Nornik kazachski

Nornik kazachski
	Microtus ilaeus
	O. Thomas, 1912
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Arvicolini
Rodzaj	nornik
Podrodzaj	Microtus
Gatunek	nornik kazachski
Synonimy
	Microtus iloeus: Vinogradov, 1930; Microtus arvalis kirgisorum Ognev, 1950; Microtus arvalis innae Ognev, 1950; Microtus (Microtus) ilaeus igromovi M.N. Meyer, Golenischev, Radjably & Sablina, 1996;
	Microtus iloeus: Vinogradov, 1930; Microtus arvalis kirgisorum Ognev, 1950; Microtus arvalis innae Ognev, 1950; Microtus (Microtus) ilaeus igromovi M.N. Meyer, Golenischev, Radjably & Sablina, 1996;
Podgatunki
	M. i. ilaeus O. Thomas, 1912; M. i. igromovi M.N. Meyer, Golenischev, Radjably & Sablina, 1996;
	M. i. ilaeus O. Thomas, 1912; M. i. igromovi M.N. Meyer, Golenischev, Radjably & Sablina, 1996;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Nornik kazachski^[8] (Microtus ilaeus) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Azji Centralnej^[7]^[9].

Zasięg występowania

Nornik kazachski występuje w środkowej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku^[10]:

M. ilaeus ilaeus – wschodni Uzbekistan, południowy Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan i północno-zachodnia Chińska Republika Ludowa (Sinciang).
M. ilaeus igromovi – dolny bieg rzeki Syr-daria w południowym Kazachstanie (obwód kyzyłordyński) i rzeki Amu-daria w północno-zachodnim Uzbekistanie (Karakałpacja).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1912 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Microtus ilaeus^[2]. Holotyp pochodził znad brzegu rzeki Ösek, w mieście Żarkent, w Siedmiorzeczu, we wschodnim Kazachstanie^[9].

M. ilaeus należy do podrodzaju Microtus^[10]. We wcześniejszych ujęciach systematycznych M. ilaeus traktowany był jako synonim M. transcaspicus lub M. arvalis oraz był również opisywany pod nazwą kirgisorum która jest młodszym synonimem^[10]. M. ilaeus jest taksonem siostrzanym w stosunku do wszystkich innych gatunków z podrodzaju Microtus^[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[10].

Etymologia

Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[11].
ilaeus: etymologia niejasna, być może od łac. ileum „pachwina, bok, dolna część ciała”^[12].
igromovi: Igor Michajłowicz Gromow (1913–2003), rosyjski paleontolog i teriolog, specjalizował się w gryzoniach Kenozoiku^[13].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 109–144 mm, długość ogona 35–50 mm; masa ciała 46–64 g (podgatunek ilaeus); długość ciała (bez ogona) 115–150 mm, długość ogona 36–56 mm; masa ciała 36–59 g (podgatunek igromovi)^[14]. Wierzch ciała szarobrązowy, blady; spód ciała płowoszary. Ogon z wierzchu bladobrązowy, od spodu biały^[15]. Z wyglądu i wymiarów ciała jest bardzo podobny do nornika transkaspijskiego (Microtus transcaspicus) z południa jego zasięgu^[9]. Kariotyp tworzą 54 pary chromosomów; FN=78^[9].

Biologia

Zamieszkuje lasy, lasostepy i tereny trawiaste z zaroślami^[7].

Populacja

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje nornika kazachskiego za gatunek najmniejszej troski. Nie są znane duże zagrożenia dla tego gatunku. Nornik kazachski może być obecny także w obszarach chronionych^[7].

Przypisy

↑ Microtus ilaeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. Two new Asiatic Voles. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 9, s. 348, 1912. (ang.).
↑ Б.С. Виноградов: Руководство к определению грызунов Средней Азии. Самарканд: 1930, s. 44. (ros.).
↑ Ognev 1950 ↓, s. 219.
↑ Ognev 1950 ↓, s. 221.
↑ М.Н. Мейер, Ф.Н. Голенищев, С.И. Раджабли & О.В. Саблина. Серые полевки (подрод Miсrotus) фауны России и сопредельных территорий. „Труды Зоологического института РАН”. 232, s. 272, 1996. (ros.).
↑ ^a ^b ^c ^d A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H. Johnston A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H., Microtus ilaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-07] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Microtus (Microtus) ilaeus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 366. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
↑ Ch. Srinivasulu: South Asian Mammals: An updated Checklist and Their Scientific Names. Boca Raton, Florida: CRC Press, 2018. (ang.).
↑ J. Nijhof: Nederlandse namen van de overige Knaagdieren, waaronder alle Muizen. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-11-28]. (niderl.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 353. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ A.T. Smith, Y. Xie, R.S. Hoffmann, D. Lunde, J. MacKinnon, D.E. Wilson & W.Ch. Wozencraft (red.): A Guide to the Mammals of China. Princeton University Press, 2010, s. 232. ISBN 978-1-4008-3411-2.

Bibliografia

С.И. Огнев: Звери СССР и прилежащих стран. T. 7: Грызуны (продолжение). Москва–Ленинград: Издательство Академии Наук СССР, 1950, s. 1–706. (ros.).

[itis-1] Microtus ilaeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. Two new Asiatic Voles. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 9, s. 348, 1912. (ang.).

[Vinogradov-3] Б.С. Виноградов: Руководство к определению грызунов Средней Азии. Самарканд: 1930, s. 44. (ros.).

[CITEREFOgnev1950219-4] Ognev 1950 ↓, s. 219.

[CITEREFOgnev1950221-5] Ognev 1950 ↓, s. 221.

[Meyer&inni-6] М.Н. Мейер, Ф.Н. Голенищев, С.И. Раджабли & О.В. Саблина. Серые полевки (подрод Miсrotus) фауны России и сопредельных территорий. „Труды Зоологического института РАН”. 232, s. 272, 1996. (ros.).

[iucn-7] A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H. Johnston A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H., Microtus ilaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-07] (ang.).

[Cichocki&inni-8] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Microtus (Microtus) ilaeus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-19].

[Burgin&inni-10] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 366. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-11] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).

[Srinivasulu-12] Ch. Srinivasulu: South Asian Mammals: An updated Checklist and Their Scientific Names. Boca Raton, Florida: CRC Press, 2018. (ang.).

[Nijhof-13] J. Nijhof: Nederlandse namen van de overige Knaagdieren, waaronder alle Muizen. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-11-28]. (niderl.).

[Pardiñas&inni-14] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 353. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Smith&inni-15] A.T. Smith, Y. Xie, R.S. Hoffmann, D. Lunde, J. MacKinnon, D.E. Wilson & W.Ch. Wozencraft (red.): A Guide to the Mammals of China. Princeton University Press, 2010, s. 232. ISBN 978-1-4008-3411-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]