Nereusz Ostaszewski
 Ostoja | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci |
1803 |
| Ojciec | |
| Matka |
Marianna Bartołd (Bartołt) |
| Żona |
Joanna Miszewska |
| Dzieci |
Zuzanna Ostaszewska |
.JPG)
Nereusz Ostaszewski herbu Ostoja (1755 - 1803) – poseł na Sejm Czteroletni, szambelan króla Stanisława Augusta. Brat Tomasza Ostaszewskiego, biskupa płockiego oraz Jana Ostaszewskiego, chorążego przasnyskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 12 maja 1755 w miejscowości Ruskołęka w szlacheckiej rodzinie Ostaszewskich herbu Ostoja jako syn Floriana Ostaszewskiego, skarbnika, a od 1765 wojskiego ciechanowskiego i Marianny z Bartołtów, posesorów dzierżawnych klucza andrzejewskiego, należącego do biskupów płockich. W 1757 jego ojciec nabył dobra Gołotczyzna w ziemi ciechanowskiej od Wawrzyńca Celińskiego, skarbnika czernichowskiego[1]. W latach 1782-1786 był lustratorem generalnym skarbu koronnego dla Mazowsza, a od 1787 szambelanem króla Stanisława Augusta. W związku z uchwalonym przez Sejm w dniu 30 maja 1789 podatkiem dochodowym dziesiątego grosza z dóbr ziemskich i duchownych, z którego miała być utworzona i utrzymywana 100-tysięczna armia dla obrony Rzeczypospolitej przed państwami ościennymi, wszedł do komisji podatkowej dla powiatu ciechanowskiego[2].
Jego rodzina należąca do średniej szlachty, zaliczała się do zdecydowanych stronników króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. On sam był szambelanem królewskim, a jego brat, Tomasz Ostaszewski, wówczas kanonik poznański, dał w 1789 głośny rozwód córce faworyty króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Aleksandrze Grabowskiej[3].
W 1790 roku, gdy wybrano kolejny komplet posłów do obradującego od 1788 roku Sejmu (który obradował odtąd w podwojonym składzie), wszedł do izby poselskiej jako delegat ziemi ciechanowskiej. [4]Podobnie jak znaczna większość posłów obranych na sejmikach w listopadzie 1790 r. był stronnikiem króla Stanisława Augusta. W 1791 roku uczestniczył w uchwaleniu przez Sejm Konstytucji 3 maja, którą poparł. Po przyjęciu konstytucji, nie godząc się z negatywnym do niej stosunkiem konserwatywnego sejmiku ciechanowskiego (wyrażonym poprzez przemilczenie konstytucji przez ten sejmik w referendum w lutym 1792), podpisał w marcu 1792, podczas posiedzenia ciechanowskiej komisji porządkowej cywilno-wojskowej, wraz z kilkudziesięcioma obywatelami, rezolucję akceptującą Konstytucję 3 maja w formie zaręczenia. [5]
Po przystąpieniu króla Stanisława Augusta do konfederacji targowickiej złożył mandat poselski potwierdzając to deklaracją w dniu 2 listopada 1792 treści:„J.W. Nereusz Ostaszewski, Chambelan Jego Król. Mości i poseł ziemi ciechanowskiej na Sejm zeszły wybrany, dobrowolnie zeznał, jako dość czyniąc zwierzchniej dziś władzy, to jest Konfederacji Generalnej Korony w Targowicy pod laską Stanisława Szczęsnego Potockiego, Generała Artylerii Koronnej i wszelkim od tejże wydanym Uniwersałom, składa funkcję poselską i tejże odstępuje, a takowe oświadczenie własnej ręki swojej podpisem zatwierdza”[6].
Od lat osiemdziesiątych XVIII wieku był właścicielem dóbr Przybojewo i Wólka Przybójewska w ziemi zakroczymskiej. Dwór jego w Przybojewie spalił się podczas wojen napoleońskich.
Miał jedenaścioro rodzeństwa: Jana (chorążego przasnyskiego), Tomasza (biskupa płockiego), Antoniego (kapitana w Korpusie Pontonierów Koronnych), Tadeusza (podwojewodziego ciechanowskiego), Teodora (burgrabiego zakroczymskiego), Bazylego (burgrabiego warszawskiego), Ignacego (wcześnie zmarłego), Elżbietę (żonę Tomasza Łebkowskiego), Brygidę (żonę Teofila Żółtowskiego), Franciszkę (żonę Jakuba Miszewskiego) i Magdalenę.
Dnia 23 kwietnia 1796 poślubił w kaplicy dworskiej w Węgrzynowie (parafia Orszymowo) Joannę Miszewską, córkę Szymona Miszewskiego z Węgrzynowa, sędziego ziemskiego wyszogrodzkiego i Agaty z Dembowskich z Pacyny. Zmarł w Czerwińsku, ok. 1803, pozostawiając żonę i troje małoletnich dzieci: Zuzannę urodzoną 11 VIII 1797 w Przybojewie, Katarzynę urodzoną 22 XI 1798 w Przybojewie i Józefa urodzonego 19 III 1800 w Przybojewie [7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Archiwum Główne Akt Dawnych, Księga ciechanowska grodzka wieczysta 129, k. 273: Intromissio Floriano Antonio Ostaszewski in villas Strusin, Strusinek, Gołotczyzna, Pogąsty etc (1757 r.)
- ↑ Volumina Legum, t. 9, Kraków 1889, s. 87. Zob też: Zbiór konstytucyi i uchwał Seymu pod związkiem konfederacyi w Warszawie agituiącego się od dnia 7 października w roku 1788 do dnia 16 grudnia roku 1790. Warszawa 1791, s. 61-62
- ↑ Piotr Bańkowski, Archiwum Stanisława Augusta, Warszawa 1958, s. 56
- ↑ Volumina Legum, t.9, Kraków 1889, s. 208
- ↑ Jerzy Urwanowicz, Polityczna aktywność szlachty mazowieckiej w latach 1669-1793, w: Dzieje Mazowsza lata 1527-1794, tom 2, red. Jan Tyszkiewicz, Pułtusk 2015, s. 585. Zob. też: Wojciech Szczygielski, Referendum trzeciomajowe: sejmiki lutowe 1792 roku, Wydawn. Uniwersytetu Łódzkiego, 1994, s. 157-158
- ↑ Archiwum Główne Akt Dawnych, Księga ciechanowska grodzka wieczysta 173, k. 105v.
- ↑ Seweryn Uruski, „Rodzina, Herbarz szlachty polskiej”, str. 71; Teodor Żychliński, „Złota księga szlachty polskiej”, t. 10, ss.236 i 244; Elżbieta Sęczys, „Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861”, Warszawa 2000, str. 499
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nereusz Ostaszewski na stronie Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego
- Historia pałacu w Wólce Przebojewskiej. mazowieckie.dipp.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-11)].