobaczyli nowy kontynent mogli być[6]:

Odkrycie Antarktydy przypisuje się jednocześnie tym trzem podróżnikom[7].

W dniach 17–18 listopada Palmer badał McFarlane Strait pomiędzy Wyspą Livingstona i Greenwich Island, odkrywając dwa dogodne porty na Half Moon Island w zatoce Yankee Harbour[5]. Pendleton przeniósł wkrótce swoją flotę do Yankee Harbour[5].

W styczniu 1821 roku Palmer wyruszył na kolejną wyprawę badawczą[5]. Podczas tej podróży nie prowadzono jednak szczegółowych raportów – dopiero później Palmer twierdził, że dotarł wówczas do 68°S[5]. Nie zostało to nigdy potwierdzone[5]. Francuski polarnik Jean-Baptiste Charcot (1867–1936), który dotarł do Zatoki Małgorzaty, przypisywał jej odkrycie amerykańskim łowcom fok[5].

W sezonie 1821–1822 Palmer dowodził statkiem „James Monroe” i wyruszył na kolejną wyprawę w poszukiwaniu fok[5]. Popłynął najprawdopodobniej wzdłuż Półwyspu Antarktycznego, docierając do Elephant Island i Clarence Island na Szetlandach Południowych[5]. Przy Elephant Island spotkał angielskiego kapitana George’a Powella (1794–1824), z którym razem popłynęli na wschód, odkrywając 6 stycznia 1822 roku Orkady Południowe[5]. Z uwagi na brak fok, Palmer nie zszedł na ląd nowoodkrytej wyspy w archipelagu – Powell zajął wyspę dla Wielkiej Brytanii, nazywając ją Coronation Island[8].

W latach 1822–1826 prowadził handel z regionem Ameryki Łacińskiej, transportując zaopatrzenie i wojska dla Simóna Bolívara (1783–1830) podczas wojny kolonii hiszpańskich o niepodległość (1810–1826)[1].

Dom Palmera w Stonington (2008)

W latach 1829–1831 odbył jeszcze jedną podróż na Szetlandy Południowe, dowodząc statkiem „Annawan”[8]. Była to pierwsza wyprawa pod auspicjami rządu amerykańskiego, a wśród jej członków był pierwszy amerykański naukowiec badający Antarktydę – James Eights (1798–1882), który jako pierwszy odkrył skamniałości na terenie Antarktyki[8].

Po powrocie do Stanów Zjednoczonych Palmer z sukcesem prowadził własne przedsiębiorstwo, projektował i budował statki, które wykorzystywane były na trasach handlowych z Chinami[8]. Zmarł 21 czerwca 1877 roku w San Francisco[1].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Na cześć Palmera nazwano następujące obiekty geograficzne w Antarktyce:

  1. Encyklopedia Britannica podaje, że Palmer wstąpił do marynarki w wieku lat 14, zob. Encyclopædia Britannica ↓.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]